Έντιμος συμβιβασμός ή ανέντιμος εκβιασμός;

Η αποκρυπτογράφηση των προθέσεων των δανειστών, λίγα 24ωρα πριν από τις εκλογές, είναι σπαζοκεφαλιά. Οποιαδήποτε προσπάθεια ερμηνείας των διαθέσιμων πληροφοριών προσκρούει στο δεδομένο ότι το μόρφωμα «δανειστές» δεν είναι ένα κάτι ενιαίο και συνεκτικό. Αντιθέτως, είναι διαρκώς εκτεθειμένο σε τριβές, ρήξεις, ακόμη και δυναμικές διάλυσης. Ιδιαίτερα τώρα, που η Ευρωζώνη, ευρισκόμενη επίσημα σε αποπληθωρισμό και ανεπίσημα σε τροχιά τρίτου γύρου ύφεσης, είναι στο μεταίχμιο μιας απροσδόκητης αλλαγής στο μείγμα οικονομικής-νομισματικής πολιτικής της. 
Το πολιτικό domino effect σε όλη την ΕΕ ύστερα από μια εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και τα ρήγματα που θα μπορούσε να προκαλέσει στην ευρωπαϊκή ελίτ, έχουν αρχίσει να γίνονται ορατά τουλάχιστον σε επικοινωνιακό επίπεδο: Πρώτον, επισήμως ο ηγετικός πυρήνας της ΕΕ κάνει φιλότιμες προσπάθειες να συμπεριφέρεται με θεσμικό τακτ. Δεύτερον, το θέμα του χρέους έγινε ξανά αντικείμενο αντιπαράθεσης σε έναν ευρύ κύκλο πολιτικών και οικονομικών επιτελείων καθώς και αναλυτών του σκληρού πυρήνα των αγορών, με πολλές συνηγορίες υπέρ των θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ. Τρίτον, στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ιδιαίτερα σ’ αυτές που ούτως ή άλλως έχουν προβλήματα βιωσιμότητας του χρέους τους και επιχειρούν «ζαβολιές» στην τήρηση του «Συμφώνου Αυτοκτονίας» (διάβαζε: Σταθερότητας), καταγράφονται ενδιαφέρουσες αποκλίσεις. Χαρακτηριστική είναι η μαχητική ρητορική της αυστριακής κυβέρνησης κατά των πολιτικών παρεμβάσεων στις ελληνικές εκλογές, η πρόσφατη παρέμβαση της ηγεσίας του κυβερνώντος Δημοκρατικού Κόμματος της Ιταλίας υπέρ επικοινωνίας ΣΥΡΙΖΑ και Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, και πολύ περισσότερο η συνηγορία της ιρλανδικής κυβέρνησης υπέρ της πρότασης για ευρωπαϊκή συνδιάσκεψη για το χρέος. 
«Έντιμος
συμβιβασμός»...
Το περιεχόμενο του «συμβιβασμού» για τον οποίο γίνεται λόγος σε αυτό το πλαίσιο, δεν περιγράφεται με σαφήνεια. Υπηρεσίες της Κομισιόν επεξεργάζονται σενάρια ελάφρυνσης του χρέους, με μείωση επιτοκίων και επιμήκυνση αποπληρωμής στα 50 χρόνια. Όμως, αυτό που η γραφειοκρατία της Κομισιόν περιγράφει ως πρόταση «έντιμου συμβιβασμού» δεν διαφέρει σε τίποτα από το σχέδιο βελτίωσης της βιωσιμότητας του χρέους, για το οποίο είχε δεσμευτεί το Eurogroup από τον Οκτώβριο του 2012 έναντι του ΔΝΤ. Αυτό το σχέδιο, μάλιστα, περίμενε ο Σαμαράς ως «έπαθλο» του success story του για απεγκλωβισμό από το μνημόνιο, αλλά τορπιλίστηκε από τους ίδιους τους δανειστές. 
Αν η φαντασία των επίδοξων διαμεσολαβητών του «έντιμου συμβιβασμού» εξαντλείται σ’ αυτό που περιγράψαμε, προκύπτει άκρως προβληματική κατάσταση. Ακόμη και μια κυβέρνηση κάκιστων προθέσεων απέναντι στις λαϊκές προσδοκίες θα αυτοκτονούσε πολιτικά «στον ανθό της νιότης της» αν αποδεχόταν έναν τέτοιο συμβιβασμό. Έπειτα, υπάρχουν προβλήματα ακόμη και στη «σκηνοθεσία» του πράγματος. Ποιος θα διαπραγματευτεί με ποιον; Με την τρόικα; Υπάρχει τρόικα στις 26/1; Υπάρχει μνημόνιο πέραν της 28/2; Ποιο είναι το θεσμικό πλαίσιο της διαπραγμάτευσης; Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο; Το Eurogroup και η Κομισιόν, ως επιτηρητές του «Δημοσιονομικού Συμφώνου» και του «Συμφώνου για το Ευρω+»; Ή ο ESM ως «κληρονόμος» των δανείων προς την Ελλάδα και διαχειριστής της προληπτικής πιστωτικής γραμμής ECCL; 
...ή ανέντιμος
εκβιασμός;
Το ασαφές περίγραμμα του εκπορευόμενου από Βρυξέλλες και άλλους κύκλους της ΕΕ «έντιμου συμβιβασμού» ενδεχομένως να αποκτήσει σαφήνεια από την Πέμπτη 22/1, τρεις μέρες προ των εκλογών, αν επιβεβαιωθεί το σενάριο της αλά καρτ ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, με την εξαίρεση των ελληνικών ομολόγων από το πρόγραμμα. Μέχρι την ώρα που γραφόταν το κείμενο αυτό, το σενάριο περί συμφωνίας Ντράγκι - Βερολίνου για αγορά κρατικών ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες και όχι απευθείας από την ΕΚΤ -σε ποσοστό μέχρι 25% των «χαρτιών» που κυκλοφορούν στη δευτερογενή αγορά- δεν είχε διαψευστεί. Ούτε η «υποσημείωση» ότι θα εξαιρεθούν τα ομόλογα με χαμηλή αξιολόγηση, δηλαδή οπωσδήποτε τα ελληνικά. 
Αν ισχύσουν αυτά, ο «έντιμος συμβιβασμός» εκτρέπεται σε έναν «ανέντιμο εκβιασμό». 
Ίσως να είναι καλύτερα έτσι. Ακόμη κι αν τα junk ελληνικά ομόλογα περιληφθούν στο πρόγραμμα Ντράγκι, εφόσον αυτό ακολουθεί τη γερμανικής έμπνευσης «εθνικοποίηση» της ευθύνης, σηματοδοτεί την απαρχή της διάλυσης της κοινής νομισματικής πολιτικής. Δεκαοχτώ κεντρικές τράπεζες, 18 προγράμματα αγοράς κρατικών ομολόγων, 18 χώρες με διαφορετικά μεγέθη κρατικού χρέους και πιστοληπτική αξιολόγηση πλήρως απελευθερωμένη από το εγγυητικό πλαίσιο του κοινού νομίσματος. Ουσιαστικά, 18 διαφορετικά ευρώ. Το κοινό νόμισμα περιορίζεται στο ρόλο «μάρκας» για τις αγορές συναλλάγματος, του μάρκου που ποτέ δεν αποχωρίστηκε η γερμανική ελίτ. Μήπως το αποσυρθέν GRexit έχει ήδη δώσει τη θέση του στο ανατέλλον D-exit (όπου D= Deutschland) και δεν προλαβαίνουμε να το πάρουμε πρέφα μέχρι την Κυριακή της κάλπης;