Το Ιράν, το Ισραήλ και το μετέωρο βήμα των ΗΠΑ

Η ομιλία του Νετανιάχου στο αμερικανικό Κογκρέσο ήταν το συνηθισμένο και αναμενόμενο ξεδιάντροπο παραλήρημα υπεράσπισης των εποικιστικών-μιλιταριστικών πολιτικών του Ισραήλ, ενάντια στην «πυρηνική απειλή» του Ιράν και την απειλή του «τζιχαντισμού». 
Μίνι «ανταρσία» στο Κογκρέσο
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός απευθύνθηκε στο αμερικανικό Κογκρέσο παρά την επιθυμία και του Λευκού Οίκου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να μην το κάνει. Ωστόσο, η μεγάλη πλειοψηφία των Δημοκρατικών γερουσιαστών επέλεξε να αποφύγει την αποχή από την αίθουσα και κάθισαν μαζί με τους Ρεπουμπλικάνους συναδέλφους τους να τον ακούσουν, ενώ το παραλήρημα του Νετανιάχου διακόπηκε από τους Αμερικάνους γερουσιαστές για χειροκροτήματα 15 φορές!
Ήταν μια ανοιχτή υπονόμευση του Μπαράκ Ομπάμα, σε μια περίοδο που είναι σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Η εικόνα συμπληρώθηκε από την επιστολή Ρεπουμπλικάνων γερουσιαστών στην Τεχεράνη, όπου λίγο-πολύ προειδοποιούν πως ό,τι κι αν συμφωνηθεί με τον Ομπάμα δεν θα έχει καμία αξία μετά τη λήξη της θητείας του!
Στα όσα εντυπωσιακά συνέβησαν μετράει σίγουρα και η «εσωτερική» πολιτική διαμάχη στις ΗΠΑ (επίθεση της σκληρής Δεξιάς στον Ομπάμα) και η προεκλογική εκστρατεία του Νετανιάχου στο Ισραήλ. Μετράει και η διαπιστωμένη απόσταση που υπάρχει ανάμεσα στην αμερικανική και την ισραηλινή κυβέρνηση ως προς τη διαχείριση των διαφόρων μετώπων στη Μέση Ανατολή. 
Συμφωνία για τα πυρηνικά
Ο Ομπάμα επιδιώκει να πετύχει ώς τα τέλη Μάρτη μια συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Πολλά δεν έχουν αποσαφηνιστεί και δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα λήξουν επιτυχώς οι διαπραγματεύσεις, αλλά ήδη σκιαγραφείται μια συμφωνία: άρση των κυρώσεων ενάντια στο Ιράν, το οποίο θα δεσμευτεί για τον «ειρηνικό χαρακτήρα» του πυρηνικού του προγράμματος και μάλλον θα αποδεχθεί να υπόκειται σε διαρκή διεθνή έλεγχο.
Αν και πρόκειται για υποχώρηση της Τεχεράνης, υπό το βάρος των οικονομικών κυρώσεων, οι αντιδράσεις των Ρεπουμπλικάνων δείχνουν μια παλιά καλή συνήθεια του αμερικανικού ιμπεριαλισμού: όταν «μυρίζεται» αδυναμία, να πηγαίνει «να τα πάρει όλα», τινάζοντας έτσι στον αέρα ακόμα και πιθανά επωφελείς για τα συμφέροντά του συμφωνίες (κάπως έτσι ναυάγησε στο παρελθόν η προσπάθεια προσέγγισης με τη Βόρειο Κορέα). Οι αντιδράσεις του Ισραήλ αφορούν τη δική του πολιτική, που στηρίζεται αφενός στο πυρηνικό του μονοπώλιο στη Μέση Ανατολή και αφετέρου στη διαρκή επίκληση μιας υποτιθέμενης «υπαρξιακής απειλής που αποτελεί το Ιράν» για να δικαιολογεί τη δράση του στη Μέση Ανατολή και τη διεκδίκηση υποστήριξης από τις ΗΠΑ σε αυτήν τη δράση. 
Αυτά αντανακλούν συνολικότερες διεργασίες που αφορούν τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, τις συνεργασίες του και τις τακτικές του στη Μέση Ανατολή. 
Σε πρώτο πλάνο βρίσκεται η κρίση της αμερικανικής ηγεμονίας. Αυτή είναι που κάνει μια μερίδα του αμερικανικού κατεστημένου (που στηρίζει τις πρωτοβουλίες Ομπάμα) να επιδιώκει την επαναπροσέγγιση με το Ιράν, ως αναγκαίο σύμμαχο στην προσπάθεια να «σταθεροποιηθούν» το Ιράκ και η Συρία. Είναι μια επιλογή που θα δυσαρεστήσει ιστορικούς συμμάχους όπως το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία, που δεν θέλουν με τίποτε «επανένταξη» του Ιράν στο κλαμπ με τα «καλά παιδιά» γιατί αυτό θα αποδυναμώσει το ρόλο τους και τη σημασία τους για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό στην περιοχή. 
Ο πιο πιστός σύμμαχος
Μια άλλη μερίδα της αμερικανικής άρχουσας τάξης καταλαβαίνει πως σε εποχές κρίσης της ηγεμονίας της, τα πλέον «πιστά μαντρόσκυλα» όπως το Ισραήλ είναι πιο αναγκαία από ποτέ –και με αυτές τις σκέψεις επιδιώκει να παίξει ο Νετανιάχου, διεκδικώντας το ρόλο του μόνου πραγματικά αξιόπιστου συμμάχου, στον οποίο αξίζει τυφλή υποστήριξη. 
Αυτό είναι το μετέωρο βήμα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, που έχει χάσει τον παλιό απόλυτο έλεγχο των εξελίξεων και υποχρεώνεται να πάρει υπόψη του τις διαθέσεις και τις συχνά ανεξάρτητες πρωτοβουλίες «εχθρών» και «φίλων» στην περιοχή αλλά και να ταλαντεύεται διαρκώς μεταξύ της παραδοσιακής «ιμπεριαλιστικής απληστίας» στην οποία έχει μάθει τόσα χρόνια και της επιλογής της «συντεταγμένης υποχώρησης», ιδιαίτερα όταν προκύπτουν νέα μέτωπα όπως ο ανταγωνισμός με τη Ρωσία και η άνοδος της Κίνας στην ανατολική Ασία. 
Σε αυτό το φόντο, το Ισραήλ δεν αρκεί πια ως «μοναδικός σύμμαχος», ενώ μερικές φορές λειτουργεί και ως «βάρος». Αλλά ταυτόχρονα, στην «κινούμενη άμμο» που αποτελεί η Μέση Ανατολή μετά την αποτυχία στο Ιράκ και τα γεγονότα μετά το ξέσπασμα της αραβικής επανάστασης το 2011 μέχρι σήμερα, αποτελεί το πιο στέρεο αποκούμπι. Όπως και να ’χει, η «παλιά τάξη πραγμάτων» έχει κλονιστεί συθέμελα.