Οι κάλπες που στήθηκαν για τις προεδρικές εκλογές στη βόρεια Κύπρο επιφύλασσαν μια έκπληξη. Με ποσοστό 60,5%, ο κεντροαριστερός Μουσταφά Ακιντζί επικράτησε οριστικά επί του δεξιού εθνικιστή Ντερβίς Έρογλου στον δεύτερο γύρο των εκλογών στις 26/4. Πού οφείλεται, όμως, η εκλογική ανατροπή;
Φωτογραφία
Ημερ.Δημοσίευσης
Οι δημοσκόποι υποτίμησαν την αποστροφή των πολιτών για τα κόμματα που παραδοσιακά εναλλάσσονται στην κυβερνητική εξουσία και έχουν εξαπολύσει μαζική επίθεση ενάντια στους εργαζόμενους με τη συνδρομή της τουρκικής αστικής τάξης. Το 2009 προώθησαν έναν νόμο που έμεινε γνωστός ως «ο νόμος της μετανάστευσης», γιατί εξαναγκάζει τους Τουρκοκύπριους σε μετανάστευση. Πρόκειται, ουσιαστικά, για το τελευταίο «μνημόνιο συνεργασίας» που συνυπέγραψαν με την τουρκική κυβέρνηση προκειμένου η τελευταία να συνεχίσει να χρηματοδοτεί τη βόρεια Κύπρο. Με αυτό το όπλο επιβλήθηκαν αλλεπάλληλα νεοφιλελεύθερα μέτρα όπως: μειώσεις μισθών, ιδιωτικοποιήσεις και κατάργηση συλλογικών συμβάσεων. Αυτή η κατάσταση συνέβαλε ώστε το 1/3 των ψηφοφόρων να απέχουν από τις πρόσφατες εκλογές. Ο Ακιντζί δεν επηρεάστηκε αρνητικά από το ιστορικά υψηλό ποσοστό αποχής, μιας και απείχαν κυρίως συντηρητικοί ψηφοφόροι των κομμάτων εξουσίας.
Η δύναμη των συνδικάτων
Ένα ακόμα στοιχείο που υποτιμήθηκε είναι η δύναμη των τουρκοκυπριακών συνδικάτων. Απέναντι στην επίθεση που δέχθηκε ο κόσμος της δουλειάς δεν κάθισαν με σταυρωμένα τα χέρια. Όπως επισημαίνουν οι Ινσάνογλου & Γκίρνε (εφημερίδα «Αντίσταση», τ. 11) οι εργατικοί αγώνες έχουν ρίξει τρεις κυβερνήσεις την τελευταία εξαετία.Το απεργιακό ρεύμα του 2009 ενάντια στο πακέτο των περικοπών ανάγκασε το σοσιαλδημοκρατικό CTP να παραιτηθεί από την κυβέρνηση. Εξελέγη το δεξιό UBP με την υπόσχεση ότι δεν θα εφαρμόσει το πακέτο, μια υπόσχεση που δεν τήρησε. Το 2011 ξέσπασε πάλι ένα τεράστιο κύμα απεργιών και διαδηλώσεων, αλλά παρότι το CTP ήταν στην αντιπολίτευση σαμποτάρισε την κλιμάκωσή τους. Το 2013, το CTP παίρνει ξανά την κυβέρνηση μαζί με το Δημοκρατικό Κόμμα (DP), υποσχόμενο να παγώσει τις περικοπές. Η υπόσχεση αθετήθηκε ξανά και έτσι φτάνουμε έναν μήνα πριν από τις εκλογές, όπου δώδεκα τουρκοκυπριακά συνδικάτα οργανώνουν αλλεπάλληλες απεργίες στην Αμμόχωστο, την Κερύνεια και τη Λευκωσία. Η στήριξη που παρείχαν αρκετές συνδικαλιστικές οργανώσεις στον Ακιντζί φαίνεται να συνέβαλε καθοριστικά στην εκλογή του. Μένει να φανεί αν θα σταθεί αντάξιος των προσδοκιών τους ή θα έχει την εξέλιξη των αντιπάλων του.
Το Κυπριακό
Ένα στοιχείο που ξεχώρισε την υποψηφιότητα Ακιντζί ήταν η στάση του στο κυπριακό ζήτημα. Πήρε αποστάσεις από τον εθνικισμό που προωθούν τα περισσότερα κόμματα και στις δυο πλευρές του νησιού και αμέσως μετά την εκλογή του δήλωσε: «Εμείς υποφέραμε το ’63, αλλά οι Ελληνοκύπριοι υπέφεραν το 1974. Ήρθε η ώρα να κλείσουμε τις πληγές μας». Αυτή η στάση εκτιμήθηκε από τους πολίτες της βόρειας Κύπρου που, στην πλειοψηφία τους, τοποθετούνται διαχρονικά υπέρ της ειρηνικής συμβίωσης με τους Ελληνοκύπριους. Ακόμη και σε κοινότητες όπου διαμένουν αποκλειστικά έποικοι (Ριζοκάρπασο, Κώμη Κεπήρ, Λεονάρισσο, Φλαμμούδι) ο Ακιντζί κατέγραψε για πρώτη φορά αξιοσημείωτη παρουσία, προκαλώντας σύγχυση σε όσους τους αντιμετωπίζουν συλλήβδην ως πειθήνιο όργανο της τουρκικής κυβέρνησης. Ο Ερντογάν πάντως δεν φαίνεται να είναι ιδιαίτερα χαρούμενος από το πνεύμα των δηλώσεων Ακιντζί, αφού μόλις μία μέρα μετά την εκλογή του έσπευσε να «τον επαναφέρει στην τάξη».
Η δεξιά ελληνοκυπριακή κυβέρνηση συνεχάρη τον Ακιντζί διά στόματος του προέδρου Αναστασιάδη, ο οποίος μίλησε για «ελπίδες επανένωσης». Στην πραγματικότητα ο Αναστασιάδης εκφράζει τις ελπίδες των «φιλελεύθερων» αστών που επιδιώκουν να αποκομίσουν σημαντικά οφέλη καταπίνοντας οικονομικά τους Τουρκοκύπριους. Οι εθνικιστές θα ήθελαν απλώς να τους πετάξουν στη θάλασσα. Παρά τις τακτικές διαφορές τους, όμως, έχουν αποδείξει ότι μπροστά στον τελικό στόχο συνεργάζονται άψογα. Πρόκειται για μια συνεργασία που την πλήρωσε με το αίμα της η εργατική τάξη του νησιού κάθε φορά που η Αριστερά και τα συνδικάτα άφησαν την πρωτοβουλία των κινήσεων στους ντόπιους και ξένους καπιταλιστές.
Μόνη λύση ο κοινός αγώνας
Σε λίγες μέρες θα γιορτάσουμε την Πρωτομαγιά μαζί με τα αδέρφια μας από την άλλη πλευρά και θα διαδηλώσουμε πάνω στην πράσινη γραμμή ενάντια στους κοινούς εχθρούς: τη λιτότητα και τον εθνικισμό, που και στις δυο πλευρές αποτελούν το ιστορικό σχέδιο εξασφάλισης της κυριαρχίας του κεφαλαίου πάνω στους εργαζόμενους. Αυτός είναι και ο μοναδικός τρόπος να εξασφαλίσουμε την ειρήνη στο νησί. Αν ντόπιοι και μετανάστες, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, παλέψουμε μαζί με οδηγό αυτό το απόσπασμα της πρωτομαγιάτικης προκήρυξης του 1926:
«Οι πιέσεις των αφεντικών μας, η εκμετάλλευση από τους πλουτοκράτες πρέπει να μας ενώσουνε... Δε μας χωρίζουνε πια φυλετικά μίση και θρησκευτικοί φανατισμοί. Αυτά ανήκουνε στο παρελθόν. Σήμερα πρέπει όλοι αδερφωμένοι να διεκδικήσουμε τα δικαιώματα που έχουμε στη ζωή... Ζήτω η αδερφοσύνη των Ελλήνων και Τούρκων εργατών. Ζήτω οι εργάτες όλου του κόσμου».