Το περιβόητο δόγμα του σοκ έχει και μια εγγενή διάσταση μαζικού ψυχολογικού πολέμου.
Ημερ.Δημοσίευσης
Από τη μια διδάσκει ότι η κρίση -με τη μαζική ανασφάλεια και τον τυφλό φόβο που δημιουργεί- είναι ευκαιρία για το κεφάλαιο να «αναμορφώσει» την κοινωνία επιβάλλοντας ένα ακραίο πρόγραμμα συντριβής των όρων διαβίωσης των λαϊκών τάξεων που θα ήταν αδύνατο να επιβληθεί «υπό κανονικές συνθήκες». Σε αυτή την περίπτωση, ο μαζικός ψυχολογικός πόλεμος έχει τη γνωστή μορφή: μπροστά στην «απόλυτη καταστροφή», καλύτερα η υπερ-λιτότητα – τουλάχιστον έτσι θα συνεχίσουμε να επιβιώνουμε. Όταν όμως το πρόγραμμα υπερ-λιτότητας το φέρνει μια κυβέρνηση που αναφέρεται στην Αριστερά, όπως το τρίτο μνημόνιο η κυβέρνηση Τσίπρα, τότε το ενοχικό σύνδρομο επιβάλλει ένα μαζικό ψυχολογικό πόλεμο με τροποποιημένη την αιχμή: τότε η υπερ-λιτότητα έρχεται με το αιτιολογικό ότι η ρήξη δεν ήταν εφικτή.
Εντελώς αναμενόμενα, όταν μια κυβέρνηση με αναφορά στην Αριστερά ισχυρίζεται πως οτιδήποτε άλλο πέρα από το νέο μνημόνιο θα ήταν «καταστροφή», οι παραδοσιακές μνημονιακές δυνάμεις, καλά εκπαιδευμένες σε αυτού του τύπου το μαζικό ψυχολογικό πόλεμο, δίνουν τα ρέστα τους. Όπως λέει η «συνταγή» του δόγματος του σοκ, πρέπει να επικρατήσει τυφλός φόβος. Να «αποδειχθεί» ότι η καταστροφή θα είναι «αδιανόητων διαστάσεων».
«Θα γίνουμε Ζάμπια», τρομοκρατούν διάφοροι καραγκιόζηδες. «Θα υποστούμε καταστροφή ανάλογη με τη μικρασιατική», προσθέτουν κάποιοι άλλοι. «Θα γίνουμε Κόσοβο», λένε κάποιοι τρίτοι. Κι ο χορός καλά κρατεί.
Πολλά μπορεί να πει κανείς γι’ αυτού του τύπου τον ψυχολογικό πόλεμο τον βγαλμένο από τα αμερικανικά εγχειρίδια του Ψυχρού Πολέμου και του δόγματος του σοκ. Εμείς θα περιοριστούμε σε κάποια εύγλωττα παραδείγματα χωρών που «διανοήθηκαν» να συγκρουστούν με το σύστημα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής ληστείας. Απ’ όλα βγαίνει το ίδιο συμπέρασμα: όχι μόνο «υπάρχει ζωή» ύστερα από μια ρήξη με το σύστημα της χρηματοπιστωτικής ληστείας, αλλά η ζωή είναι πολύ πιο ανθρώπινη.
Ισλανδία: Παίρνουμε πρώτο το παράδειγμα της Ισλανδίας γιατί είναι μια μικρή χώρα με λιγότερους από 300.000 κατοίκους. Στις αρχές του 2011 οι ισλανδικές τράπεζες κατέρρευσαν. Η Μ. Βρετανία και η Ολλανδία αναγκάστηκαν να αποζημιώσουν υπηκόους τους για «ανοίγματα» που προέκυψαν από την κατάρρευση των ιδιωτικών τραπεζών. Ζήτησαν από την Ισλανδία ούτε λίγο ούτε πολύ 3,5 δισ. ευρώ, πάνω από το 30% του ισλανδικού ΑΕΠ! Ο σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός έσπευσε να κάνει την απαίτηση αυτή πρόγραμμα σκληρής λιτότητας, αλλά ο πρόεδρος της χώρας το έθεσε σε δημοψήφισμα. Ο ισλανδικός λαός με το συντριπτικό ποσοστό του 93% αποφάσισε ότι δεν θα πληρώσει τα σπασμένα της κατάρρευσης των τραπεζών. Το ισλανδικό Δημόσιο έθεσε σε διαδικασία οργανωμένης χρεοκοπίας τις τράπεζες, προστατεύοντας μέχρι δεκάρας τις καταθέσεις των Ισλανδών πολιτών.
Οι διεθνείς τοκογλύφοι φρύαξαν. Η Μ. Βρετανία περιέλαβε την Ισλανδία στη λίστα των χωρών-τρομοκρατών και πάγωσαν τα περιουσιακά στοιχεία της Ισλανδίας στο εξωτερικό! Τους απείλησαν με τα καζάνια της κολάσεως. Τίποτε απ’ αυτά δεν συνέβη: Ύστερα από μια αρχική σωρευτική πτώση του ΑΕΠ κατά 14%, η οικονομία πέρασε ξανά σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, οι τράπεζες σώθηκαν και η χώρα απέφυγε τη μετατροπή της σε αποικία χρέους, ενώ ο εκπρόσωπος της αποστολής του ΔΝΤ στην Ισλανδία Μαρκ Φλάνιγκαν δήλωσε εντυπωσιασμένος ότι οι Ισλανδοί κατάφεραν να διασώσουν το «πολύτιμο σκανδικαβικό μοντέλο κοινωνικής προστασίας».
Ισημερινός: Ο πρόεδρος του Ισημερινού αποφάσισε τη συγκρότηση Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου του χρέους της χώρας και βασισμένος στο πόρισμά της ότι αυτό είναι απεχθές και μη βιώσιμο, ανέστειλε την αποπληρωμή του. Οι τιμές των ομολόγων κατρακύλησαν στην αγορά, και η κυβέρνηση της χώρας το αγόρασε (διαγράφοντάς το) στο 30% της τιμής του. Με λίγα λόγια, το χρέος του Ισημερινού «κουρεύτηκε» κατά 70%. Φυσικά, όχι μόνο εξακολουθεί να… υπάρχει ζωή στον Ισημερινό, αλλά είναι από τις χώρες που απέφυγαν τις συνθήκες ακραίας φτώχειας που είναι τυπικές για την Κεντρική και Νότια Αμερική.
Αργεντινή: Ύστερα από αλλεπάλληλα προγράμματα ακραίας λιτότητας και με την ισοτιμία του νομίσματός της «κλειδωμένη» με το δολάριο, η Αργεντινή βίωσε το 2001-2002 την οικονομική, κοινωνική και πολιτική κατάρρευση και οδηγήθηκε στην αποσύνδεση του νομίσματος από το δολάριο και στη στάση πληρωμών προς το χρέος. Σύντομα η οικονομία της άρχισε να ανακάμπτει εντυπωσιακά, η ανεργία και η φτώχεια μειώθηκαν εντυπωσιακά, το ΔΝΤ συμφώνησε σε διαγραφή του χρέους της κατά 70%, η υποτίμηση του νομίσματος και ο πληθωρισμός ύστερα από την αρχική εκτίναξη ελέγχθηκαν. Όχι μόνο εξακολουθεί να… υπάρχει ζωή στην Αργεντινή, αλλά είναι πολύ πιο ανθρώπινη σε σχέση με την περίοδο οικονομικής καταστροφής και κοινωνικής εξαθλίωσης της περιόδου του κλειδωμένου νομίσματος και των προγραμμάτων του ΔΝΤ.