Ενώ τώρα «πρέπει» να έχει κανείς σαφή λαϊκή εντολή για να «βγάλει» μια χώρα από την ευρωζώνη, αυτή η απαίτηση δεν ίσχυσε όταν «έβαλαν» πολλές χώρες στην ευρωζώνη. Στην Ελλάδα π.χ., ο Σημίτης δεν ρώτησε κανένα, για να μας «βάλει» στο ευρώ. Ενώ τώρα «απαιτείται» αναλυτική και πειστική μελέτη που θα προβλέπει τα πάντα σε περίπτωση επιστροφής σε εθνικό νόμισμα, στην περίπτωση της καθιέρωσης και της εισόδου στο ευρώ, καμιά κυβέρνηση δεν παρουσίασε αναλυτικές απαντήσεις για το τι θα γίνει με την οικονομία πέντε και δέκα χρόνια μετά.
Ημερ.Δημοσίευσης
Αν, π.χ., υπήρχε κάποια μελέτη που θα προέβλεπε ότι δέκα χρόνια μετά την καθιέρωση/είσοδο στο ευρώ, η Ιταλία θα είχε χάσει το 25% της βιομηχανίας της και η Ελλάδα το 25% του ΑΕΠ της, ότι στην Ιταλία η ανεργία των νέων θα ήταν στο 44% και στην Ελλάδα στο 60%, ότι θα επιβάλλονταν μνημόνια αιματηρής λιτότητας στο 1/3 των χωρών της ευρωζώνης, ότι οι μισθοί και οι συντάξεις θα κατέρρεαν μέχρι και κατά 60%, ότι οι ακίνητες αξίες θα κατέρρεαν επίσης κατά αντίστοιχα ποσοστά, ότι κάποια δισ. ευρώ καταθέσεων θα χάνονταν σε ένα βράδυ (Κύπρος), ότι θα επιβάλλονταν capital control επί μήνες, ότι θα εξαλειφόταν η εθνική και λαϊκή κυριαρχία και ότι θα καταργούνταν σειρά δημοκρατικών, εργατικών και ανθρώπινων δικαιωμάτων, τότε πιθανότατα πολλοί λαοί θα είχαν αποφασίσει (αν ερωτώντο φυσικά) να μην μπουν στην ευρωζώνη.
Σε αυτό το πλαίσιο η απάντηση στο ερώτημα του τίτλου είναι προφανέστατα αρνητική: το ευρώ δεν είναι το κοινό μας νόμισμα, όπως διατείνονται συχνά στα τηλεπαράθυρα οι ευρωλάγνοι.
Έτσι κι αλλιώς, βέβαια, ένα ποσό χρημάτων έχει διαφορετική δύναμη αν το κατέχει κάποιος πλούσιος με επιρροή στην εξουσία, εσωτερική πληροφόρηση και τεράστιες δυνατότητες φοροαποφυγής απ’ ό,τι αν το κατέχει κάποιος φτωχός, χωρίς δίκτυα πληροφόρησης και με καμία δυνατότητα φοροαποφυγής. Όμως στην περίπτωση του ευρώ η ανισότητα είναι πολύ μεγαλύτερη. Ένα ευρώ π.χ. στην Αθήνα είναι πολύ λιγότερο από ένα ευρώ στο Βερολίνο: Αν αυτό το αθηναϊκό ευρώ είναι κατατεθειμένο σε τράπεζα, τότε κινδυνεύει να «κουρευτεί», να κατασχεθεί ή να αποτελέσει απόδειξη περαιτέρω φοροδοτικής ικανότητας (επειδή οι πλούσιες τάξεις έχουν μεταφέρει το μεγαλύτερο μέρος των καταθέσεών τους στο ευρωπαϊκό κέντρο, τα μέτρα αυτά συνήθως πλήττουν τους μικρομεσαίους και τους φτωχούς καταθέτες). Αν πάλι το ευρώ αυτό δεν είναι κατατεθειμένο σε τράπεζα και βρίσκεται σε μαξιλάρια και σεντούκια, τότε όχι μόνον χάνει τους τόκους και τις άλλες δυνατότητες ηλεκτρονικών συναλλαγών, αλλά κινδυνεύει να κλαπεί ή να καταστραφεί (στην Ελλάδα στην κατάσταση αυτή βρίσκονται πάνω από 40 δισ. ευρώ).
Επίσης καθόλου κοινό νόμισμα δεν είναι το ευρώ που πληρώθηκε για την κοινωνική ασφάλιση. Π.χ. το PSI του Βενιζέλου εξαφάνισε μερικά δισ. ευρώ που είχαν πληρώσει οι ασφαλισμένοι στα ταμεία τους. Τα αντίστοιχα ευρώ στην Ολλανδία ή τη Γερμανία δεν έχουν πάθει τίποτε: στη βόρεια Ευρώπη πληρώνεις 10 και έχεις 10, στην Ελλάδα πληρώνεις 10 και έχεις 3.
Καθόλου κοινό νόμισμα δεν είναι το ευρώ κι όταν ζητήσεις να το δανειστείς. Σε χώρες όπως η Ελλάδα στην καλύτερη περίπτωση θα χρεωθείς με επιτόκια τριπλάσια από αυτά που χρεώνονται π.χ. στη Γερμανία, ενώ το σύνηθες είναι ότι για τη συντριπτική πλειονότητα του πληθυσμού δεν θα υπάρξει καν έγκριση του δανείου από την τράπεζα.
Το δώρο που υποτίθεται ότι θα έφερνε το ευρώ ήταν η σύγκλιση μισθών μεταξύ περιφέρειας και ευρωπαϊκού κέντρου. Στην πραγματικότητα φτάσαμε στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: Το ευρώ συνοδεύεται παντού με προγράμματα εσωτερικής υποτίμησης μισθών και συντάξεων, με ρητά ή με άρρητα μνημόνια. Έτσι το ευρώ όχι μόνο δεν οδήγησε σε σύγκλιση των εισοδημάτων των υποτελών τάξεων με τα αντίστοιχα εισοδήματα στην βόρεια Ευρώπη, αλλά αντίθετα οδήγησε σε μείωση των εισοδημάτων των υποτελών τάξεων ΚΑΙ στη βόρεια Ευρώπη (βλ. υπερδεκαετές πάγωμα μισθών στη Γερμανία που επέβαλε ο σοσιαλδημοκράτης Σρέντερ).
Τα δε capital control απέδειξαν χειροπιαστά ότι ακόμη και στις χώρες της περιφέρειας, δεν είναι όλοι ίσοι απέναντι στο ευρώ. Η δευτερεύουσα περίπτωση ανισότητας είναι αυτή μπροστά στα ATM: Κάποιοι Ευρωπαίοι μπορούσαν να σηκώσουν όσα χρήματα ήθελαν ενώ οι ιθαγενείς υπόκειντο σε περιορισμούς. Η πιο σημαντική ανισότητα ήταν όμως μεταξύ απλού λαού και ελληνικών επιχειρήσεων οι οποίες επίσης εξαιρέθηκαν σε πολύ μεγάλο ποσοστό από τους περιορισμούς.
Το ευρώ αποτέλεσε ένα από τα κύρια οχήματα επιβολής νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε όλη την Ευρώπη, ένα όχημα ραγδαίας συρρίκνωσης του ποσοστού συμμετοχής των μισθών στο εθνικό εισόδημα και ραγδαίας αύξησης της συμμετοχής των κερδών –και αυτό συνέβη ακόμη περισσότερο στις χώρες με μνημόνιο. Από την άποψη αυτή συνεπώς οι καπιταλιστές της ευρωζώνης έχουν δίκιο: το ευρώ είναι το κοινό τους νόμισμα. Είτε είναι Έλληνες είτε Γερμανοί…