Να μείνει ζωντανή η δυνατότητα για μια νέα αντεπίθεση του κινήματος και της Αριστεράς
Η προκήρυξη των εκλογών από την ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, που μ’ αυτή της την πράξη ολοκλήρωσε την ουσιαστική του διάλυση, ορίζει ένα νέο πολιτικό ορόσημο, μια νέα κεντρική μάχη, ένα νέο πολιτικό στοίχημα για τη ριζοσπαστική και αντικαπιταλιστική Αριστερά. Η διακύβευση είναι κεντρική και έχει μείζονα χαρακτηριστικά: είτε η καταστροφική εξέλιξη της ψήφισης του τρίτου μνημονίου θα ολοκληρωθεί με την επιβολή μέσα από τις κάλπες της μνημονιακής πολιτικής σταθερότητας, είτε οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς θα «χαλάσουν το σενάριο», θα κρατήσουν ανοιχτό το πολιτικό ρήγμα και θα δημιουργήσουν τους όρους για έναν νέο κύκλο ανάπτυξης του κινήματος ως προϋπόθεση για μια νέα πολιτική αντεπίθεση της Αριστεράς.
Η διακύβευση είναι τεράστια. Στην πρώτη περίπτωση, θα εκπληρωθεί το όνειρο της ελληνικής αστικής τάξης και των δανειστών να στεφανώσουν το μνημονιακό οικοδόμημα με τη μνημονιακή ανασύνθεση του πολιτικού σκηνικού, να βάλουν οριστικό τέλος στην ηγεμονική κρίση και στην κρίση πολιτικής διαχείρισης των μνημονίων, να κλείσουν το πολιτικό ρήγμα που ταλάνιζε το αστικό-μνημονιακό σύστημα από το 2010 και μετά, να «κλειδώσουν» τα μνημονιακά τετελεσμένα, να περιθωριοποιήσουν την Αριστερά και να αποθαρρύνουν το κίνημα αντίστασης. Στη δεύτερη περίπτωση, οι δυνάμεις του κινήματος και της Αριστεράς θα αποτρέψουν την επιβολή της μνημονιακής «τάξης», θα κρατήσουν ανοιχτό το ρήγμα της πολιτικής κρίσης, θα διατηρήσουν ανοιχτές τις προοπτικές για να οργανώσουν σύντομα μια αντεπίθεση, θα αποτρέψουν το καταστροφικό σενάριο της «ιταλοποίησης», δηλαδή μιας ήττας της Αριστεράς με μακροχρόνιες διαλυτικές και εκφυλιστικές συνέπειες.
Η δήλωση του εκπροσώπου του Γιούνκερ ότι οι εκλογές είναι η ευκαιρία για τη διεύρυνση της πολιτικής βάσης στήριξης του μνημονίου, αλλά ακόμη περισσότερο η δήλωση της Μέρκελ ότι η προκήρυξη των εκλογών είναι μέρος της λύσης και όχι μέρος της κρίσης στην Ελλάδα, απλώς υπογραμμίζουν και για τους πλέον δύσπιστους σε τι αποσκοπεί το «πρότζεκτ» των εκλογών και ποια διακύβευση ορίζει για τις δυνάμεις της ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς.
Το πρόγραμμα του (μεταλλαγμένου) ΣΥΡΙΖΑ: το τρίτο μνημόνιο
Με ποιο πρόγραμμα κατεβαίνει ο «μεταλλαγμένος» ΣΥΡΙΖΑ σ’ αυτές τις εκλογές; Όπως ο ίδιος κατηγορούσε τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο στις προηγούμενες εκλογές, το πρόγραμμά του είναι το τρίτο μνημόνιο. Η υπόσχεση ότι θα υλοποιήσει το μνημόνιο με «κοινωνική ευαισθησία» δεν είναι πρωτότυπη (την ίδια υπόσχεση έδωσαν και όλοι οι προηγούμενοι μνημονιακοί διαχειριστές) και έχει ελάχιστη πολιτική βαρύτητα. Όταν η κυβέρνηση ψήφισε μέτρα για τη μείωση της κατώτατης σύνταξης κατά περισσότερο από 20% στα 392 ευρώ, για τη «δολοφονική» φορολόγηση των αγροτών, για το πετσόκομμα ακόμη και αυτού του νόμου για τις 100 δόσεις, για τη μείωση του ορίου στις κατασχέσεις καταθέσεων κ.λπ., και όταν προσυπέγραψε ένα δρακόντειο πλαίσιο επιτήρησης της υλοποίησης της συμφωνίας όπου οποιαδήποτε νομοθετική ρύθμιση θα πρέπει να προεγκρίνεται από τους δανειστές, ακόμη και αν υπάρχει θέληση, δεν υπάρχει «χώρος» και πραγματική δυνατότητα για «αντίρροπες» πολιτικές που να έχουν μια στοιχειώδη εμβέλεια.
Αν λοιπόν το πρόγραμμα είναι το τρίτο μνημόνιο, ο στόχος είναι η μνημονιακή μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ, η «χειραφέτηση» από τα «δεσμά» της αριστερής αντιπολίτευσης στον ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να «χειραφετηθεί» και η κυβέρνηση για να υλοποιήσει με συνέπεια και χωρίς συνεχόμενες κρισιακές δοκιμασίες της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας στη Βουλή το τρίτο μνημόνιο.
Έχοντας αυτόν τον βασικό πολιτικό στόχο (τη χειραφέτηση από το ΟΧΙ ώστε να υλοποιήσει απερίσπαστα το μνημόνιο) και αυτό το πρόγραμμα (το μνημόνιο), η ηγεσία Τσίπρα και ο μνημονιακά μεταλλαγμένος ΣΥΡΙΖΑ αποσκοπούν να υλοποιήσουν με τις εκλογές ένα «πρότζεκτ» για τη σταθεροποίηση της μνημονιακής διαχείρισης, άρα ένα «πρότζεκτ» υπέρ των αστικών-μνημονιακών δυνάμεων στην Ελλάδα και των κυρίαρχων δυνάμεων της ιμπεριαλιστικής Ευρωζώνης.
Με τη Λαϊκή Ενότητα να χαλάσουμε το «σενάριο»
Υπό το φως αυτών των εξελίξεων, αποκαλύπτεται τώρα η τεράστια σημασία που είχε και έχει η αριστερή αντίσταση στη μνημονιακή στροφή της ηγεσίας μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Όλο το εγχώριο και παγκόσμιο σύστημα είχε εστιάσει σε αυτή την αντίσταση, αντιμετωπίζοντάς τη σαν τη μείζονα απειλή για τη σταθερότητα και συνέχεια των μνημονίων στην Ελλάδα αλλά και για την πανευρωπαϊκή λιτότητα. Τελικά, η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και το σύστημα συνολικότερα, αναγκάστηκαν να πληρώσουν τίμημα βαρύτερο αυτού που υπολόγιζαν: η αριστερή «ανταρσία» στον ΣΥΡΙΖΑ δεν περιορίστηκε στη μικρή κλίμακα, αλλά απέκτησε μεγάλες διαστάσεις και εμβέλεια. Μπορεί να μην έχει μετρηθεί και επιβεβαιωθεί εκλογικά, αλλά η συγκρότηση της τρίτης σε δύναμη Κοινοβουλευτικής Ομάδας από τους/τις 25 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ δίνει ένα μέτρο για τη μεγάλη κλίμακα των αριστερών αντιστάσεων μέσα στο κόμμα ΣΥΡΙΖΑ, στα μέλη και τα στελέχη του, στον κόσμο που τον στήριζε και τον ψήφιζε.
Από αυτή την άποψη έχει ήδη κερδηθεί μια πρώτη νίκη: η προσπάθεια οι αντιστάσεις στη μνημονιακή στροφή της ηγεσίας να έχουν περιορισμένο χαρακτήρα απέτυχε! Αυτό είναι μια καλή βάση εκκίνησης για να παλέψουμε για τον μείζονα στόχο: να επιβεβαιωθεί και στη μάχη των εκλογών και στις κάλπες η μεγάλη εμβέλεια της αριστερής αντίστασης στη μνημονιακή στροφή της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ. Που ισοδυναμεί με την αποτροπή του στόχου των μνημονιακών δυνάμεων για την αποκατάσταση της μνημονιακής «τάξης και σταθερότητας».
Ο στόχος αυτός δεν είναι εύκολος, είναι όμως εφικτός. Η επίτευξή του θα εξαρτηθεί από μας, δηλαδή από τη Λαϊκή Ενότητα: αν κινηθεί όπως επιβάλλουν οι συνθήκες αυτής της μάχης και αποφύγει κρίσιμα λάθη (βλέπε σελ. 10-11), μπορεί να πετύχει αυτόν το στόχο. Και δεν χρειάζεται να υπογραμμίσουμε πόσο λυτρωτικό και «σωτήριο» θα είναι αυτό για τις δυνάμεις της Αριστεράς και του κινήματος.
Προϋπόθεση, ένας νέος κύκλος ανάπτυξης του κινήματος
Φυσικά, ό,τι ριζοσπαστικό, αντισυστημικό και κινηματικό υπάρχει στην παράδοση και πολιτική διαδρομή του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να διεκδικηθεί και να θεωρηθεί κτήμα του νέου εγχειρήματος της Λαϊκής Ενότητας. Αυτό όμως καθόλου δεν σημαίνει ότι η Λαϊκή Ενότητα θα συνεχίσει ή θα προεκτείνει απλά την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ από κει που τη διέκοψε βίαια η μνημονιακή στροφή της ηγεσίας. Όχι μόνο γιατί η δεξιά στροφή της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ έχει μακρά προϊστορία και πολλά «επεισόδια», με τις αντίστοιχες μετατοπίσεις και τα τετελεσμένα, αλλά για δύο πολύ σοβαρότερους λόγους:
Πρώτον, διότι η Λαϊκή Ενότητα πρέπει να εκφράσει ένα προωθητικό βήμα σε σχέση με το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ τόσο πολιτικά και προγραμματικά (με μετατόπιση στο διάνυσμα από το ριζοσπαστικό στο αντικαπιταλιστικό) όσο και από την άποψη μιας νέας σύνθεσης των δυνάμεων που αναλαμβάνουν να οικοδομήσουν το εγχείρημα (μέσα κι έξω από τον ΣΥΡΙΖΑ), και να μην αποτελέσει μια απλή προέκτασή του. Δεύτερον και ακόμη σπουδαιότερο, διότι το σχέδιο και η υπόσχεση της πολιτικής ανατροπής δεν μπορεί να επανέλθει έτσι απλά, χωρίς να «παρεμβληθεί» ένας κύκλος ανάπτυξης του κινήματος αντίστασης που θα αιμοδοτήσει την προσπάθεια και θέσει διαφορετικά τις βάσεις για τη μελλοντική της επιτυχία, μέσα από μια νέα, ζωντανή σχέση μεταξύ του κινήματος και του σχεδίου πολιτικής ανατροπής.
Το νέο εγχείρημα πρέπει να ενσωματώνει όλες τις κατακτήσεις του παρελθόντος, αλλά και την πείρα από τα λάθη και τα αδιέξοδα. Για να δώσουμε αυτή την κρίσιμη πολιτική μάχη με αξιώσεις για μια «σωτήρια» πολιτική επιτυχία.