Εδώ και εβδομάδες ο παλαιστινιακός λαός συγκλονίζει και πάλι τον πλανήτη με τον ηρωικό ξεσηκωμό του. Στα μεγάλα ΜΜΕ κυριαρχούν οι αναφορές στα περιστατικά όπου μεμονωμένοι Παλαιστίνιοι επιτίθενται με μαχαίρια, κατσαβίδια, χαρτοκόπτες, σε έποικους ή στρατιώτες. Λείπουν οι αναφορές στην πολύ ισχυρότερη και οργανωμένη βία του Ισραήλ ενάντια στους Παλαιστίνιους (εκτελέσεις, συλλήψεις, κατεδαφίσεις σπιτιών κ.λπ.) αλλά και στον γενικευμένο ξεσηκωμό: Για άλλη μια φορά, οι Παλαιστίνιοι στέκονται με τις σφεντόνες τους απέναντι σε μία από τις ισχυρότερες πολεμικές μηχανές του πλανήτη, και δεν το βάζουν κάτω.
Δίκαιος ξεσηκωμός
Η περιγραφή της Αμίρα Χας στο άρθρο της «Οι Παλαιστίνιοι πολεμούν για τις ζωές τους, το Ισραήλ πολεμά για την κατοχή» το θέτει εξαιρετικά:
«Ο πόλεμος δεν ξεκίνησε την περασμένη Πέμπτη... Το ότι προσέχουμε πως υπάρχει ένας πόλεμος μόνο όταν δολοφονούνται Εβραίοι δεν ακυρώνει το γεγονός ότι Παλαιστίνιοι σκοτώνονται διαρκώς... Όταν διαταράσσεται κάπως η μονομέρεια του πολέμου και σκοτώνονται Εβραίοι, τότε δίνουμε προσοχή. Οι νεαροί Παλαιστίνιοι δεν σκοτώνουν Εβραίους επειδή είναι Εβραίοι, αλλά επειδή είμαστε οι κατακτητές τους, οι βασανιστές τους, οι φύλακές τους, οι κλέφτες της γης και του νερού τους, αυτοί που τους στέλνουμε στην εξορία, αυτοί που ισοπεδώνουμε τα σπίτια τους, αυτοί που τους φράζουμε τον ορίζοντα...».
Η παρέλαση δεξιών υπουργών από το τέμενος Αλ Άκσα (ιερός τόπος για τους μουσουλμάνους) και η βεβήλωσή του από την ισραηλινή αστυνομία ήταν μόνο η αφορμή. Όπως σημείωσε ο Ισραηλινός αρθρογράφος Gideon Levy, «όποιος ισχυρίζεται ότι εκπλήσσεται, φαίνεται πως δεν έχει ζήσει στη Μέση Ανατολή κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 ετών... Το μόνο πράγμα που προκαλεί έκπληξη είναι ότι μια νέα εξέγερση έκανε μία δεκαετία για να ξεσπάσει».
Πράγματι, στη Δυτική Όχθη επικράτησε ηρεμία για μία δεκαετία. Αν κάτι διδάχτηκαν οι Παλαιστίνιοι από αυτήν τη δεκαετία είναι πως η «ηρεμία» και οι διπλωματικοί χειρισμοί της Παλαιστινιακής Αρχής και του Αμπάς όχι μόνο δεν τους πρόσφεραν τίποτα, αλλά επιδείνωσαν δραματικά την κατάσταση, με το Ισραήλ να συνεχίζει «όπως πριν» αλλά και να επιταχύνει-οξύνει την πολιτική εποικισμού, αποκλεισμού των Παλαιστινίων, καταστολής κ.λπ.
Συνεχίζει ο Gideon: «Όσοι φαντάζονταν ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να συνεχίσει μ’ αυτόν τον τρόπο για πάντα και ότι οι Παλαιστίνιοι θα συνέχιζαν να συναινούν, να υποβάλλονται σ’ αυτό επ’ αόριστον, απλά δεν έχουν ποτέ διαβάσει ένα βιβλίο ιστορίας. Κανένας λαός δεν έχει συναινέσει πουθενά, ποτέ, στην κατάκτησή του χωρίς αντίσταση».
Αν ο ένας παράγοντας είναι η αντίσταση ενάντια στην ισραηλινή κατοχή, ο άλλος που τροφοδοτεί τη σημερινή εξέγερση είναι η οργή ενάντια στην Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ).
Μονόδρομος η αντίσταση
Σε μια στιγμή όπου ο Αμπάς καλεί σε πολιτική λύση «αποκλειστικά με ειρηνικά μέσα», στις τελευταίες έρευνες για πρώτη φορά ύστερα από χρόνια η πλειοψηφία των Παλαιστινίων θεωρεί μια Ιντιφάντα και έναν ένοπλο ξεσηκωμό ως τον μόνο δρόμο που μπορεί να έχει αποτελέσματα. Η ΠΑ θεωρείται όλο και περισσότερο όχι απλά αναποτελεσματική, αλλά και εμπόδιο.
Η σημερινή εξέγερση έχει ως πρωταγωνιστή τη νεολαία, τη «γενιά του Όσλο», που δεν έχει ζήσει τίποτε περισσότερο από το τείχος απαρτχάιντ, την επέκταση των εποικισμών, τη συνέχιση της κατοχής, τον καθημερινό εξευτελισμό. Είναι απελπισμένη, δεν έχει να χάσει τίποτα και δεν κουβαλά την «κόπωση» της αποτυχίας της προηγούμενης Ιντιφάντα.
Στο εξωτερικό κυριαρχεί η συζήτηση «Ξεσπά η τρίτη Ιντιφάντα;». Η αλήθεια είναι ότι μια επανάληψη αυτού που ζήσαμε στο παρελθόν είναι δύσκολη. Αφενός μια παλιότερη γενιά θυμάται το βαρύ τίμημα που πλήρωσαν από την καταστολή της δεύτερης Ιντιφάντα και το γεγονός ότι δεν κέρδισαν τίποτε. Αλλά κυρίως, οι υποδομές και οι συνθήκες που θα επέτρεπαν μια ευρεία οργανωμένη εξέγερση δεν υπάρχουν πια. Το Ισραήλ, με τη συνεργασία της ΠΑ, έχει πετύχει πολλά στην εμπέδωση και ενίσχυση της κατοχής, τον κατακερματισμό των Παλαιστινίων, την αποδυνάμωση της οργάνωσής τους. Με μια έννοια, το παλαιστινιακό εθνικό κίνημα βρίσκεται στην πιο δυσμενή θέση που έχει βρεθεί ποτέ στην ιστορία του.
Αυτή η απελπισία εκφράζεται και από τις ατομικές επιθέσεις με μαχαίρια –που είναι επιθέσεις αυτοκτονίας, όπως επισημαίνει ο Ισραηλινός αντισιωνιστής Μισέλ Βαρσάφσκι, καθώς η ισραηλινή ηγεσία έχει δώσει την εντολή (στο στρατό αλλά και στους εποίκους) «ό,τι κινείται εκτελείται», με αποτέλεσμα ένα όργιο «εξωδικαστικών εκτελέσεων».
Ωστόσο, είναι μια συζήτηση που αφορά τις προσδοκίες που οι «απέξω» προβάλλουμε πάνω στον παλαιστινιακό λαό. Στην ίδια την Παλαιστίνη, η συζήτηση για το αν είναι ή όχι «Ιντιφάντα» δεν έχει κανένα νόημα. Είναι μαζική εξέγερση ενάντια στην κατοχή, είναι μαζική αντίσταση στο Ισραήλ, είναι το τέλος της ηρεμίας στη Δυτική Όχθη.
Είναι και μια υπενθύμιση στο Ισραήλ ότι δεν μπορεί να νικήσει. Παρά τις επιτυχίες που σημείωσε η κατοχή τα περασμένα χρόνια, δεν μπόρεσε να εξαφανίσει τους Παλαιστίνιους, ούτε να κάμψει τη διάθεσή τους για αντίσταση.
Αυτό που κάνουν σήμερα οι νεαροί Παλαιστίνιοι είναι να ακολουθούν τη συμβουλή του Hajo Meyer, του 90χρονου Εβραίου που επιβίωσε από το Ολοκαύτωμα και πέθανε πέρυσι τον Αύγουστο. Στην τελευταία του συνέντευξη είπε: «Το μήνυμά μου στους Παλαιστίνιους είναι ότι δεν πρέπει να παρατήσουν τον αγώνα... Είναι δίκαιο να δείχνετε στους Ισραηλινούς σιωνιστές ότι είστε μια δύναμη την οποία πρέπει να υπολογίζουν. Πολεμήστε με πέτρες, πολεμήστε με όπλα. Ναι, και με όπλα. Αν δεν πολεμήσετε, θα χάσετε τον αυτοσεβασμό σας και δεν θα κερδίσετε το σεβασμό των Ισραηλινών».
Αλληλεγγύη μέχρι τη νίκη
Είτε το πούμε Ιντιφάντα είτε όχι, αυτό που συμβαίνει στη Δυτική Όχθη, τη Γάζα, την Ιερουσαλήμ είναι μεγάλο και πρέπει να το στηρίξουμε με κάθε μέσο.
Στις προγραμματικές του δηλώσεις, ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας δήλωσε: «Έχουμε φιλοδοξία να διατηρήσουμε τη στρατηγική συνεργασία με το Ισραήλ, αλλά ταυτόχρονα και τις παραδοσιακές στενές σχέσεις με την Παλαιστίνη, υποστηρίζοντας το δίκαιο αίτημα και τον δίκαιο αγώνα για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους».
Δεν είναι απλά ουτοπία μια τέτοια στάση. Είναι το φύλλο συκής όλων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων «η υποστήριξη στην ίδρυση παλαιστινιακού κράτους», την ίδια στιγμή που «διατηρούν τη στρατηγική συνεργασία με το Ισραήλ».
Οι Παλαιστίνιοι έκαναν το δικό τους καθήκον, αγωνιζόμενοι ενάντια στη σιωνιστική πολεμική μηχανή (που εκπαιδεύεται από κοινού με τον ελληνικό στρατό). Για να νικήσουν πρέπει κι εμείς να κάνουμε το δικό μας καθήκον, απαιτώντας την πλήρη απομόνωση του κράτους-απαρτχάιντ.