Ο Ερντογάν ήταν ο αδιαμφισβήτητος θριαμβευτής των εκλογών στην Τουρκία. Λίγους μήνες πριν είχε βρεθεί «στριμωγμένος στα σχοινιά», όμως κατάφερε να αλλάξει το σκηνικό. Το AKP βγαίνει εμφανώς ισχυροποιημένο, καθώς ανέτρεψε το αρνητικό αποτέλεσμα του Ιούνη, κερδίζοντας περίπου 8 μονάδες που το επαναφέρουν στο υψηλό ποσοστό του 49%.
Φωτογραφία
Ημερ.Δημοσίευσης
Αποδεικνύεται πως το «τζογάρισμα» στον πόλεμο, το κλίμα αστάθειας και η επαναφορά της υστερίας ενάντια στην «κουρδική απειλή» και το PKK, απέδωσαν.
Η πολιτική αστάθεια (που δεν περιορίζεται στην «ακυβερνησία», αλλά πήρε «άγριες» μορφές τους μήνες που πέρασαν) έσπρωξε τελικά μεγάλο αριθμό Τούρκων πίσω στο ΑΚΡ και τον «στιβαρό ηγέτη» Ερντογάν. Ρόλο έπαιξε και το γεγονός ότι σε συνθήκες «απειλής ακυβερνησίας», το ΑΚΡ παραμένει η βασική επιλογή, εξαιτίας της ανικανότητας του βασικού κόμματος της αντιπολίτευσης (CHP, Κεμαλικοί) να σπάσει την καχυποψία των φτωχών της «ανατολικής» Τουρκίας και να ξεπεράσει το «ταβάνι» του 25%.
Η εμπλοκή της Τουρκίας σε πολεμικές επιχειρήσεις επίσης ενίσχυσε τον Ερντογάν. Καθώς η περιοχή φλέγεται, ο θρίαμβος του ΑΚΡ θυμίζει την επανεκλογή Μπους το 2004 με το βασικό επιχείρημα: «δεν αλλάζεις τον επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων στη μέση του πολέμου».
Μια βασική πηγή ενίσχυσης του Ερντογάν ήταν η προσέλκυση εθνικιστικών ψήφων, όπως αποτυπώνεται και από την υποχώρηση του ακροδεξιού MHP από το 16,3% τον Ιούνη στο 12% σήμερα. Δυστυχώς η αντικουρδική εθνικιστική υστερία απέδωσε, δείχνοντας πως παραμένει ένα υπολογίσιμο «δηλητήριο» στην τουρκική κοινωνία.
Δεν γνωρίζουμε ακόμα τα αναλυτικά αποτελέσματα, αλλά αν αποδειχθεί ότι στις κουρδικές περιοχές το HDP «σάρωσε» και πάλι, η κάμψη του από το 13% σε λίγο πάνω από 10% ενδεχομένως να συνέβη στα «δυτικά». Αν ισχύει αυτό, είναι πισωγύρισμα στην προσπάθεια να συγκροτηθεί ως «πλατιά» πολιτικά και κοινωνικά αριστερή δύναμη. Είναι επιτυχία του τουρκικού κράτους να στιγματίσει το HDP ως «κουρδικό» και «πολιτική πτέρυγα των τρομοκρατών του PKK».
Παρά την κάμψη, το 10,5% του HDP και η είσοδος του στη βουλή (με περισσότερες έδρες από τους ακροδεξιούς) ήταν ένας πραγματικός πολιτικός άθλος. Είχε να αντιμετωπίσει διώξεις των στελεχών του, επιθέσεις στα γραφεία του, ενώ υποχρεώθηκε να ματαιώσει τις προεκλογικές του συγκεντρώσεις μετά τη φονική επίθεση της 10ης Οκτώβρη στην Άγκυρα. Τις συνθήκες αποτυπώνει μια και μόνο φράση του ηγέτη του HDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς: «Προσπαθήσαμε μόνο να προστατεύσουμε τους νέους μας και το λαό μας από τις δολοφονίες και δεν μπορέσαμε να διεξάγουμε προεκλογική εκστρατεία». Πράγματι, οι Τούρκοι και Κούρδοι σύντροφοί μας στάθηκαν όρθιοι απέναντι σε ένα κράτος που είχε αφοσιωθεί στο στόχο της συντριβής τους.
Στην προσπάθειά του να οχυρώσει και να εδραιώσει την εξουσία του, ο Ερντογάν είχε και την «αβάντα» των δυτικών ισχυρών κρατών. Τόσο της ΕΕ όσο και των ΗΠΑ. Οι λαλίστατοι κατά της Τουρκίας ιμπεριαλιστές, όταν αυτή συγκρουόταν με το Ισραήλ ή δεν πειθαρχούσε στη «γραμμή» της Δύσης, σήμερα κλείνουν τα μάτια μπροστά στα εγκλήματα κατά του κουρδικού λαού και της Αριστεράς. Για τη μεν ΕΕ, προέχει να αναλάβει το τουρκικό κράτος να κάνει τον «πορτιέρη» ενάντια στους πρόσφυγες. Για τις ΗΠΑ, προέχει η συνεννόηση για κοινή γραμμή στη Συρία και η παροχή της βάσης του Ιντσιρλίκ για τις αεροπορικές επιδρομές ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος. Για άλλη μια φορά οι «φιλελεύθερες ευαισθησίες» των δυτικών κυβερνήσεων έχουν ως βασικό κριτήριο να εξυπηρετούνται τα συμφέροντά τους.
Ο Ερντογάν δεν κατάφερε να πετύχει εκείνη την κοινοβουλευτική πλειοψηφία που θα του επέτρεπε τη συνταγματική αναθεώρηση προς ένα προεδροκεντρικό σύστημα. Αλλά με την πλειοψηφία των εδρών –και τη συνέχεια της κρίσης– αναμένεται να επιβάλει «ντε φάκτο» τα σχέδιά του. Το αν αυτά θα πετύχουν σε ένα τόσο ρευστό τοπίο μένει να φανεί. Ένα εκλογικό αποτέλεσμα δεν μπορεί να διαγράψει από μόνο του όλες τις. κοινωνικές-πολιτικές διεργασίες που είναι σε εξέλιξη από την εξέγερση του Γκεζί και μετά…
(στη φωτό: Οι συγκρούσεις στο Ντιγιάρμπακιρ αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων δείχνουν πως η εκλογική νίκη του Ερντογάν δεν θα μεταφραστεί αυτόματα σε «σταθερότητα».)