Η ευρωπαϊκή αντιπροσφυγική πολιτική παίρνει ολοένα και πιο σκληρές μορφές, αφού οι Ευρωπαίοι ηγέτες διαπιστώνουν ότι οι αριθμοί των προσφύγων δεν είναι «διαχειρίσιμοι» ό,τι κι αν κάνουν. Ως αποτέλεσμα η Ελλάδα πιέζεται να συμμορφωθεί σε όλο και πιο σκληρά μέτρα, με σκούπες στην Ειδομένη, με μεταφορά κόσμου στο στρατόπεδο της Κορίνθου που είχε σχεδόν αδειάσει, με απελάσεις και καταστολή στα σύνορα. Έτσι γκρεμίζεται και το προσωπείο του «θεσμικού ανθρωπισμού» -που στην πραγματικότητα ήταν κυρίως στα λόγια, με πολύ λίγες πράξεις.
Φωτογραφία
Ημερ.Δημοσίευσης
Παρά τις αλλεπάλληλες συνόδους, λύση αποτελεσματική και κυρίως κοινή ευρωπαϊκή δεν έχει βρεθεί. Η συνθήκη του Δουβλίνου έχει ακυρωθεί στην πράξη, το ίδιο κι η περιβόητη Σένγκεν –για χάρη της οποίας θα πρέπει υποτίθεται να φυλάμε με κάθε κόστος τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης. Μετά τις βαλκανικές χώρες που η μία μετά την άλλη έκλειναν τα σύνορά τους, τώρα κάνουν το ίδιο και οι χώρες προορισμού, με τελευταία παραδείγματα τη Σουηδία, που κάνει εκτεταμένους ελέγχους στα σύνορά της, και τη Δανία, που έκλεισε τα σύνορα με τη Γερμανία. Αυτό ένα πράγμα μπορεί να σημαίνει: η πίεση στην Ελλάδα να σκληρύνει τη στάση της προς τους πρόσφυγες θα αυξάνεται συνεχώς.
Σύνοδος
Στην τελευταία Σύνοδο αποφασίστηκε ότι μέσα σε έξι μήνες θα τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο για τη δημιουργία ευρωπαϊκής δύναμης υπεύθυνης για τη φύλαξη των συνόρων, και βεβαίως επικυρώθηκαν όλες οι προηγούμενες κατευθύνσεις. Από τη μία ο ρόλος της Τουρκίας στην αποτροπή των προσφύγων να φτάσουν στην Ευρώπη και «πόλεμος στους διακινητές» για τον ίδιο λόγο. Και για όσους «καταφέρνουν» να περάσουν τα ευρωπαϊκά σύνορα η έμφαση δίνεται στην ταυτοποίηση στα κέντρα υποδοχής, στην αυστηρότερη καταγραφή και έλεγχο, και στην ενίσχυση των «επιχειρήσεων επιστροφής» –κοινώς στις απελάσεις.
Όσο για το περίφημο σχέδιο μετεγκατάστασης, φαίνεται να προχωράει πολύ αργά, αφού από τους 66.000 πρόσφυγες που πρόκειται να μετεγκατασταθούν σε χώρες της ΕΕ (κάποιες από τις οποίες δεν έχουν συμφωνήσει ακόμα), προς το παρόν το σχέδιο έχει υλοποιηθεί για... 54.
Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση δεν έχει προβάλει καμία ουσιαστική αντίρρηση στα σχέδια της Ευρώπης-φρούριο. Απέναντι στον αυθαίρετο διαχωρισμό προσφύγων-παράνομων μεταναστών, στην κράτηση και την απέλαση, απέναντι στους πνιγμούς που γίνονται όλο και περισσότεροι όσο χαλάει ο καιρός επειδή ο φράχτης μένει στη θέση του, η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει να πει παρά μόνο ότι η Ελλάδα χρειάζεται μεγαλύτερη στήριξη γιατί σηκώνει μεγάλο βάρος, καθώς και ότι η Τουρκία οφείλει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της και να μειώσει τις προσφυγικές ροές. Κατά τα άλλα δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.
Δεμένη στο άρμα της ΕΕ, υποχρεωμένη να ακολουθεί τις επιταγές της και στο προσφυγικό, η Ελλάδα δεν μπορεί παρά να συμμορφωθεί. Και τα αποτελέσματα είναι ήδη ορατά και σε αυτόν τον τομέα.
Στα μέσα του Δεκέμβρη μεταφέρθηκαν για πρώτη φορά από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ οι πρώτοι πρόσφυγες στο στρατόπεδο της Κορίνθου από το Τάε Κβον Ντο, όπου είχαν καταλήξει μετά την επιχείρηση σκούπα στην Ειδομένη. Για την κυβέρνηση και την ΕΕ αυτοί είναι «παράνομοι» μετανάστες που πρέπει να απελαθούν. Και μάλιστα αυτό έγινε πριν περάσει ο μήνας που δικαιούνται ως αναβολή απέλασης, με τη δικαιολογία ότι ήταν «ύποπτοι διαφυγής». Ο Γιάννης Μουζάλας είχε ανακοινώσει τις τρεις εναλλακτικές που έχουν όσοι δεν μπορούν να περάσουν τα σύνορα: να ζητήσουν άσυλο, να ζητήσουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα υποστηριζόμενης επιστροφής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, και να απελαθούν παρά τη θέλησή τους. Φαίνεται ότι το σχέδιο κράτησης-απέλασης η κυβέρνηση δείχνει ιδιαίτερη προθυμία να το προχωρήσει άμεσα.
Η κατάσταση μάλιστα είναι τόσο άσχημη που στις αρχές του χρόνου υπήρξε μίνι εξέγερση των κρατουμένων η οποία κατεστάλη από την αστυνομία που φρουρεί το στρατόπεδο. Πίσω ολοταχώς στις εποχές της παράνομης κράτησης και των άθλιων συνθηκών στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Η ίδια κατάσταση επικρατεί και στα νησιά, όπου αρχίζουν να λειτουργούν κέντρα κράτησης που δεν μοιάζουν καθόλου με ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Λέρος, όπου ο δήμαρχος έχει χρησιμοποιήσει διάφορα τεχνάσματα για να μπλοκάρει τη μετατροπή του πρώην ΠΙΚΠΑ σε ξενώνα φιλοξενίας που έχει προετοιμαστεί με δουλειά αλληλέγγυων, αλλά προωθεί σχέδιο μετατροπής του παλιού «αμαρτωλού» ψυχιατρείου σε κέντρο κράτησης.
Αλληλεγγύη-αντίσταση
Και αν όλα αυτά δείχνουν μια τραγική κατάσταση που όλο θα χειροτερεύει, υπάρχει κάτι πολύ σημαντικό που δίνει δυνατότητες αντίστασης στην Ευρώπη-φρούριο, την Ευρώπη που δολοφονεί: η εκπληκτική αλληλεγγύη των λαών της Ευρώπης.
Αυτή η αλληλεγγύη, όμως, είναι σαφές πια ότι, παρότι επιτέλεσε πολύ καλά το ρόλο της όλο το προηγούμενο διάστημα, δεν αρκεί πια στη μορφή που είναι για να έχει αποτελέσματα. Δεν αρκεί οι άνθρωποι στα νησιά να περιφρουρούν τις παραλίες για να διασώζουν μισοπνιγμένους πρόσφυγες. Δεν αρκεί να ετοιμάζουν γεύματα και να μαζεύουν κουβέρτες. Πόσο μάλλον τώρα που η στάση της ΕΕ έχει σκληρύνει τόσο.
Απέναντι στα τείχη της Ευρώπης-φρούριο πρέπει να υψωθεί το τείχος της αντίστασης των ευρωπαϊκών λαών, ένα κίνημα για ανοιχτά σύνορα, γκρέμισμα των φονικών φραχτών και ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, με πανευρωπαϊκό συντονισμό των αλληλέγγυων. Η έκταση και η διάρκεια της αλληλεγγύης είναι μια εγγύηση ότι η συνέχεια είναι εφικτή, και ότι η διεκδίκηση μπορεί να είναι αποτελεσματική.