Βενεζουέλα: Η μπολιβαριανή διαδικασία σε κρίση

Η 6η Δεκεμβρίου 2015 [βουλευτικές εκλογές] ήταν η εκλογική έκφραση μιας διαδικασίας πολύ πιο βαθιάς και πλατιάς... Η διαδικασία αυτή δεν σταμάτησε με τις εκλογές, το αντίθετο, τώρα βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη. Η τιμωρητική ψήφος, η τιμωρητική αποχή και το άκυρο ήταν οριακά το εργαλείο μιας υπόγειας διαδικασίας, μιας διαδικασίας που βγήκε στην επιφάνεια και πήρε τη μορφή της εκλογικής «ανατροπής» [MUD 65,27% και 109 βουλευτές, PSUV 32,93% και 55 βουλευτές, Re Indigena 1,80% και 3 βουλευτές, επί συνόλου 167].

To MUD [Mesa de la Unidad Democratica, ένας συνασπισμός της Δεξιάς που κέρδισε τις εκλογές] τείνει να θεωρεί ότι το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών αποτελεί θρίαμβο του «μοντέλου» του και θα στραφεί άμεσα ενάντια σε αυτό το κοινωνικό κίνημα που εκκολάπτεται. Αν όμως η κεφαλή της κυβέρνησης και το PSUV αρνηθούν να δουν καθαρά αυτό που συνέβη –έκφραση οργής, λαϊκής οργής, απόρριψη μιας υπεροπτικής ηγεσίας, που θεωρείται βασική υπεύθυνη των ελλείψεων που μαστίζουν τον εργαζόμενο λαό–, αν διατηρήσουν αυτήν τη στάση, τότε προετοιμάζουν το πολιτικό τους τέλος.
Τι συμβαίνει στο εσωτερικό των τσαβικών;
Οι 98 βουλευτές που είχαν τα PSUV-GPP [Gran Polo Patriotico Simon Bolivar] το 2010, έπεσαν σήμερα στους 55. Η εκλογική καθίζηση ήταν γενική και στο σύνολο της χώρας. Ακόμη κι εκεί όπου το PSUV κέρδισε, έχασε δεκάδες χιλιάδες ψήφους. Στις εκλογές αυτού του Δεκέμβρη περισσότεροι από τρία εκατομμύρια τσαβικοί, που τον Απρίλη του 2013 εξέλεξαν Πρόεδρο τον Μαδούρο, ψήφισαν άκυρο [τα άκυρα υπολογίζονται σε ενάμισι εκατομμύριο] ή απείχαν.
Επιπλέον, εδώ και πάνω από μία βδομάδα, στο μοναδικό μέσο ενημέρωσης που δεν έχει εξημερωθεί από τον τσαβισμό, το σάιτ Aporrea.org, μπορούσαμε να διαβάσουμε δεκάδες άρθρα γνώμης που καλούσαν την ηγεσία να αναγνωρίσει τις ευθύνες της. Δεκάδες άλλα άρθρα, που επισημαίνουν τις αιτίες της ήττας, συμφωνούν ότι η κυβέρνηση ευθύνεται για την οικονομική κρίση. Ή υπογραμμίζουν την ανικανότητά της να κερδίσει τον «οικονομικό πόλεμο». Δεκάδες άλλα ζήτησαν την παραίτηση ή την αποπομπή όλων των υπουργών και ηγετών του κόμματος. Άλλα πάλι απαιτούν να μπει τέλος στη διαφθορά και να ληφθούν μέτρα για να αντιμετωπιστεί η κρίση. Τέλος, κάποια απορρίπτουν τη γραφειοκρατία και απαιτούν πρόοδο στην εφαρμογή μιας νέας μορφής διακυβέρνησης.
Ωστόσο, η συζήτηση αυτή δεν έμεινε στα άρθρα γνώμης και επεκτάθηκε ορμητικά στη λαϊκή βάση. Μπορούμε να απαριθμήσουμε δεκάδες συγκεντρώσεις, συναντήσεις, συσκέψεις και συζητήσεις μεταξύ αγωνιστών-ριων της μπολιβαριανής διαδικασίας σε ολόκληρη τη χώρα. Ανεξάρτητα από το αν ήταν αυθόρμητες ή οργανωμένες, ακούστηκε η μουσική της κριτικής που είχε καταδικαστεί στη σιωπή και είχε εκδιωχθεί από το κόμμα και την κυβέρνηση. Τέθηκαν ερωτήματα για την ανεπάρκεια, τη διαφθορά, την κακομεταχείριση. Απορρίφθηκε ο τρόπος διοίκησης του κόμματος και επιλογής υποψηφίων. Καταγγέλθηκε η φυγή ψήφων που προκαλείται από την υποψηφιότητα κυβερνώντων και ανώτερων δημόσιων λειτουργών. Απαιτήθηκε διαβούλευση, μέτρα ενάντια στην κρίση και αλλαγή παραγωγικού μοντέλου. Διεκδικήθηκε διευρυμένη λαϊκή συμμετοχή, περισσότερη δημοκρατία και ενεργός ρόλος του λαϊκού παράγοντα. Καταγγέλθηκε η συνενοχή των κρατικών οργανισμών ελέγχου στον περίφημο πληθωρισμό [στα είδη διατροφής μεταξύ άλλων] και στις ελλείψεις.
Οι κίνδυνοι μεσοπρόθεσμα
Στην αδράνεια μιας οικονομικής κρίσης με πρωτοφανή χαρακτηριστικά για τη χώρα, με την τιμή του πετρελαίου στο χαμηλότερο σημείο της δεκαετίας, έρχεται να προστεθεί ο πολιτικός αντίκτυπος του νέου θεσμικού σεναρίου που προέκυψε από τις εκλογές. 
Εάν, στο πλαίσιο αυτό, η ανευθυνότητα των ιθυνόντων οδηγήσει σε περιπέτειες, η ρήξη ανάμεσα στην ηγεσία και τη βάση θα είναι μη αναστρέψιμη. Οι ηγετικές ομάδες θα έχουν προσφέρει στην αντιπολίτευση σε χρυσό δίσκο όχι μόνο το αποτέλεσμα μιας εκλογικής διαδικασίας, αλλά την μπολιβαριανή διαδικασία ολόκληρη.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε στον μπολιβαριανό «χώρο», στη βάση αλλά και μεταξύ των στελεχών που ανησυχούν πραγματικά για τις εξελίξεις, ότι προς το παρόν υπάρχει αλλαγή των συσχετισμών. Ότι η ηγεσία του κόμματος και της κυβέρνησης οδήγησαν τη «διαδικασία» σε ένα αδιέξοδο όπου δέχτηκε ισχυρό πλήγμα. Ότι σήμερα κυριαρχεί η σύγχυση και η ανάγκη να επεξεργαστούμε ένα σχέδιο δράσης που να βγάλει οριστικά από τη μέση τις διεφθαρμένες και αυταρχικές ηγεσίες. Ότι μπροστά στην αποτυχία της σημερινής ηγεσίας πρέπει να προσανατολιστούμε στην ανάδειξη μιας νέας ηγεσίας.
Ένα μέτωπο αγώνα-Πέντε έκτακτα μέτρα
Η βασική αιτία του εκλογικού αποτελέσματος και της σχετικής διαδικασίας που το προετοίμασε είναι η πασιφανής ανικανότητα της κυβέρνησης να επιλύσει την οικονομική κρίση που μαστίζει τον εργαζόμενο λαό και τις μάζες. Η πτώση του βιοτικού επιπέδου είναι ανησυχητική και απειλεί να επιδεινωθεί. Αλλά αυτό δεν απασχολεί τις πολιτικές ηγεσίες. Τη στιγμή που η κυβέρνηση δηλώνει ότι αυτή τη φορά η οικονομική επανάσταση θα γίνει, το MUD ετοιμάζει μια σταδιακή και κεκαλυμμένη επίθεση στα κεκτημένα της μπολιβαριανής διαδικασίας που είναι ακόμη σε ισχύ, και η κρίση επιδεινώνει καθημερινά την ποιότητα ζωής των συνανθρώπων μας.
Για να αντιμετωπίσουμε την κρίση, καλούμε όλα τα κοινωνικά, συνδικαλιστικά και εργατικά κινήματα, τα κοινοτικά συμβούλια, τις «οργανώσεις» λαϊκής εξουσίας, τις πραγματικές Comunas, τις οργανώσεις πολιτισμού και νεολαίας, να φτιάξουμε ένα Ενιαίο Μέτωπο Αγώνα για να στηρίξουμε ένα σχέδιο δράσης που να εξαναγκάζει τις ηγεσίες σε μια πολιτική δέσμευση, η πραγμάτωση της οποίας θα πρέπει να ελέγχεται από την κοινωνία και να έχει ως αντικείμενο την εφαρμογή ενός μίνιμουμ προγράμματος έκτακτης ανάγκης για τον περιορισμό της κρίσης. Κατά τη γνώμη μας, αυτό το Ενιαίο Μέτωπο Αγώνα θα έπρεπε να θέσει τα πέντε ακόλουθα αιτήματα.
α) Να μπει τέλος στη λεηλασία του έθνους. Για έναν δημόσιο έλεγχο από τους πολίτες
β) Μηδενική ανοχή στη μεγάλη διαφθορά
γ) Να διασφαλίσουμε την πρόσβαση σε τρόφιμα και φάρμακα
δ) Ένας μισθός που να αντιστοιχεί στην τιμή που κοστίζει το «καλάθι τροφίμων», όπως αναφέρεται στο άρθρο 91 του Συντάγματος της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας
ε) Σταθερή υπεράσπιση των δικαιωμάτων και των δημοκρατικών, κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών κεκτημένων που διασφαλίζονται από το Σύνταγμα
Τα μέτρα αυτά επείγουν. Και δεν έχουμε εμπιστοσύνη στις ηγεσίες ότι θα τα εφαρμόσουν. Είναι εγκλωβισμένες στη συνήθειά τους να διεκδικούν κομμάτια της εξουσίας προκειμένου να διατηρήσουν ή να αποκομίσουν τα προνόμια που προσφέρει σε αυτούς και στους φίλους τους ο κρατικός κορβανάς. Γι’ αυτό και καλούμε σε έναν ενωτικό αγώνα που να τους υποχρεώνει, να τους επιτηρεί και να τους συγκρατεί.
Επιπλέον, είναι ανάγκη να ανοίξουμε και να εμβαθύνουμε μια μεγάλη συζήτηση σε εθνικό επίπεδο γύρω από το παραγωγικό μοντέλο. Η παραγωγή δεν μπορεί να μένει αποκλειστικά στα χέρια διευθυνόντων και των λεγόμενων ειδικών. Όλοι οι συνταγματικοί μηχανισμοί αλλά και οι συμμετοχικοί θεσμοί που αποτελούν μέρος της παράδοσής μας θα πρέπει να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο μιας τέτοιας συζήτησης.
Οι προτάσεις που θα προκύψουν από αυτήν τη συζήτηση θα πρέπει να τεθούν σε δημοψήφισμα για να αποφασίσει ο λαός, που επίσης θα συμμετέχει και θα συζητά, για το σύνολο των θεμάτων.
Είναι καιρός να οικοδομήσουμε
μια πολιτική εναλλακτική
Η εκλογική καθίζηση της συμμαχίας PSUV-GPP δείχνει πόσο ανώφελος είναι ο σεκταρισμός, διαλύει τον μύθο ότι οι μηχανισμοί είναι ανίκητοι και αφαιρεί το περιεχόμενο από την απαίτηση των ηγεσιών να διατηρήσουμε μια ψευδοενότητα, που λειτουργεί χωρίς δημοκρατία, χωρίς κριτική και διάλογο, κάτω από τις εντολές ηγετών που δεν κάνουν ποτέ λάθος. Η περιφρόνηση για τη δημιουργική δράση του λαού και για τις δημοκρατικές του διαδικασίες είναι ένας από τους βασικούς λόγους αυτής της καθίζησης.
Η βούληση απαγόρευσης, ή αποκλεισμού από την πολιτική εκπροσώπηση, ρευμάτων της μπολιβαριανής διαδικασίας, όπως το Marea Socialista, δεν είναι παρά αυταρχισμός. Είναι ρεύματα σκέψης και προτάσεις που υπάρχουν στις τάξεις του λαού μας είτε αυτό αρέσει στις ηγεσίες είτε όχι.
Για το λόγο αυτόν, παρά τις διώξεις, την καταπίεση, τις απειλές και τη βία που ασκείται στους συντρόφους μας, το Marea Socialista κέρδισε στον άνισο αυτόν αγώνα το δικαίωμά του στην ύπαρξη. Και θα το ασκήσει αναμφίβολα. Δεν θα παραδοθούμε, δεν θα προδώσουμε τις ιδέες μας και δεν θα πουληθούμε.
Ετοιμαζόμαστε να κάνουμε πράξη την απόφαση του πρώτου μας ανοιχτού Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στο Parque Central, στο Caracas, τον Ιούλιο του 2014. Προχωράμε ένα νέο βήμα στη διαδικασία συγκρότησής μας, προς το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2016, που περιλαμβάνει δεκάδες ιδρυτικές συνελεύσεις σε περιφερειακό επίπεδο, σε δήμους και γειτονιές, καθώς και μια μεγάλη ιδρυτική συνέλευση του Marea Socialista σε εθνικό επίπεδο.
Ξέρουμε ότι δεν είμαστε μόνοι... Γνωρίζουμε τις αδυναμίες και τα όριά μας... Έχουμε δοκιμάσει τις δυνάμεις μας και έχουμε συνείδηση ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε πολλές δυσκολίες. Αλλά είμαστε κομμάτι της αναδυόμενης διαδικασίας που διατρέχει σήμερα το σύνολο του εργαζόμενου λαού της Βενεζουέλας. Απευθύνουμε κάλεσμα σε προσωπικότητες, ηγέτες, συλλογικότητες και ομάδες που επιθυμούν να δημιουργήσουν από κοινού μια πολιτική εναλλακτική ανεξάρτητη και από τη γραφειοκρατία και από το κεφάλαιο.