Η κρίση των Συνεργαζόμενων Εκπαιδευτικών Κινήσεων ήταν το βασικό χαρακτηριστικό των εκλογών στις 5 ΕΛΜΕ της Θεσσαλονίκης. Οι ΣΥΝΕΚ από 30,6% και 1317 ψήφους έπεσαν στο 13,26% και 554 ψήφους. Η φθορά αυτή των ΣΥΝΕΚ δεν είναι δύσκολο να ερμηνευθεί. Πριν από τις εκλογές γράφαμε ότι οι ΣΥΝΕΚ «... έγιναν κυρίαρχη συνδικαλιστική παράταξη ακριβώς επειδή μπόρεσαν να συνδυάσουν τη στήριξη των αγώνων με την ελπίδα για μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Η πραγματικότητα αυτή έχει πια ανατραπεί. Ως παράταξη συνδεδεμένη με το ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να παίξει αυτόν το ρόλο αφού το κεντρικό εργαλείο της ανατροπής δεν υπάρχει πια αλλά πρέπει να οικοδομηθεί...».
Η κρίση των ΣΥΝΕΚ υπήρξε σε όλες τις ΕΛΜΕ, ανεξάρτητα αν υπήρξαν ή όχι σχήματα που προέρχονταν από πρώην μέλη τους. Στις Α’, Β’ και Δ’ ΕΛΜΕ, όπου υπήρξαν συνδικαλιστικά σχήματα που προέρχονταν από πρώην μέλη των ΣΥΝΕΚ, ένα μεγαλύτερο ή μικρότερο κομμάτι συναδέλφων κατευθύνθηκε προς τα εκεί. Στην Α’ ΕΛΜΕ η «Εκπαιδευτική Κίνηση», σε ένα περιβάλλον με πολλά αριστερά σχήματα και πρώτη δύναμη το ΠΑΜΕ, με μία μόνο εβδομάδα προεκλογική εκστρατεία κατόρθωσε να εξασφαλίσει, με τις ψήφους που συγκέντρωσε, τη συνέχεια του σχήματος. Στη Β’ ΕΛΜΕ η «Αλληλεγγύη - Αγωνιστική Ενότητα Καθηγητών», σε ένα σκληρό περιβάλλον με πρώτη δύναμη τη ΔΑΚΕ και με έντονες αντιπαραθέσεις, κατόρθωσε να βγει τρίτη δύναμη ξεπερνώντας τόσο τις ΣΥΝΕΚ όσο και τις Παρεμβάσεις. Στη Δ’ ΕΛΜΕ, τέλος, η «Αυτόνομη Ριζοσπαστική Κίνηση» βγήκε πρώτη δύναμη εκφράζοντας το χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς, σχεδόν αποκλειστικά. Οι ΣΥΝΕΚ δεν μπόρεσαν να κατεβάσουν ψηφοδέλτιο ενώ οι Παρεμβάσεις στήριξαν με τη συμμετοχή μελών τους το ψηφοδέλτιο.
Στις δύο υπόλοιπες ΕΛΜΕ, την Γ’ και την Ε’, δεν έγινε εφικτό να κατέβουν σχήματα από τους αποχωρήσαντες από τις ΣΥΝΕΚ. Ακόμα και εκεί όμως οι ΣΥΝΕΚ υποχώρησαν χάνοντας ψήφους (Γ’ και Ε’ ΕΛΜΕ) και έδρα (Γ’ ΕΛΜΕ). Ο κύριος κερδισμένος της κρίσης των ΣΥΝΕΚ ήταν εδώ οι Παρεμβάσεις, που κατοχύρωσαν την πρώτη θέση. Στην Ε’ ΕΛΜΕ ειδικά η ΠΕΚ (πρώην ΠΑΣΚΕ) δεν κατέβασε ψηφοδέλτιο, πριμοδοτώντας έτσι τη ΔΑΚΕ, που σημείωσε σημαντική άνοδο αλλά δεν κατόρθωσε να πάρει την πρωτιά. Λιγότερο κερδισμένο από την κρίση των ΣΥΝΕΚ ήταν το ΠΑΜΕ, που κατόρθωσε όμως στη Γ’ ΕΛΜΕ να κερδίσει μία επιπλέον έδρα αναπληρώνοντας την απώλεια που είχε σε έδρες στη Β’ ΕΛΜΕ και διατηρώντας έτσι στη Θεσσαλονίκη σταθερές τις έδρες του (σε ψήφους παρουσιάζει ελαφρά πτώση).
Ολοκληρώνοντας την ανάγνωση των αποτελεσμάτων, μπορούμε να πούμε ότι πανθεσσαλονίκια, σε ένα σταθερό περίπου εκλογικό σώμα καθηγητών λίγο πάνω από τις 4500, οι Παρεμβάσεις (7 έδρες) και η ΔΑΚΕ (που παραμένει πρώτη δύναμη με 9 έδρες) αύξησαν σε ποσοστά και ψήφους τη δύναμή τους διατηρώντας όμως σταθερές τις έδρες τους, το ΠΑΜΕ σημείωσε ελαφρά πτώση σε ψήφους αυξάνοντας όμως οριακά το ποσοστό του και διατηρώντας τις 7 έδρες του, οι ΣΥΝΕΚ έχασαν το 56% της δύναμής τους και 6 από τις 11 έδρες τους, ενώ η ΠΕΚ σημείωσε πτώση ψήφων και ποσοστών αλλά αύξησε τις έδρες της από 3 σε 4 (κέρδισε έδρα από το ΠΑΜΕ στη Β’ ΕΛΜΕ). Οι έδρες των ΣΥΝΕΚ μοιράστηκαν σε «Αλληλεγγύη Β’ ΕΛΜΕ», «Αυτόνομη Ριζοσπαστική Κίνηση Δ’ ΕΛΜΕ» και «Αγωνιστικές Κινήσεις» στην Α’ ΕΛΜΕ, παραμένοντας σε αριστερά ψηφοδέλτια και δίνοντας τη δυνατότητα για ξεδίπλωμα αγώνων στον κλάδο το επόμενο διάστημα. Οι δυνάμεις της Λαϊκής Ενότητας στους εκπαιδευτικούς συνέβαλαν στα σχήματα που δημιουργήθηκαν από πρώην μέλη των ΣΥΝΕΚ, ενώ στη Γ’ και την Ε’ ΕΛΜΕ στήριξαν τα ψηφοδέλτια των Παρεμβάσεων.
Συμπεράσματα
1. Το βασικό συμπέρασμα που βγαίνει από τις εκλογές των ΕΛΜΕ στη Θεσσαλονίκη είναι ότι τα σχήματα των ΣΥΝΕΚ μπαίνουν σε κρίση η οποία θα μεγαλώνει όσο η κυβέρνηση θα κλιμακώνει την αντεργατική πολιτική της. Ειδικά όσο ο κλάδος των καθηγητών θα χτυπιέται από τους νόμους για το Ασφαλιστικό, το πάγωμα των μισθών, τις ρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια και τους πλειστηριασμούς, τις ελλείψεις προσωπικού, την υποχρηματοδότηση της Παιδείας και τα υπόλοιπα μέτρα που προβλέπει το μνημόνιο, τόσο περισσότερο θα υπάρχει η ανάγκη για σχήματα της Αριστεράς, ριζοσπαστικά και μαχητικά, για να οργανώσουν την άμυνα του κλάδου.
2. Το πού θα πάει ο κόσμος που απεγκλωβίζεται από τις ΣΥΝΕΚ είναι ανοιχτό στοίχημα. Ένας χώρος ευρύτερος από τις Παρεμβάσεις που θα ενώνει συνδικαλιστικά τις δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς είναι το σχήμα που δίνει τις μεγαλύτερες δυνατότητες για να κερδηθεί με τον καλύτερο τρόπο το παραπάνω στοίχημα. Κάτι τέτοιο, παρότι ως έναν βαθμό επιχειρήθηκε, φάνηκε ότι δεν είχε ωριμάσει ως δυνατότητα στη Θεσσαλονίκη. Όπου έγινε εφικτή κάποια «συνεργασία», αυτή πήρε τη μορφή ενίσχυσης των κυρίαρχων ανά ΕΛΜΕ ψηφοδελτίων, είτε των Παρεμβάσεων είτε των σχημάτων που δημιουργήθηκαν από πρώην μέλη των ΣΥΝΕΚ.
3. Ένα τέτοιο σχήμα θα έχει τη δυνατότητα όχι μόνο να ζητάει να ενισχυθεί εκλογικά, αλλά κυρίως θα μπορεί να κινητοποιήσει τον κλάδο που χρειάζεται να εμπνευστεί από τη δύναμη της συνδικαλιστικής και κινηματικής ενότητας της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Σε μια εποχή που οι μάχες είναι κεντρικά πολιτικές, ο κατακερματισμός των συνδικαλιστικών σχημάτων της ριζοσπαστικής Αριστεράς λόγω διαφορετικών πολιτικών σχεδίων ή λόγω προσωρινής ανυπαρξίας τους πρέπει να τελειώσει. Αυτό ισχύει τόσο για τις Παρεμβάσεις όσο και για τα διάφορα σχήματα που δημιούργησαν όσοι αποχώρησαν από τις ΣΥΝΕΚ.
4. Για να γίνει βέβαια εφικτό κάτι τέτοιο, πρέπει να υπάρξει μια συνολικότερη προσέγγιση σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο. Αφού για να είναι πειστικό οποιοδήποτε συνδικαλιστικό σχήμα που παλεύει για την ανατροπή των μνημονίων και να μπορεί να κινητοποιεί τον κλάδο, πρέπει σύντομα να συνδεθεί με ένα κεντρικό πολιτικό σχέδιο που να έχει πιθανότητες επιτυχίας. Χρειάζεται λοιπόν ένας πολιτικός φορέας που να στηρίξει τις επιμέρους αντιστάσεις και να βάλει στόχο τη συνολική ανατροπή και σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο. Οι δυνάμεις που ομνύουν σε μια τέτοια προσπάθεια πρέπει να επιχειρήσουν να συνεννοηθούν και κεντρικά πολιτικά αλλά και συνδικαλιστικά. Ίσως μια απόπειρα στο δεύτερο να μπορεί να βοηθήσει και στο πρώτο.
5. Η Αριστερά έχει πια αρκετές δυνάμεις στον κλάδο των καθηγητών. Πρέπει να τις χρησιμοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να σπάσει τις λογικές των εξυπηρετήσεων μέσα από τις οποίες συντηρούν (ή και αυξάνουν) τις δυνάμεις τους οι ΔΑΚΕ και ΠΕΚ και διαβρώνουν την κάθε αγωνιστική του κίνηση, και να βγάλει τον κλάδο στην πρώτη γραμμή της αντίστασης ενάντια στην εφαρμογή του 3ου μνημονίου. Παρότι αυτό φαίνεται δύσκολο, τα αποτελέσματα των εκλογών δείχνουν ότι η ελπίδα παραμένει στην Αριστερά και δεν έχει αλλάξει στρατόπεδο. Είναι όμως ώρα να αλλάξει στρατόπεδο ο φόβος!