Η αλληλεγγύη νίκησε το φόβο

Για το ίδιο το θεατρικό «Η ισορροπία του Nash» δεν θα γράψουμε σε αυτό το άρθρο. Γράφτηκαν εξαιρετικές κριτικές και παρουσιάσεις από ανθρώπους που μπήκαν στον κόπο να το δουν πριν κάποιοι το βαφτίσουν «έργο του Ξηρού» ή «πολιτική διαφήμιση της τρομοκρατίας». Θα αρκεστούμε να επισημάνουμε ότι το πρώτο θύμα σε αυτόν τον χυδαίο πόλεμο προπαγάνδας εναντίον του ήταν το ίδιο το θέμα του θεατρικού.
Το ζήτημα όσων έγιναν, όπως ειπώθηκε γλαφυρά και στη συγκέντρωση έξω από Εθνικό, «ξεπερνά πλέον την παράσταση».  
Η παράσταση δεν κατέβηκε γιατί «δοκιμάζει τα όρια αντοχής της κοινωνίας», όπως ισχυρίστηκε η διεύθυνση του Εθνικού Θεάτρου. Δεν βγήκε η «κοινωνία» στα κεραμίδια. Η «κοινωνία» δεν γνώριζε καν την παράσταση, μέχρι που κάποιοι λίγοι (αλλά ισχυροί) αποφάσισαν να ανακινήσουν το θέμα. Και αλίμονό μας αν τα όρια αντοχής της κοινωνίας, που τόσο έχουν δοκιμαστεί (πραγματικά) τα τελευταία 5 χρόνια, δοκιμάζονταν από την περιγραφή των συνθηκών κράτησης του Σάββα Ξηρού («το δικό μας Γκουαντάναμο»). Αν κάτι θα έπρεπε να δοκιμάζει τις αντοχές μας ως κοινωνίας είναι ακριβώς η ύπαρξη αυτού του «Γκουαντάναμο», που επιχειρεί –μεταξύ άλλων– να παρουσιάσει η παράσταση.
Η παράσταση κατέβηκε γιατί το απαίτησε η (μία είναι η) πρεσβεία. Η πρεσβεία του κράτους που συντηρεί το «πρωτότυπο», το αυθεντικό Γκουαντάναμο, και άρα έχει λόγους να θίγεται. Η πρεσβεία που δήλωσε πως παρενέβη γιατί την ενοχλεί ο «θάνατος αθώων»! Γιατί αθώους μπορούν να σκοτώνουν (και μετά να γίνονται βιβλία, ταινίες, θεατρικά, ντοκιμαντέρ) μόνο τα αφεντικά της πρεσβείας στην Ουάσινγκτον.
Η παράσταση κατέβηκε γιατί την πρεσβεία σιγοντάρισαν και κάποιοι συγγενείς θυμάτων (λέγε με και Ντόρα), που σε δημόσια ανακοίνωσή τους κατακεραυνώνουν ανοιχτά το ότι το θεατρικό προωθεί την άποψη πως ο Σάββας Ξηρός «είναι κι αυτός άνθρωπος». Αίσχος! Δεν είναι άνθρωπος! Σε αυτό το απάνθρωπο επιχείρημα έπρεπε να καταλήξουν, όταν αποδείχθηκε ότι το θεατρικό ούτε διαφημίζει, ούτε δικαιώνει τη δράση της 17Ν. Γιατί, κακά τα ψέματα, το θέμα δεν είναι ο «πόνος των συγγενών των θυμάτων», αλλά ένας άγριος ρεβανσισμός ο οποίος προφανώς δεν στρέφεται ενάντια στη 17Ν (που είναι διαλυμένη και ηττημένη πολιτικά εδώ και χρόνια), αλλά βρίσκει στη 17Ν τον «ιδανικό εχθρό» για να στηρίξει ιδεολογικά το «κρατικό μονοπώλιο της βίας», την τρομοϋστερία και την καταστολή, να εκπαιδεύσει την κοινωνία να δείχνει ανοχή στην κρατική εκδικητικότητα απέναντι σε «κάποιους που δεν πρέπει να λογίζονται ως άνθρωποι». Και εδώ το «εγχειρίδιο» είναι από την... πρεσβεία, μόνο που στη θέση της Αλ Κάιντα είναι η 17Ν.
Σύμφωνα με τη διεύθυνση του Εθνικού, η παράσταση κατέβηκε γιατί «υπήρξαν απειλές». Αν δεν είναι φτηνή δικαιολογία, είναι αποκαλυπτική για όσους στράφηκαν ενάντια στην παράσταση από τάχα ενδιαφέρον για την «ανθρώπινη ζωή».
Η παράσταση κατέβηκε, και ο υπουργός Πολιτισμού αρκέστηκε να εκφράσει τη «θλίψη του», γιατί η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα για να την προστατέψει, αν δεν συναίνεσε στην απαγόρευσή της (άλλωστε η Ουάσινγκτον είναι πλέον «σύμμαχος δύναμη»). Γιατί αποδείχτηκε πως αν μπεις στον «συστημικό» χορό, θα χορέψεις μέχρι τέλους στο ρυθμό του και θα αποδειχθείς ανίκανος όχι «παράλληλο πρόγραμμα» να εφαρμόσεις, όχι «δημοκρατικά μέτρα στο κοινωνικό πεδίο» να φέρεις, αλλά ακόμα και να υψώσεις ανάστημα στη λογοκρισία ενός θεατρικού.
Κι όμως. Σε πείσμα όλων αυτών, τελικά η παράσταση ξανανέβηκε για μια τελευταία φορά. Με τον κόσμο έξω από τη σκηνή να το απαιτεί και να είναι πρόθυμος να την περιφρουρήσει απέναντι και σε «απειλές». Με τους αλληλέγγυους απέξω και μετά μέσα. Μια μικρή νίκη. Πολύ μικρή πραγματικά –το αυτονόητο, να ανέβει μια παράσταση. Αλλά στον σημερινό ζόφο, τέτοιες μικρές νίκες είναι ανάσες ελευθερίας...