Συνέδριο του Plan B στη Μαδρίτη

Για τρεις μέρες, από τις 19 έως τις 21 Φεβρουαρίου, τα φώτα της δημοσιότητας στην Ισπανία ήταν στραμμένα στο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη για ένα «Plan B για την Ευρώπη».
Η παλιά αρένα των ταυρομάχων στο Λεγάσπι γέμισε, με χιλιάδες κόσμου να στριμώχνεται στις πόρτες για να ακούσει τους ομιλητές από όλη την Ευρώπη υπό το κεντρικό σύνθημα «Σπάμε τη λιτότητα, για μια δημοκρατική Ευρώπη». Στο πλαίσιο του συνεδρίου οργανώθηκε σειρά συζητήσεων, για τη λειτουργία και τα όρια των θεσμών, το δημόσιο χρέος, το φεμινισμό, την Ευρωπαϊκή Ένωση ως πεδίο μάχης, την Ευρώπη-φρούριο, το νόμισμα, τα κοινωνικά και εργατικά δικαιώματα.
 Τα ισπανικά Μέσα δεν έχασαν ευκαιρία να παρατηρήσουν, στα πρωτοσέλιδα και τα δελτία ειδήσεων, ότι οι συμμετέχοντες καλούν σε μη πληρωμή του χρέους και ανυπακοή στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πράγματι, από αυτή την άποψη το συνέδριο ξανάνοιξε στον δημόσιο χώρο, με ελκυστικό και μαζικό τρόπο, τη σημασία που έχει η μάχη ενάντια στη λιτότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Από τις χώρες του Νότου μέχρι τη Γερμανία, η μάχη ενάντια στη λιτότητα αναδεικνύεται η κεντρική μάχη του επόμενου διαστήματος. Η εμπειρία του ελληνικού χρέους και της Επιτροπής Αλήθειας ήταν επίσης από τα κεντρικά ζητήματα που συζητήθηκαν στη Μαδρίτη και που παρουσιάστηκαν αναλυτικά από τον Ερίκ Τουσέν και άλλους/ες. Από τις συζητήσεις δεν έλειπε η αναφορά στον αγώνα ενάντια στο ρατσισμό, την ξενοφοβία και την Ευρώπη-φρούριο, με ακτιβιστές να παίρνουν το λόγο. Στην εκδήλωση του κλεισίματος το κοινό αποθέωσε τους εργαζόμενους απεργούς της τηλεφωνικής εταιρείας Movistar και της Coca-Cola, που θύμισαν ότι η αντίσταση και η αλλαγή είναι πρώτα απ’ όλα έργο των απλών ανθρώπων. Το «Si se puede» («Ναι, μπορούμε») διέκοπτε συνεχώς τους ομιλητές.
 Αξίζει να σημειωθεί ότι αποτελεί πλέον κοινό τόπο για τις δυνάμεις της ευρωπαϊκής Αριστεράς το ότι όταν γίνεται λόγος για την ελληνική εμπειρία η «προδοσία» της κυβέρνησης Τσίπρα και η καταστροφική μνημονιακή πολιτική είναι αυτά που χαρακτηρίζουν την ελληνική κυβέρνηση.
 Ωστόσο, από όλη τη συζήτηση του συνεδρίου, με ελάχιστες εξαιρέσεις, έλειπαν οι αναφορές στην εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, στον πόλεμο, όπως και στο πολύ σημαντικό δημοκρατικό αίτημα του καταλανικού λαού για δημοψήφισμα. Η απουσία αναφοράς σε αυτό το θεμελιώδες δικαίωμα, τις μέρες που πραγματοποιούνταν οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης, ήταν βασικό έλλειμμα της συζήτησης και του προγράμματος. Σε γενικές γραμμές το συνέδριο έμεινε περισσότερο σε ένα γενικό αίτημα εκδημοκρατισμού της Ευρώπης και σε ένα κλίμα που θύμιζε τα πρώτα Ευρωπαϊκά Κοινωνικά Φόρουμ.
Δηλαδή το συνέδριο έμεινε πολύ πιο πίσω από τη συζήτηση για μια ρήξη με την Ευρώπη και τα καθεστώτα του παρελθόντος, που άνοιξε ριζοσπαστικά με την εμφάνιση του κινήματος 15Μ και των πλατειών στην Ισπανία αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Το σημαντικότερο όμως πρόβλημα ήταν ο πρωταγωνιστικός ρόλος που δόθηκε σε προσωπικότητες, σε σχέση με το χώρο που δόθηκε στα κοινωνικά κινήματα και τις οργανώσεις της Αριστεράς. 
 Πολύ μεγάλο βάρος και υπερβολική προβολή δόθηκε στο πρόσωπο του Γιάνη Βαρουφάκη. Ο Γιάνης Βαρουφάκης έκανε ξεκάθαρες αναφορές, μεταξύ άλλων, σε ένα μέτωπο συμμαχιών με σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις, για τον εκδημοκρατισμό της Ευρώπης, ενώ εξέφρασε αρκετές φορές την απορία του για το γεγονός ότι δεν εισακούστηκαν οι προτάσεις του από τις ευρωπαϊκές ελίτ. 
Στα θετικά, αντίθετα, υπολογίζεται η παρουσία της Ζωής Κωνσταντοπούλου, η οποία ήταν ουσιαστική αφού έθεσε μια σειρά από κεντρικά ζητήματα, συνδέοντας για παράδειγμα το ζήτημα του χρέους με τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς, και το σχέδιο Β με την πάλη ενάντια στο πόλεμο και το ρατσισμό: «Ένα σχέδιο Β για την Ευρώπη σημαίνει ένα κυριαρχικό δικαίωμα τον λαών να ελέγξουν λογιστικά το χρέος και να μην πληρώσουν παράνομα χρέη. Σημαίνει λογοδοσία εκείνων που θυματοποιούν τους λαούς φορτώνοντάς τους με παράνομα χρέη». Σε αντίστοιχο κλίμα κινήθηκε και ο Ερίκ Τουσέν, θυμίζοντας ότι για την υπογραφή της συμφωνίας με τους δανειστές ευθύνες είχαν τόσο ο Αλέξης Τσίπρας όσο και ο Γιάνης Βαρουφάκης.
 Στη μεγάλη εκδήλωση-συνέλευση που έγινε την τελευταία μέρα παρουσιάστηκε το σχέδιο για τη συνέχιση του «Plan B» σε όλες τις πόλεις του ισπανικού κράτους αλλά και σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, με στόχο την κινητοποίηση κινημάτων και συλλογικοτήτων. Επόμενος μεγάλος σταθμός μια μεγάλη διαδήλωση την 28η Μαΐου σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις, μέρα εορτασμού της Παρισινής Κομούνας του 1871.
Η πρωτοβουλία για ένα Plan B είναι μια καλή αρχή, η οποία όμως χρειάζεται πολλά ακόμα για να γίνει πραγματική δύναμη αλλαγής. Σήμερα είναι αναγκαία όσο ποτέ μια μεγάλη ρήξη. Η Ευρώπη δεν εκδημοκρατίζεται με καλές προθέσεις, αλλά ξαναχτίζεται από την αρχή, μέσα από συγκρούσεις και σκληρούς αγώνες, με ανυπακοή και θάρρος από τις πολλές και τους πολλούς. Γιατί τελικά το Plan B είμαστε εμείς.