Ο φετινός Μάρτης στη Γαλλία αποδείχθηκε «θερμός». Απεργίες, διαδηλώσεις, καταλήψεις και «άγρια» χαρακτηριστικά στην κινητοποίηση της νεολαίας συνθέτουν το τσουνάμι ενάντια στο νόμο της Ελ Κομρί που βάζει στο στόχαστρο τον Εργατικό Κώδικα, απειλώντας με κατάργηση του 35ωρου, απελευθέρωση των απολύσεων και πλήρη καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων.
Οι εκτιμήσεις που θεωρούσαν τις πρώτες κινητοποιήσεις του Μάρτη απλή «προθέρμανση» φαίνεται να δικαιώνονται. Το μισό εκατομμύριο των διαδηλωτών στις 9 Μάρτη (σε 170 πόλεις) μπολιάστηκε με οργή για την κυβερνητική αδιαλλαξία και αναλγησία στις 17 και 24 Μάρτη (με τις διαδηλώσεις δεκάδων χιλιάδων νέων να δέχονται σκληρή καταστολή) και τις «έκτακτες» διαδηλώσεις που γίνονταν για την απελευθέρωση των συλληφθέντων. Έτσι στις 31 Μάρτη στους δρόμους βγήκε σχεδόν 1,5 εκατομμύριο, με πολλές νέες συμμετοχές από εργαζόμενους σε δημόσιο κι ιδιωτικό τομέα, με 250 λύκεια υπό κατάληψη (120 στις 9/3, 200 στις 17/3), με εκατοντάδες χιλιάδες να διαδηλώνουν για ώρες στο Παρίσι (αλλά και σε άλλες πόλεις) υπό καταρρακτώδη βροχή, με 266 πόλεις να σείονται από διαδηλώσεις και οδοφράγματα (και 260 συλλήψεις). Η ώθηση της 31/3 ήταν τόσο μεγάλη που ορίστηκαν από το συντονιστικό των συνδικάτων άμεσα δύο νέες μέρες «πανεθνικής δράσης» και απεργιών, στις 5 και 9 Απρίλη, που είχαν επίσης μεγάλη επιτυχία. Στις 5 Απριλίου η νεολαιίστικη κινητοποίηση κατέληξε σε άγριες συγκρούσεις και 177 συλλήψεις. Στις 9 Απρίλη, και μάλιστα Σάββατο, πάνω από 100 χιλιάδες διαδήλωσαν στο Παρίσι και χιλιάδες σε πάνω από 200 πόλεις, με απεργία 7 συνδικαλιστικών οργανώσεων.
Το βασικό χαρακτηριστικό του κινήματος που μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικό για την κλιμάκωση των κινητοποιήσεων είναι άλλο: Στις 31 Μάρτη μια μικρή ομάδα περίπου 50-100 αριστερών νέων αποφάσισε ότι μετά το τέλος της γιγάντιας κινητοποίησης θα κατευθυνθεί στην πλατεία Δημοκρατίας του Παρισιού και θα καλέσει σε κατάληψη του χώρου. Πολύ γρήγορα η κατάληψη συσπείρωσε εκατοντάδες και χιλιάδες, οι πόλεις με κατειλημμένες πλατείες έγιναν 20, προχώρησαν σε συνελεύσεις και έμειναν εκεί μέχρι το πρωί. Από τότε το κίνημα εξαπλώνεται, καταλαμβάνει κάθε νύχτα τις πλατείες και αγρυπνά σε όλη τη Γαλλία (ήδη σε πάνω από 60 πόλεις), κάνοντας τόσο τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες όσο και τους αστούς αναλυτές να μιλάνε για ένα νέο κίνημα πλατειών, όπως οι Indignados και το Occupy. Τα χαρακτηριστικά του γνώριμα: δυνατή έλξη προς την άμεση δημοκρατία, έχθρα προς την ιεραρχία και τους «θεσμούς», αυτοοργάνωση, συζήτηση εφ’ όλης της ύλης. Όπως όλα τα κινήματα των πλατειών, έχει αποκτήσει το δικό του όνομα, «Όρθιοι τη Νύχτα», δικές του δομές, δικούς του κώδικες επικοινωνίας (χαρακτηριστικές χειρονομίες κατά την ψήφιση των αποφάσεων συμβολίζουν τη θετική και την αρνητική ψήφο). Το επόμενο κινηματικό ραντεβού έχει οριστεί για την 28η Απριλίου με στόχο τη γενική απεργία και έπεται η Πρωτομαγιά. Οι δυο κινητοποιήσεις πλησιάζουν τις μέρες που κατατίθεται προς ψήφιση ο νόμος (οι ως τώρα πληροφορίες λένε για 9 Μαΐου).
Ριζοσπαστικοποίηση
Οι πλατείες αποτελούν πηγή ριζοσπαστικοποίησης για τη γαλλική κοινωνία, που είχε συσσωρεύσει πολύ εκρηκτικό υλικό: αντεργατικές μεταρρυθμίσεις, αθέτηση κάθε φιλολαϊκής δέσμευσης από τον Ολάντ, ρατσισμό, ισλαμοφοβία και άνοδο της ακροδεξιάς, τρομοϋστερία και στρατιωτικό νόμο. Όλα αυτά γίνονται αντικείμενο συζήτησης. Στις συνελεύσεις συμμετέχουν όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι, συνταξιούχοι, καλλιτέχνες, μετανάστες, κινήματα (όπως το «Δικαίωμα στη Στέγη»), σωματεία. Επιπλέον τις παρακολουθούν εκατοντάδες χιλιάδες από το Διαδίκτυο.
Μεγάλο κομμάτι των αγωνιστών συνειδητοποιεί ότι αυτό που λείπει είναι να μπουν στον αγώνα «τα δυνατά χέρια των εργατών», και το διεκδικούν ποικιλοτρόπως. Η 31η Μάρτη έπαιξε αποφασιστικό ρόλο σε αυτήν την κατεύθυνση και το σύνθημα «Γενική απεργία» κερδίζει έδαφος.
Ο κόσμος των συνελεύσεων συμμετέχει σε κινήματα αλληλεγγύης στους διωκόμενους εργάτες της GoodYear, στους διαδηλωτές της General Electric ενάντια στις απολύσεις, στους μετανάστες (τα ΜΑΤ του Ολάντ αυτές τις μέρες συγκρούονται με τους πρόσφυγες για να ξηλώσουν τον καταυλισμό του Καλέ στα σύνορα με Αγγλία), στο κάλεσμα των συνδικάτων έξω από τον γαλλικό ΣΕΒ (MEDEF), σε κινητοποίηση έξω από τράπεζα για τις «διαρροές του Παναμά». Συμβαίνει και η αντίστροφη διαδικασία, όπως η σημαντική κινητοποίηση των λιμενεργατών της Χάβρης για να στηριχτεί η νεολαία.
Μέσα σε αυτήν την ατμόσφαιρα ευνοείται ένα περιβάλλον να προκύψουν νίκες για τους εργάτες και τα δημοκρατικά δικαιώματα. Στις 31/3, 400 «μαύροι» εργαζόμενοι κατέλαβαν τα γραφεία του υπουργείου Εργασίας με την υποστήριξη του Συντονισμού Συνδικάτων και εξασφάλισαν νόμιμο εργασιακό καθεστώς. Μία μέρα νωρίτερα ο Ολάντ είχε φέρει προς ψήφιση μια συνταγματική τροποποίηση που βάθαινε το καθεστώς στρατιωτικού νόμου, συμπεριλαμβάνοντας και διάταξη για αφαίρεση ιθαγένειας σε κατηγορούμενους για τρομοκρατία. Βλέποντας τις αντιδράσεις στο κόμμα του και υπό το φόβο να μην ψηφιστεί, την απέσυρε ταπεινωμένος.
Προς το παρόν τα μεγάλα συνδικάτα σέρνονται από τη μαχητικότητα της νεολαίας και τη συμπαράσταση του κόσμου (για παράδειγμα 1 εκατομμύριο υπογραφές συγκεντρώθηκαν σε 20 μέρες στο Διαδίκτυο). Η συνδικαλιστική γραφειοκρατία αντιστέκεται στη συνολική αμφισβήτηση της κυβερνητικής πολιτικής, με πρόσχημα την «απειλή του Εθνικού Μετώπου» που σείεται ως σκιάχτρο. Πολλοί συνδικαλιστές βάσης του CFDT (το φιλικό προς τους Σοσιαλιστές εργατικό συνδικάτο) είναι έξω φρενών με την άρνηση της ηγεσίας τους να καλέσει σε απεργία και το ότι δεν καλεί σε απόσυρση αλλά σε «ριζική τροποποίηση» του νόμου.
Η κυβέρνηση Βαλς-Ολάντ παραπαίει και αναζητά νέες παραχωρήσεις για να αποκλιμακώσει την ένταση -προς το παρόν δεν αποδίδει ούτε το «μαστίγιο» ούτε το «καρότο». Αφενός προχώρησε σε μικρές υποχωρήσεις για να προσεταιριστεί την πιο μετριοπαθή πτέρυγα του κινήματος. Αφετέρου, με τη βοήθεια των ΜΜΕ κατασυκοφαντεί τη νεολαία και προσπαθεί να την απομονώσει κάνοντας λόγο για «μειοψηφίες». Τρίτον επιχειρεί να την τρομοκρατήσει καταστέλλοντάς τη βάναυσα. Μαθητές ξυλοκοπήθηκαν έξω από τα σχολεία τους, δεκάδες έχουν σταλεί σοβαρά τραυματισμένοι σε νοσοκομεία, οι εικόνες αυτές κάνουν το γύρο της Γαλλίας. Φοιτητές στη Σορβόνη ξυλοκοπήθηκαν ενώ πραγματοποιούσαν συνέλευση.
Τα αποτελέσματα είναι τα ακριβώς ανάποδα από τα επιθυμητά: Νέα τμήματα της νεολαίας πλαισιώνουν εξοργισμένα τις διαδηλώσεις, εργαζόμενος κόσμος διαδηλώνει για να προστατεύσει τα παιδιά του, μπαίνει πίεση στα συνδικάτα να καλύψουν απεργιακά τις διαδηλώσεις. Καθημερινά μαθητές και φοιτητές απαντούν στην καταστολή με επιθέσεις σε αστυνομικά τμήματα. Όλο και μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας σκληραίνει τη στάση του και ζητά την πλήρη απόσυρση του νόμου και την παραίτηση Βαλς. Σοβαρό τμήμα του Σοσιαλιστικού Κόμματος έχει στραφεί εναντίον της κυβέρνησης, ενώ ο Ολάντ με τις δειλές υποχωρήσεις έχει καταφέρει να εξοργίσει και τα αφεντικά που ζητούν την επαναφορά της αρχικής μορφής του νόμου.
Πολιτική
Η κυβέρνηση αλλά και η Δεξιά, που παραμένει σε εσωτερική κρίση, επισείουν την απειλή του Εθνικού Μετώπου για να ανακόψουν το κίνημα. Η αλήθεια είναι πως αυτές οι ριζοσπαστικές κινητοποιήσεις είναι ό,τι χειρότερο μπορούσε να τύχει και στο Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν, καθώς δημιουργούν το έδαφος να αλλάξει η αντιδραστική ατζέντα και να αναδειχθεί η ταξική-αριστερή αντιπολίτευση, που μπορεί να αποτελέσει το μόνο ικανό αντίπαλο δέος στην ακροδεξιά δημαγωγία.
Το κίνημα αυτό έχει ακυρώσει στην πράξη και τον στρατιωτικό νόμο, και φέρνει έναν ισχυρό άνεμο ανατροπής του ζοφερού σκηνικού στη Γαλλία αλλά και την Ευρώπη.