Γαλλία: Επιστροφή της εργατικής τάξης και υπόδειγμα αγώνα

Η «επιστροφή» της εργατικής τάξης, αλλά και του κινήματος της νεολαίας, ήταν εντυπωσιακά, όπως και η διάρκεια, η αντοχή και η αλληλοκάλυψη των κινητοποιήσεων. Το κίνημα αυτό πάλεψε και εξακολουθεί να παλεύει ενάντια σε «θεούς και δαίμονες», ανακάλυψε ξανά ή επινόησε μορφές και μεθόδους πάλης, πάλεψε ενάντια στις ίδιες του τις αδυναμίες, κόντρα σε άτολμες συνδικαλιστικές ηγεσίες και, παρά τις τεράστιες αδυναμίες της γαλλικής Αριστεράς, έσπασε στην πράξη την κατάσταση «έκτακτης ανάγκης», έφερε την κυβέρνηση στα όρια της κατάρρευσης, έκανε τη φωνή της Λεπέν να σιγήσει. 
Όχι μόνο είναι ένα ευχάριστο «ξάφνιασμα» που είχε ανάγκη η γαλλική κοινωνία και η γαλλική Αριστερά ύστερα από μεγάλη περίοδο κινηματικής «ξηρασίας», αλλά αποτελεί και αγωνιστικό υπόδειγμα για την Αριστερά και τα κινήματα αντίστασης σε όλη την Ευρώπη. Υποδεικνύει τη μέθοδο και τον προσανατολισμό του αγώνα, αλλά και της πολιτικής ατζέντας της Αριστεράς. Είναι, μεταξύ άλλων, η απάντηση στο «ερώτημα», αλλά και ο τρόπος που μπορεί να «γονιμοποιηθεί» η λαϊκή ψήφος υπέρ του «-exit» στη Βρετανία.   
Η μάχη δεν έχει κριθεί
Ο ταξικός αγώνας συνεχίζεται στη Γαλλία όπως εξελίσσεται εδώ και 4 μήνες, σαν ένα αμφίρροπο μπρα ντε φερ. Στις 23 και 28 Ιουνίου είχαμε νέες πανεθνικές μέρες κινητοποίησης (την 11η και τη 12η από την αρχή του κινήματος αντίστοιχα) από τα συνδικάτα, με τους διαδηλωτές να φτάνουν τις 200.000. Νέες απεργίες έγιναν από τους εργαζόμενους στην αποκομιδή σκουπιδιών, την ενέργεια και τον… Πύργο του Άιφελ. Στις τελευταίες μετρήσεις της κοινής γνώμης, το 67% συνεχίζει να απορρίπτει κατηγορηματικά το νόμο Ελ-Κομρί και το ξήλωμα του Εργατικού Κώδικα, ενώ το 60% υποστηρίζει το κίνημα αντίστασης. 
Στις δύο τελευταίες διαδηλώσεις, το κλίμα θύμιζε χούντα. Οι συγκεντρώσεις βρίσκονταν σε ασφυκτικό κλοιό από χιλιάδες αστυνομικούς (σε αριθμούς ρεκόρ), επιτράπηκε μόνο μια μικρή διαδρομή για τη διεξαγωγή πορείας, η αστυνομία μπλόκαρε την κυκλοφορία, απέκλεισε δρόμους και γειτονιές, έκλεισε το μετρό για να εμποδίσει την πρόσβαση, προχωρούσε σε συνεχείς σωματικούς ελέγχους κι απαγόρευε σε «ύποπτους» διαδηλωτές να προσεγγίσουν τη συγκέντρωση. Στις 28/6, στο Παρίσι είχε προγραμματιστεί σύσκεψη συνδικαλιστών στο εργατικό κέντρο πριν τη διαδήλωση. Η αστυνομία απέκλεισε το εργατικό κέντρο και τους απαγόρευσε να κινηθούν προς τη διαδήλωση, καταλήγοντας σε 81 συλλήψεις.
Τις τελευταίες μέρες διαφάνηκε κάμψη των κλαδικών απεργιών διαρκείας, που έδωσαν τον τόνο το Μάη και το μεγαλύτερο μέρος του Ιουνίου. Επιπλέον, ο αριθμός των διαδηλωτών φαίνεται να αποκλιμακώνεται σε σχέση με το 1,3 εκατομμύριο στις 14 Ιουνίου. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει τη συνέχεια. 
Πρώτον, γιατί είναι ένας αγώνας στον οποίο διακυβεύονται πολλά για τον οικονομικό και πολιτικό συσχετισμό δυνάμεων. Πρόκειται για τη σοβαρότερη ίσως μεταπολεμική επίθεση σε βάρος των κοινωνικών κατακτήσεων στη Γαλλία, κι ο κόσμος το γνωρίζει. Η Γαλλία παραμένει η τελευταία χώρα με άθικτο το μεγαλύτερο τμήμα των μεταπολεμικών κατακτήσεων, καθώς η εργατική τάξη της έχει αντισταθεί στην προσπάθεια ανατροπής τους ξανά και ξανά. Ο λαϊκός κόσμος όχι μόνο έχει συσσωρεύσει οργή από τις περασμένες πικρές εμπειρίες, αλλά δεν βλέπει και καμία προοπτική. Η κρίση βαθαίνει διεθνώς κι η Γαλλία περιδινίζεται. Προ των πυλών, για παράδειγμα, βρίσκονται δεκάδες χιλιάδες απολύσεις στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας. Κι είναι κατανοητό ότι μια ήττα στο θέμα του Εργατικού Κώδικα θα ανοίξει το δρόμο για την επέλαση του νεοφιλελεύθερου οδοστρωτήρα.
Σήμερα εκατομμύρια Γάλλοι φτωχοί έχουν επενδύσει πολλά στο κίνημα, το οποίο έχει αποδείξει ξανά και ξανά ότι διαθέτει εφεδρείες. Θυμίζουμε ότι και στις 31 Μάρτη έπιασε «peak» με 1,5 εκατομμύριο διαδηλωτές, πέφτοντας σχετικά τις επόμενες μέρες κινητοποίησης (4/4, 9/4, 28/4, 1/5) για να ξανανέβει και να πιάσει νέα κορύφωση. Ακόμα και στις 23/6 υπήρχε πόλη που δεν συμμετείχε μέχρι πρότινος στο κίνημα και πραγματοποιήθηκε διαδήλωση μετά από 50 χρόνια.
Δεύτερον, γιατί ο αγώνας έχει αποδεδειγμένα προκαλέσει στο κυβερνητικό στρατόπεδο εσωτερικές συγκρούσεις και κλυδωνισμούς, το έχει εξαναγκάσει επανειλημμένα σε παραχωρήσεις, υποχωρήσεις και ελιγμούς «διαλόγου». Οι Ολάντ-Βαλς κατέρρευσαν σε δημοτικότητα, ενώ δεκάδες βουλευτές τους απειλούν να μην ψηφίσουν. Ακόμα και την τελευταία στιγμή, βουλευτές και υπουργοί εκφράζουν δημόσια τη διαφωνία τους με την κυβερνητική αδιαλλαξία. Και η ενδοκυβερνητική τρικυμία αφήνει παράθυρο ανοιχτό για να εισβάλει ξανά η λαϊκή οργή.
Τρίτον, υπάρχουν νέες ημερομηνίες-σταθμοί για το κίνημα. Ο νόμος εγκρίθηκε από τη Γερουσία στις 28/6 (με ψήφους 185 υπέρ, 156 κατά), αλλά πρέπει να επιστρέψει στη Βουλή στις 5/7 και να περάσει από δεύτερη –και οριστική– ψηφοφορία κι έπειτα να υπογραφεί από τον πρόεδρο Ολάντ για την οριστική επικύρωσή του. Στις 5 Ιουλίου λοιπόν υπάρχει νέο κάλεσμα για πανεθνική κινητοποίηση και απεργίες και θα υπάρξει χρονικό περιθώριο για νέες κινητοποιήσεις.
Την προηγούμενη φορά, στις 10/5, θυμίζουμε ότι περίπου 40 βουλευτές απειλούσαν να μην ψηφίσουν το νόμο. Οι Ολάντ-Βαλς γι’ αυτό το λόγο επιστράτευσαν την αντιδημοκρατική διάταξη 49.3 του Συντάγματος, παρακάμπτοντας τη Βουλή. Ακολούθησαν προτάσεις μομφής και 31 βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος (Σοσιαλιστικό Κόμμα) ψήφισαν υπέρ, αψηφώντας την απειλή διαγραφής, φέρνοντας την κυβέρνηση σε απόσταση μόλις 2 βουλευτικών ψήφων από την ανατροπή της. Αυτή η επίδειξη αλαζονείας κι αυταρχισμού, μάλιστα, αποτέλεσε τη θρυαλλίδα για κλιμάκωση της αντίστασης και την εισβολή του «βαρέως πυροβολικού» της εργατικής τάξης στην αρένα με απεργίες διαρκείας. Σύμφωνα με μέτρηση των τελευταίων ημερών, το 73% των Γάλλων δηλώνουν αντίθετοι με νέα χρησιμοποίηση του άρθρου 49-3 του Συντάγματος.
Προοπτικές
Τι είναι αυτό που διασφαλίζει νέα άνοδο της από τα κάτω μαχητικότητας, ιδιαίτερα αν οι Ολάντ-Βαλς προκαλέσουν με νέα επίκληση του 49-3, ενδεχόμενο που μοιάζει αρκετά πιθανό;
Ακόμα κι αν επιβεβαιωθεί μια κάμψη των εργατικών αγώνων και του αριθμού των διαδηλωτών, που είναι σαφώς ο καθοριστικός παράγοντας για εξελίξεις στις «ανώτερες πίστες» του πολιτικού σκηνικού, το ταξικό μένος παραμένει ασίγαστο και δεν είναι καθόλου σίγουρο το πώς θα επιδράσει ο απόηχος του κινήματος στο Κοινοβούλιο. Θα υπάρξει νέα πρόταση μομφής; Πώς θα κινηθούν οι «αντάρτες»; Θα μπούνε στο μαντρί ή θα πηδήξουν από ένα καράβι που βουλιάζει; (Σε τελευταίες μετρήσεις, μόνο το 14% τάσσεται υπέρ μιας νέας υποψηφιότητας του Ολάντ για την Προεδρία της επόμενης χρονιάς, ενώ η δημοτικότητα του Βαλς βρίσκεται στο 16%). Θα πέσει η κυβέρνηση με «αντάρτικο» από τα αριστερά της, ή θα βρει χείρα βοηθείας από δεξιά;
Όπως και να έχει, η μάχη δεν έχει κριθεί.