Ένας χρόνος από το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου

Συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τη μεγαλειώδη ταξική νίκη του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου. Για τα κυρίαρχα ΜΜΕ και το μνημονιακό μπλοκ η επέτειος αυτή σηματοδοτείται από τα «capital controls», το «πλήγμα στην οικονομία» και τους «κινδύνους» που δημιουργούνται «όταν οι φτωχοί... δεν ψηφίζουν σωστά», όπως υποστήριζε εκείνες τις μέρες μια ιεροκήρυκας του άγριου νεοφιλελευθερισμού και του «Μένουμε Ευρώπη». 
Για το δικό μας στρατόπεδο, για τους εργαζόμενους και τη νεολαία, ήταν και είναι μια περήφανη ιστορική στιγμή. Παρά τις απειλητικές συνθήκες και το πρωτοφανές κλίμα εκφοβισμού που δημιούργησαν οι αστικές δυνάμεις, οι ευρωηγεσίες και η καθεστωτική προπαγάνδα, οι «από κάτω» της κοινωνίας που ζουν από τη δουλειά τους ή κινούνται στη «ζώνη» μεταξύ ανεργίας και ημιαπασχόλησης, έστειλαν ένα ξεκάθαρο μήνυμα με το 61,3% υπέρ του ΟΧΙ: ανατροπή της λιτότητας και έξοδο από την κόλαση των μνημονίων, ακόμα και με κόστος (με δεδομένα τις κλειστές τράπεζες, τις ισχυρότατες δόσεις τρομοκρατίας από το ντόπιο και διεθνές σύστημα κ.λπ.). 
Από την επομένη της ανακοίνωσης του δημοψηφίσματος, σε αρκετές περιοχές πανελλαδικά (αλλά και σε εργατικούς χώρους) στήθηκαν ενωτικές επιτροπές για τη νίκη του ΟΧΙ. Κοινωνικοί φορείς, δημοτικές παρατάξεις, δίκτυα αλληλεγγύης, πολιτιστικοί και φοιτητικοί σύλλογοι, αντιρατσιστικές κινήσεις, μαζί με τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ (με εξαίρεση φυσικά ένα σοβαρό τμήμα της ηγετικής-κυβερνητικής ομάδας που πάλευε για την ακύρωση του δημοψηφίσματος) και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, συνέβαλαν σημαντικά με τις πολύμορφες δράσεις τους στη νίκη της 5ης Ιουλίου. Ο «λαός του ΟΧΙ», με μπροστάρη τη νεολαία, βγήκε στο προσκήνιο και καθόρισε με την κίνησή του το αποτέλεσμα. 
Πόλωση
Το περσινό δημοψήφισμα αποκάλυψε το ταξικό ρήγμα, την κοινωνική πόλωση ανάμεσα σε δύο διαφορετικούς κόσμους, που έφερε στην επιφάνεια η κρίση του καπιταλισμού σε όλη την Ευρώπη και όχι μόνο (σε αντίθεση με την αντιμαρξιστική και παραλυτική ανάλυση του ΚΚΕ που έκανε λόγο για «τι μπρόκολα, τι λάχανα»). Αυτοί οι δύο κόσμοι δεν συμβιβάζονται. Το αποδεικνύει η παρατεταμένη αναμέτρηση στους δρόμους της Γαλλίας, η ταξική σύνθεση της ψήφου υπέρ του Brexit στη Βρετανία, η κυβερνητική κρίση στην Ισπανία, η αμφισβήτηση των λαϊκών στρωμάτων πανευρωπαϊκά απέναντι στην ΕΕ της σκληρής λιτότητας, της διάλυσης των εργατικών-κοινωνικών δικαιωμάτων, του ρατσισμού και της καταστολής, που όμως αποτελεί στρατηγική επιλογή της ελληνικής και των υπόλοιπων ευρωπαϊκών αρχουσών τάξεων. 
Τρεις μέρες μετά το δημοψήφισμα, ο σ. Ηλίας Ιωακείμογλου σημείωνε, σωστά, από τις στήλες της «ΕΑ»:
«Στη διάρκεια της εβδομάδας του δημοψηφίσματος, ήρθε στην επιφάνεια το βασικό δεδομένο της ιστορικής περιόδου που άνοιξε με την κρίση, δηλαδή ότι διεξάγεται στα βουβά ένας αδυσώπητος κοινωνικός πόλεμος ανάμεσα στις συντεταγμένες, συνειδητές και επιθετικές δυνάμεις της ιδιοκτησίας, του κεφαλαίου, του γυμνού χρήματος, και σε όσους ζουν ή προσπαθούν να ζήσουν από την εργασία τους: (...) Το δημοψήφισμα δεν ήταν λοιπόν απλώς ταξικό, ήταν η πολιτική σύγκρουση δύο κόσμων, του λαού της ιδιοκτησίας και του λαού της εργασίας, του κοινωνικού μπλοκ εξουσίας του κεφαλαίου και ενός κοινωνικού συνασπισμού των υποτελών κοινωνικών τάξεων που εμφανίζεται για πρώτη φορά μετά τον εμφύλιο ως ένα δυνητικά νέο κοινωνικό μπλοκ εξουσίας εχθρικό προς το κεφάλαιο.
Με τη νίκη του, ο λαός της εργασίας έσπρωξε την Ιστορία ένα βήμα πιο πέρα από εκεί όπου μπορεί να την πάει η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης. Από την πρώτη ημέρα, προσπάθησαν να χωρέσουν τη μεγάλη ταξική νίκη του κόσμου της εργασίας στον ζουρλομανδύα της εθνικο-λαϊκής ιδεολογίας για να υλοποιήσουν την πολιτική τους αυταπάτη για “εθνική σωτηρία”».
Πράγματι, στο όνομα της «εθνικής συνεννόησης», ο Τσίπρας χαράσσει κοινό σχέδιο με τους ηττημένους της 5ης Ιουλίου, μία μέρα μετά στο Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών. Λίγες μέρες αργότερα, η κυβέρνηση υπογράφει την ταπεινωτική συνθηκολόγηση της 13ης Ιουλίου και μέσα στον Δεκαπενταύγουστο επικυρώνει στη Βουλή το Μνημόνιο 3 με μεγάλη πλειοψηφία, με τίμημα –μεταξύ άλλων– και τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ. Συνθηκολόγηση που ήρθε ως αποτέλεσμα της ηττοπαθούς εξάμηνης κυβερνητικής θητείας, που απέφυγε κάθε «μονομερή ενέργεια», όπως όριζε η συμφωνία της 20ής Φλεβάρη, και δεν οργάνωσε καμία σύγκρουση, προσπαθώντας να κατευνάσει το ιερατείο των Βρυξελλών με στόχο έναν «έντιμο συμβιβασμό». Μια καταστροφική κατάληξη που ακόμα και τώρα επιχειρείται να εμπεδωθεί ως «μονόδρομος», αλλά προέκυψε ως «αυτοεκπληρούμενη προφητεία», μετά την απόρριψη της μόνης υπαρκτής εναλλακτικής λύσης προς όφελος των «από κάτω»: ενός Grexit υπό την ηγεμονία του εργατικού κινήματος και της Αριστεράς, συνδεδεμένου με την πολιτική αντιλιτότητας και την αντικαπιταλιστική στρατηγική (στάση πληρωμών δόσεων χρέους, εθνικοποίηση τραπεζών, βαριά φορολόγηση κεφαλαίου, ανάκτηση ιδιωτικοποιημένων ΔΕΚΟ, θεσμοί εργατικού ελέγχου στην παραγωγή κ.ο.κ.). 
Η αντιστροφή του πολιτικού μηνύματος του δημοψηφίσματος –από το μαζικό και ταξικό ΟΧΙ της 5ης Ιουλίου στην υιοθέτηση του Μνημονίου 3 από την ομάδα Τσίπρα– έφερε μια αλλαγή φάσης στις συνειδήσεις: ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, βλέποντας να χάνεται η «μάχη» του ΣΥΡΙΖΑ, άρχισε να θεωρεί ανέφικτη την αντιμνημονιακή ανατροπή, άρχισε να αποδέχεται ως μόνη ρεαλιστική λύση τη διαχείριση του μνημονίου «με ανθρώπινο πρόσωπο». Το «παράλληλο πρόγραμμα» και τα περίφημα «ισοδύναμα» με τα οποία ο Τσίπρας υφάρπαξε την ψήφο στις 20 Σεπτέμβρη του 2015, έγιναν εμβάθυνση του καθεστώτος εργασιακής εκμετάλλευσης, κατεδάφιση της κοινωνικής ασφάλισης, επιτάχυνση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και πλήρης ευθυγράμμιση με τη ρατσιστική πολιτική της Ευρώπης-φρούριο. 
ΣΥΡΙΖΑ
Στη θέση του ΣΥΡΙΖΑ, του ενωτικού πολιτικού φορέα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, στέκεται σήμερα ένα απολύτως σοσιαλφιλελεύθερο-αρχηγικό κόμμα που στηρίζεται στην αδιαμεσολάβητη σχέση μεταξύ του πρωθυπουργού και των οπαδών του και με συγκολλητική ουσία μεταξύ των στελεχών του τη νομή της όποιας εξουσίας. Τα ιδεολογήματα περί «δίκαιης ανάπτυξης» και «κοινωνικής Ευρώπης» φέρνουν το κόμμα αυτό όλο και περισσότερο στην αγκαλιά της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, με πρωταγωνιστικό μάλιστα ρόλο στις διεργασίες «νεκρανάστασης» ενός απαξιωμένου πολιτικού χώρου. 
Το κύριο μέλημα των επιτελείων του Μαξίμου είναι να διατηρηθεί αυτό το κλίμα «παγωμάρας» στους εργαζόμενους και τους νεολαίους που πρωταγωνίστησαν στη μάχη του ΟΧΙ, στον κόσμο του κινήματος και της Αριστεράς, που παρά τις προσπάθειες να οργανώσουν την κοινωνική αντίσταση στα αλλεπάλληλα μνημονιακά πακέτα μέτρων, δεν κατάφεραν να μπλοκάρουν την ψήφισή τους από τη Βουλή. Για να κρύψει τις δραματικές επιπτώσεις στα εισοδήματα και τους όρους ζωής των πολλών, η κυβέρνηση επιδίδεται σε συνεχείς τακτικισμούς και επικοινωνιακά τεχνάσματα, στήνοντας τεχνητά δίπολα με τη Δεξιά του Μητσοτάκη για το ποιος είναι ο καλύτερος διαχειριστής του μνημονίου. 
Εναλλακτική
Η ανάπαυλα του καλοκαιριού θα είναι πιθανότατα προσωρινή. Τα αδιέξοδα στην οικονομία και η συνθήκη πολιτικής κρίσης στην ΕΕ απειλούν να τινάξουν στον αέρα τους σχεδιασμούς κυβέρνησης και δανειστών. Όσα έχουν γίνει γνωστά για το περιεχόμενο των επερχόμενων αλλαγών στα εργασιακά (μείωση κατώτατου μισθού και κατάργηση επιδομάτων, απελευθέρωση απολύσεων, περιορισμός συνδικαλιστικών ελευθεριών και εργοδοτικό «λοκ άουτ») μπορούν να φέρουν ξανά στο προσκήνιο τη μόνη πραγματική απειλή για την κυβέρνηση Τσίπρα και όλο το μνημονιακό μπλοκ: τη μαχητική αντιπαράθεση του κινήματος, τους μαζικούς αγώνες ενάντια στην πολιτική της λιτότητας και του αυταρχισμού. Ο κόσμος της ευρύτερης αντίστασης, ο κόσμος που στήριξε το μεγάλο ΟΧΙ, δεν έχει πει την τελική του λέξη. 
Αλλά για να νικήσουν οι δυνάμεις αυτές και να δικαιωθεί η ιστορική νίκη της 5ης Ιουλίου, επείγει η επίπονη συγκρότηση του κοινωνικού και πολιτικού μετώπου με στόχο την κατάργηση των μνημονίων και της λιτότητας, την έξοδο από την Ευρωζώνη και τη ρήξη με την ΕΕ. Ένα πραγματικά επιθετικό αριστερό μέτωπο των εργατικών-λαϊκών δυνάμεων, με μεταβατικό πρόγραμμα (προϊόν των δικών τους αντιστάσεων και διεκδικήσεων, επεξεργασιών, της δικής τους διαδικασίας πολιτικής χειραφέτησης και όχι «εγκεφαλικών επινοήσεων») που θα παλέψει για την ανατροπή του μνημονιακού καθεστώτος και θα οικοδομήσει την εργατική-διεθνιστική-αντικαπιταλιστική εναλλακτική.