Η βαθιά πολιτική κρίση στην οποία βρίσκεται το πολιτικό σύστημα του Ισπανικού Κράτους δεν είναι πλέον είδηση, αφού είναι οφθαλμοφανές ότι ύστερα από σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο, τα πολιτικά κόμματα προσπαθούν ανεπιτυχώς να σχηματίσουν κυβέρνηση.
Φωτογραφία
Ημερ.Δημοσίευσης
Αυτό που δυσκολεύει τα πράγματα είναι ότι κανένα από τα δύο βασικά κόμματα (Δεξιά και Σοσιαλιστές) δεν έχει την απόλυτη πλειοψηφία. Έτσι είναι δεδομένο ότι χωρίς συνεργασίες δεν μπορεί να υπάρξει κυβέρνηση. Το σενάριο που περισσότερο από όλα επιθυμούν οι άνθρωποι του επιχειρηματικού κόσμου είναι ένας μεγάλος συνασπισμός του PP και του PSOE, που θα βάλει ένα τέλος στην αβεβαιότητα των τελευταίων μηνών.
Πραξικόπημα
Το εσωκομματικό πραξικόπημα μέσα στο κόμμα των Σοσιαλιστών και η παραίτηση του γενικού γραμματέα Πέδρο Σάντσες ήταν ένα ακόμα επεισόδιο αυτής της κρίσης, το οποίο ωστόσο αποκαλύπτει και κάτι καινούργιο. Το PSOE είναι το κόμμα που περισσότερο από όλα επλήγη από την κρίση καθεστώτος που ξεκίνησε το 2011. Είναι γνωστό ότι η κρίση του ‒άλλοτε παντοδύναμου‒ PSOE ξεκίνησε το 2008 μαζί με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης και κατέληξε στην εκλογική ήττα το 2011, παραδίδοντας τη σκυτάλη στο δεξιό κόμμα του Ραχόι (PP). Η εμφάνιση του κινήματος 15Μ το 2011 έκανε αυτή την κρίση εκρηκτική, με αποτέλεσμα το PSOE να χάνει όλο και περισσότερο πολιτικό χώρο και να στριμώχνεται μεταξύ ενός διεφθαρμένου αλλά πιο καθαρά συστημικού κόμματος, του PP, και ενός καινούργιου πολιτικού σχηματισμού, του Podemos, που κατάφερνε σιγά σιγά, παρ’ όλες τις αντιφάσεις, να είναι η αντιπολίτευση. Επιβεβαιώνεται έτσι αυτό που μια σειρά αναλυτών υπογραμμίζουν το τελευταίο διάστημα. Το δικομματικό σύστημα έχει κλονιστεί ανεπανόρθωτα. Για την ακρίβεια, δεν υπάρχει.
Δεξιά πτέρυγα
Τα γεγονότα δεν αφήνουν κανένα περιθώριο παρεξήγησης. Η πιο δεξιά πτέρυγα των σοσιαλιστών αποφάσισε να «μαζέψει» τον Πέδρο Σάντσες ο οποίος είχε ανακοινώσει με κάθε τρόπο ότι οι Σοσιαλιστές θα ψήφιζαν «όχι» στη διαδικασία ψήφου εμπιστοσύνης στον Ραχόι. Έτσι, το γεγονός των τελευταίων βδομάδων είναι η παραίτηση 17 μελών από την Εκτελεστική Γραμματεία που προκάλεσε την παραίτηση του Πέδρο Σάντσες από την ηγεσία του κόμματος, οι οποίοι επιμένουν ότι στην ψηφοφορία θα πρέπει να απέχουν, διευκολύνοντας έτσι τον Ραχόι να συγκεντρώσει περισσότερες θετικές ψήφους και να σχηματίσει κυβέρνηση. Το PSOE είχε και έχει δύο εναλλακτικές. Ή να στηρίξει χωρίς όρους μια κυβέρνηση εθνικής συνεργασίας και να υποκλιθεί στον Ραχόι, χάνοντας όμως έτσι νομιμοποίηση στα μάτια των αντιδεξιών ψηφοφόρων του, ή να επιχειρήσει μια συνεργασία με το Podemos, προσπαθώντας να το ενσωματώσει και να το αποδυναμώσει, κλέβοντάς του το ρόλο της μοναδικής αντιπολίτευσης. Το πολιτικό διακύβευμα φυσικά δεν ήταν τόσο η επιβίωση του σοσιαλιστικού κόμματος όσο η εφαρμογή ενός σκληρού προγράμματος λιτότητας που εκκρεμεί εδώ και δύο χρόνια λόγω των απανωτών εκλογικών διαδικασιών.
Άρνηση
Η άρνηση του Σάντσες να συμφωνήσει με το κόμμα της Δεξιάς, οι συνομιλίες με το Unidos Podemos, για λόγους πολιτικής επιβίωσης, καθώς και η στήριξή του από ένα σημαντικό μέρος της βάσης του PSOE (Καταλονία, Βαλένθια, Μπαλεάρες) ήταν ένα εμπόδιο που έπρεπε να ξεπεραστεί. Τα φρικτά για το PSOE εκλογικά αποτελέσματα που προέκυψαν από τις κάλπες της Γαλικίας και της Χώρας των Βάσκων έδωσαν μια πολύ καλή ευκαιρία στην ομάδα Γκονσάλες να ξεμπερδέψει με τον Σάντσες, τουλάχιστον για την ώρα. Οι ημερομηνίες άλλωστε είναι ιδιαίτερα πιεστικές. Στις 23 Οκτώβρη το κόμμα καλείται να αποφασίσει τι στάση θα κρατήσει στο κοινοβούλιο, αφού στις 31 Οκτώβρη ο Ραχόι θα ζητήσει εκ νέου ψήφο εμπιστοσύνης για να σχηματίσει κυβέρνηση.
Το ενδεχόμενο τρίτων εκλογών, πράγμα που θα ήταν πολύ πιθανό αν το PSOE συνέχιζε στη γραμμή του «όχι», τώρα απομακρύνεται και υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες τις επόμενες εβδομάδες να δοθεί ένα τέλος στο ισπανικό σίριαλ που διήρκεσε μήνες. Από τη μεριά του ο Ραχόι, αντιλαμβανόμενος την αδυναμία στην οποία βρίσκεται το PSOE, θα επιχειρήσει να το ξεγυμνώσει, δυσκολεύοντάς το έτσι να παίξει το ρόλο της αντιπολίτευσης και δεσμεύοντάς το όχι μόνο να στηρίξει απέχοντας, όπως είναι το αναμενόμενο, αλλά να υπερψηφίσει τις μεταρρυθμίσεις που ετοιμάζει.
Ακόμα και το ενδεχόμενο κυβέρνησης PSOE με την ανοχή του Podemos ήταν ένα μη αποδεκτό σενάριο για το σύστημα, παρόλο που θα έφθειρε το Podemos και την Αριστερά. Το ίδιο το Podemos ενόψει των εσωκομματικών του διαδικασιών θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το επόμενο διάστημα το μέχρι πού φτάνει μια επιτυχημένη εκλογική τακτική, αφού ένα μέρος της ηγεσίας του πόνταρε στις αντιφάσεις των Σοσιαλιστών αφήνοντας ανοιχτό το σενάριο εκλογικών συμφωνιών με τον Σάντσες.
Παρά το κλείσιμο του πολιτικού κύκλου στην Ισπανία και την αλλαγή φάσης, οι εξελίξεις δημιουργούν ταυτόχρονα και τους όρους για μια ισχυρή αντιπολίτευση που δεν θα καταλάβει απλώς το χώρο που είχε το PSOE ως σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, αλλά και το χώρο που του ανήκει στους θεσμούς και τους δρόμους.