Solimed: Μεσογειακή διάσκεψη για το προσφυγικό στη Βαλένθια

Ολοκληρώθηκαν την Κυριακή 27/11 οι εργασίες του Solimed, της διεθνούς διάσκεψης για το προσφυγικό, που διοργανώθηκε από τον Δήμο της Βαλένθια και στηρίχτηκε από την GUE-NGL, την ευρωομάδα της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και κυρίως από την Αντικαπιταλιστική Αριστερά του Podemos.
Στη διάσκεψη πήραν μέρος 200 προσκεκλημένοι από 18 χώρες, ανάμεσά τους άνθρωποι από τον Λίβανο, τη Συρία, την Τουρκία, τη Βρετανία, τη Γαλλία, ενώ συμμετείχε και η Ελλάδα με δεκαμελή αποστολή. Στον μεγάλο δημοτικό χώρο επί τρεις μέρες κυκλοφορούσαν και συμμετείχαν στη συζήτηση συλλογικότητες αλληλεγγύης και δημοτικές κινήσεις, άνθρωποι που αφιερώνουν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους για να γίνει εφικτό ένα από τα κεντρικά συνθήματα του Solime: «Να κάνουμε τις πόλεις μας καταφύγιο για τους πρόσφυγες».
Μια από τις πρωτοβουλίες που συμμετείχαν ήταν και το «Καραβάνι προς την Ελλάδα», που είχε ταξιδέψει το καλοκαίρι του 2016 στους ελληνικούς καταυλισμούς, ολοκληρώνοντας το ταξίδι στην Αθήνα. Συγκλονιστική ήταν και η αντιμετώπιση των συμμετεχόντων απέναντι στην Ελληνική Αποστολή. Νιώσαμε για άλλη μια φορά πόσο τα μάτια του κόσμου είναι στραμμένα στην ελληνική εμπειρία. 
Σύνοδος των από κάτω
Όπως φάνηκε από τις τοποθετήσεις στην εναρκτήρια συζήτηση, η διάσκεψη αυτή είχε στόχο να χτίσει εναλλακτικές, να δημιουργήσει διαύλους επικοινωνίας και συνεργασίας, που θα κάνουν εφικτή την υποδοχή των προσφύγων στην Ευρώπη. Κάτι σαν μια «σύνοδος των από κάτω», στον αντίποδα των Συνόδων των ηγετών της ΕΕ και των δολοφονικών τους αποφάσεων, με κορυφαία τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Ιδιαίτερη αξία έχουν οι δηλώσεις προσωπικοτήτων που συμμετείχαν στη διάσκεψη. Ο Μιγκέλ Ουρμπάν, ευρωβουλευτής των Podemos και «ψυχή» του Solimed, τόνισε την ανάγκη να παλέψουμε ενάντια στη λιτότητα, τους φράχτες και το ρατσισμό –όλα αυτά που υποβαθμίζουν τις ζωές μας, αλλά και τις ζωές προσφύγων και μεταναστών. Ο εκπρόσωπος της συνέλευσης των αντιπροσώπων του λαού από την Τυνησία, Fathi Chamki, τόνισε πως στις χώρες της Βόρειας Αφρικής τα μεταναστευτικά ρεύματα δημιουργούνται και από τις πολιτικές και τις οικονομικές συναλλαγές που η ΕΕ πραγματοποιεί με τις χώρες αυτές και που φτωχοποιούν τους λαούς τους.
Η Ευρώπη, που ευθύνεται σε ένα βαθμό –μικρότερο ή μεγαλύτερο ανάλογα με τη χώρα– για τα μεταναστευτικά ρεύματα, κλείνει τις πόρτες της στα θύματα.
Πόλεις-καταφύγια
Σε πείσμα όμως των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, που επιχειρούν με κάθε τρόπο να εμποδίσουν την έλευση των προσφύγων στην Ευρώπη και οχυρώνουν με φράχτες, πολεμικά πλοία και συμφωνίες την Ευρώπη-φρούριο, πολλές πόλεις υιοθετούν το πρόγραμμα «Πόλη-καταφύγιο», βασισμένο στην πρόταση που κατέθεσε το Σεπτέμβρη του 2015 η δήμαρχος της Βαρκελώνης Άντα Κολάου, σύμφωνα με το οποίο οι πόλεις δημιουργούν υποδομές και βρίσκουν τρόπους να ξεπεράσουν πρακτικά προβλήματα, ώστε να υποδεχτούν πρόσφυγες.
Η αντίφαση είναι ότι, ενώ πολλές ισπανικές πόλεις γίνονται πόλεις-καταφύγια, η κεντρική ισπανική κυβέρνηση έχει συμφωνήσει να υποδεχτεί μόλις 17.000 πρόφυγες, χωρίς φυσικά αυτό να έχει υλοποιηθεί. Και αυτός είναι ο λόγος που τέτοιες συναντήσεις είναι εξαιρετικά χρήσιμες –για να βρεθούν συλλογικά οι τρόποι με τους οποίους θα αντιμετωπίσουμε τις πολιτικές αποτροπής.
Πολλά και ενδιαφέροντα συζητήθηκαν σχετικά με το θέμα αυτό στις τρεις κεντρικές συζητήσεις, τα 6 debate και τα 3 workshop. Τα θέματα των κεντρικών συζητήσεων ήταν η «Ανθρωπιστική Κρίση στην Ευρώπη», οι «Πρωτοβουλίες Αλληλέγγυων από την κοινωνία των πολιτών και τους δήμους» και η «Ανάλυση των πολιτικών μετανάστευσης και ασύλου στην Ευρώπη».
Τα debate ήταν για τις business γύρω από το προσφυγικό, όπου παρουσιάστηκαν ενδιαφέροντα στοιχεία για τις διασυνδέσεις κρατών και μεγάλων επιχειρήσεων, τη δράση αλληλέγγυων δήμων στις πόλεις-καταφύγια, τα νομικά εργαλεία ενάντια στην Ευρώπη-φρούριο, την ξενοφοβία και το ρατσισμό, τις διεθνείς υποχρεώσεις του ισπανικού κράτους και την πολιτική ανυπακοή. Τα workshops περιλάμβαναν την πολιτική ανάλυση των πολιτικών μετανάστευσης και ασύλου, τις διαδικασίες ένταξης στις κοινωνίες προορισμού, τα ΜΜΕ κ.ά. 
Σε όλες τις συζητήσεις υπήρχαν πολύ ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις και ανταλλαγή εμπειριών, ενώ υπήρχαν και κάποιες κοινές συνισταμένες. Κυρίαρχη σε πολλές τοποθετήσεις ήταν η αντίληψη ότι καταστρατηγούνται όλες οι διεθνείς συνθήκες και ότι ο νόμος του ασύλου σε πολλές χώρες πρέπει αφενός μεν να βελτιωθεί και αφετέρου να τηρείται. Η καταγγελία των πολιτικών της ΕΕ με έμφαση στη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας ήταν επίσης ένας κοινός τόπος.
Ελλείμματα
Ωστόσο η γενική αίσθηση, που έβγαινε από τις τοποθετήσεις, ήταν λιγότερο προωθημένη από το πλαίσιο που μπήκε στην εναρκτήρια συζήτηση, αφού η έμφαση ήταν κυρίως στην εξεύρεση νομικών τρόπων να ξεπεραστούν τα προσκόμματα, ώστε να γίνουν δεκτοί οι πρόσφυγες, και πολύ λιγότερο στην πάλη συνολικά ενάντια στις πολιτικές της ΕΕ και των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Είναι ενδεικτικό ότι η σύνδεση με τη λιτότητα, με εξαίρεση τον Μιγκέλ Ουρμπάν, έγινε μόνο από τα μέλη της ελληνικής αποστολής, και δεν μπήκε στο προσχέδιο του μανιφέστου που συντάχθηκε στο τέλος των εργασιών. Η σύνδεση με τη λιτότητα αποτέλεσε μια από τις προτάσεις της ελληνικής αποστολής στην τελική διαδιακασία. 
Ωστόσο το ίδιο το Solimed έρχεται να επιβεβαιώσει ότι δεν έχει ονομαστεί τυχαία το Ισπανικό Κράτος πολιτικό και κοινωνικό εργαστήρι. Και μόνο το γεγονός ότι έγινε αυτή η διάσκεψη σε μια Ευρώπη όπου ανεβαίνει η ακροδεξιά, όπου η ξενοφοβία και η ισλαμοφοβία κυριαρχούν στην κεντρική πολιτική αφήγηση και η καταστολή και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές καταπιέζουν τους πολίτες όλων των χωρών, είναι εξαιρετικά σημαντικό. Οι εκπρόσωποι των δήμων και των αλληλέγγυων ομάδων, που βρέθηκαν εκεί για να συζητήσουν, δεν είναι ένα ξεκομμένο κομμάτι, αλλά οι προσπάθειές τους πατάνε πάνω στο τεράστιο κύμα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες που σάρωσε την Ευρώπη το προηγούμενο διάστημα. Αυτό το κίνημα αλληλεγγύης έχει βαθιές ρίζες στην Ισπανία, αφού η πλειοψηφία των εθελοντών που καταφθάνει στην Ελλάδα, έρχεται από αυτή τη χώρα. Και όσο και αν το νήμα μοιάζει να έχει χαθεί, μπορούμε να το ξαναπιάσουμε με συντονισμό και πρωτοβουλίες σαν το Solimed. 
Αυτό που έλειψε είναι ένα πρόγραμμα δράσεων για το επόμενο διάστημα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Και αυτό το πρόγραμμα δεν θα έπρεπε να είναι προσανατολισμένο μόνο στην υποδοχή των προσφύγων, αλλά και στη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού αντιπολεμικού κινήματος, ώστε να παλέψουμε ενάντια στις αιτίες που οδηγούν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να γίνουν πρόσφυγες, καθώς επίσης και στην καταγγελία των πολιτικών της ΕΕ. 
Συνέχεια
Ωστόσο κάποια πρώτα πολύ σημαντικά βήματα έχουν γίνει, με το Solimed να αποτελεί μια μαγιά για να συνεχιστούν και να ενταθούν οι αγώνες των λαών της Ευρώπης ενάντια στη λιτότητα, την καταστολή, την ξενοφοβία και τον ρατσισμό. 
Τα συμπεράσματα από το ταξίδι της ελληνικής αποστολής συζητήθηκαν την 3η Δεκέμβρη στο Ινστιτούτο Κομμούνα από μέλη της αποστολής, που παρουσίασαν οπτικοακουστικό και φωτογραφικό υλικό. Όλες και όλοι συμφώνησαν ότι υπάρχει ανάγκη για μεγαλύτερο συντονισμό στην Ελλάδα, αλλά και αξιοποίηση των ευρωπαικών δικτύων της Αριστεράς.