Φεμινιστικοί αγώνες σε όλο τον κόσμο

Η φεμινιστική απεργία θα λάβει χώρα σε πάνω από 40 χώρες σε όλο τον κόσμο. Αυτή η νέα μορφή κινητοποιήσεων, έχει τις ρίζες της στις στάσεις εργασίας που ξεκίνησαν οι γυναίκες στην Αργεντινή πριν από τρία χρόνια, ως ένδειξη διαμαρτυρίας στις δολοφονίες γυναικών.  Η φεμινιστική απεργία αποτελεί τη φυσική συνέχεια της  ανόδου  του φεμινιστικού κινήματος σε παγκόσμιο επίπεδο: από το κίνημα #niunamenos (ούτε μία λιγότερη) στην Αργεντινή, στην πάλη για τα αναπαραγωγικά δικαιώματα στην Πολωνία και τον φεμινιστικό αγώνα ενάντια στον Τραμπ στις ΗΠΑ, οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο βγαίνουν στο δρόμο και διεκδικούν τα σώματα και τις ζωές τους ενάντια στον καθημερινό αλλά και τον θεσμικό σεξισμό. Αποτελεί επίσης πράξη ανυπακοής και δημιουργικότητας, αφού η απεργία αποκτά ένα νέο νόημα. Οι γυναίκες κάνουν απεργία όχι μόνο απέχοντας από τους χώρους εργασίας, αλλά και από όλες τις υποχρεώσεις τους.  
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα διοργάνωσης αυτής της φεμινιστικής απεργίας είναι η Ισπανία όπου μετά από συναντήσεις φεμινιστικών φορέων, συλλογικοτήτων και οργανώσεων της Aριστεράς δημιουργήθηκε μια απεργιακή επιτροπή που καλεί τις γυναίκες να απέχουν από την έμμισθη αλλά και από την απλήρωτη οικιακή εργασία. Η απόφαση αυτή πέρασε μέσα από συνδικάτα, από συνελεύσεις σχολών και σχολείων, έγινε γνωστή στις γειτονιές και αναμένεται να έχει μαζικότατη συμμετοχή, όπως και οι διαδηλώσεις που έχουν καλεστεί εκείνη τη μέρα σε διάφορες πόλεις της χώρας. Οι γυναίκες που θέλουν να απεργήσουν καλύπτονται από τη CGT για 24 ωρη απεργία και από τα συνδικάτα CC.OO. και UGT για στάση εργασίας δύο ωρών.  Τα αιτήματα τους περιλαμβάνουν: εξάλειψη της μισθολογικής διαφοράς, να μπει ένα τέλος στη βία και την παρενόχληση, πρόσβαση στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση για όλες, μονάδες παιδικής φροντίδας και συλλογικά καθαριστήρια σε όλες τις γειτονιές για να καταφέρουν να απαλλαχθούν –έστω από ένα κομμάτι- της απλήρωτης εργασίας του νοικοκυριού. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι σε μια σειρά από εργασιακούς κλάδους, όπως για παράδειγμα στο χώρο της δημοσιογραφίας, οι γυναίκες (ανάμεσά τους και πολλές επώνυμες) δηλώνουν ότι θα απεργήσουν μαζικά καταγγέλοντας την ευέλικτη και ανασφάλιστη εργασία . Μέχρι στιγμής πάνω από 5200 εργαζόμενες από διαφορετικά μέσα ενημέρωσης, δηλώνουν ότι θα συμμετέχουν στην απεργία. Οι γυναίκες στην Ισπανία συνδέουν τον αγώνα τους με τους αντιρατσιστικούς και εργατικούς αγώνες δίνοντας του ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά και καλούν τους άνδρες μόνο να καλύψουν εκείνοι τα καθήκοντά τους για εκείνη τη μέρα στο σπίτι και στη δουλειά. 
Παρόμοια χαρακτηριστικά θα έχει η 8 Μάρτη και στην Αργεντινή. Εκεί, μετά το κίνημα ενάντια στις γυναικοκτονίες και τις απαγωγές γυναικών, αναπτύσσεται ένα κύμα φεμινιστικής απεργίας. Στην συνέλευση που έγινε στο Μπουένος Άιρες για τη διοργάνωση της φεμινιστικής απεργίας, ο αγώνας των γυναικών συνδέθηκε με τους εργατικούς αγώνες ενάντια στην κυβέρνηση –στον οποίο οι γυναίκες είχαν πρωτεύοντα ρόλο δημιουργώντας γυναικείες επιτροπές στα συνδικάτα. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει μια ριζοσπαστικοποίηση του φεμινιστικού κινήματος το οποίο ξεφεύγει από τη διεκδίκηση του δικαιώματος στη ζωή απέναντι στη βία και τις δολοφονίες και καταλήγει στη διεκδίκηση ως γυναίκες εργάτριες απέναντι στο θεσμικό σεξισμό, με την ίδια όμως μαζικότητα και δυναμική.
Η φεμινιστική απεργία έχει φτάσει  μέχρι τη Βρετανία  όπου σε 6 πόλεις διοργανώνονται συζητήσεις και διαδηλώσεις με αυτήν την θεματική. Στο Λονδίνο για παράδειγμα η καμπάνια των καθαριστριών για «μισθό ικανό για ζωή» συνδέεται με τη φεμινιστική απεργία δίνοντάς της ταξικά χαρακτηριστικά. 
Στην Πολωνία από την άλλη, σε συνέχεια των αγώνων των προηγούμενων χρόνων για το δικαίωμα στην έκτρωση, η 8 Μάρτη θα είναι εστιασμένη περισσότερο στα αναπαραγωγικά δικαιώματα και στρέφεται ενάντια  στη συντηρητική κυβέρνηση που στερεί από τις γυναίκες τα αυτονόητα δικαιώματά τους.
Στις ΗΠΑ, μετά την μαζική συμμετοχή στην πορεία γυναικών στις 20 Γενάρη (επέτειο εκλογής του Τραμπ) ο φεμινιστικός αγώνας συνεχίζεται.  Σε άρθρο τους στο Guardian μορφές του αμερικάνικου φεμινιστικού κινήματος, όπως η Άντζελα Ντέιβις, η Μπάρμπαρα Σμιθ και η Κιάνγκα Γιαμαχτα Τέιλορ έκαναν ένα κάλεσμα για έναν φεμινισμό του 99% και για φεμινιστική απεργία. Για τις 8 Μάρτη έχουν καλεστεί πορείες σε πολλές πόλεις τις Αμερικής (Ουάσινγκτον, Κολόμπους, Συρακούσες, Μπέρκλευ, Σαν Φρανσίσκο, Πιτσμπουργκ, Μάντισον κ.α.). To κύριο χαρακτηριστικό συνεχίζει να είναι η εναντίωση στις πολιτικές του Τράμπ και την καθημερινή καταπίεση που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες με έντονα διαθεματικά χαρακτηριστικά, όμως τα επίδικα διαφοροποιούνται από πόλη σε πόλη. Στο Μάντισον πχ, η πορεία θα έχει και έντονα αντιρατσιστικά χαρακτηριστικά, ενώ στο Πιτσμπουργκ όπου γίνεται δικαστήριο ώστε να πληρώνονται οι άδειες λόγω ασθένειας, το κέντρο είναι αυτό μαζί με την απαίτηση των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων και της ιατρικής υποστήριξης των γυναικών (ιδιαίτερα των εργατριών) σε συνδυασμό με την αντίσταση στην αστυνομική βία και το αντιιμπεριαλιστικό πρόταγμα.

Διαδηλώσεις στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα γι' άλλη μια χρονιά διοργανώνεται διαδήλωση για την 8η Μάρτη. Δυστυχώς όμως δεν κατορθώθηκε αυτή η μέρα να πάρει χαρακτηριστικά φεμινιστικής απεργίας. Το κάλεσμα της ΑΔΕΔΥ στη διαδήλωση είναι στη σωστή κατεύθυνση. Όμως χρειάζεται πολύ περισσότερη δουλειά βάσης στους χώρους εργασίας. Τον χρόνο που μας πέρασε το υπό ανάπτυξη ελληνικό φεμινιστικό κίνημα ασχολήθηκε κυρίως με υποθέσεις γυναικών που βρίσκονταν στο ειδώλιο επειδή αυτοαμύνθηκαν και με δικαστικές αθωώσεις βιαστών. Είναι φανερό πως πρόκειται για μια σεξιστική δικαιοσύνη που φυλακίζει γυναίκες επειδή προστάτεψαν τις εαυτές τους και χρησιμοποιεί επιχειρήματα περί «προκλητικότητας» των γυναικών για να αθωώσει βιαστές. Αν και είναι ένα ιδιαιτέρως σημαντικό ζήτημα το φεμινιστικό κίνημα δεν πρέπει να αναλωθεί μόνο σε αυτό. Οφείλει να εστιάσει στην διαθεματικότητα, την πολλαπλή καταπίεση και να συνδεθεί με τον αγώνα κατά των μνημονίων, καθώς και με τις εργαζόμενες γυναίκες. Έχει ιδιαίτερη σημασία να είμαστε παρούσες/παρόντες στο φετινό κάλεσμα (8/3 6μμ, πλατεία Κλαυθμώνος)για να δώσουμε έναν ριζοσπαστικό  χαρακτήρα στην 8η Μάρτη αλλά και γιατί είναι ένας τρόπος να υψώσουμε τις φωνές μας και να διεκδικήσουμε τις ζωές μας απέναντι στο σεξισμό και τα μνημόνια. Η σκέψη μας, θα είναι με όλες τις γυναίκες που αγωνίζονται σε κάθε γωνιά του πλανήτη, αλλά και με αυτές που δεν έχουν τη δυνατότητα να κατέβουν στο δρόμο. 

Πως φτάσαμε ως εδώ; 
Η 8η Μάρτη ως μια ιστορία γυναικών

«Μεγάλες κοινωνικές αλλαγές είναι αδύνατον να επιτευχθούν αν δεν εξεγερθούν και δεν πάρουν μέρος οι γυναίκες»
Καρλ Μαρξ, 1868 σε επιστολή του προς τον Kykelman

Ο φεμινισμός ήταν από την αρχή συνδεδεμένος με τις επαναστατικές ιδέες. Από τους ουτοπικούς σοσιαλιστές που εναντιώνονταν στον γάμο και αναζητούσαν εναλλακτικές μορφές ζωής χωρίς την καταπίεση των γυναικών, στους Μαρξ και Ενγκελς που στα κείμενα τους αντιτίθενται με την ανισότητα των φύλων, τη γυναικεία καταπίεση και τη μορφή της οικογένειας μέχρι την ίδια την οκτωβριανή επανάσταση, με την οποία θεσμοθετήθηκαν πρώτη φορά διατάξεις που απελευθέρωναν τις γυναίκες από την απλήρωτη οικιακή εργασία.
Ακόμα και η ίδια η παγκόσμια ημέρα της γυναίκας προτάθηκε πρώτη φορά το 1910 στο 2ο Διεθνές Συμβούλιο Εργατριών Γυναικών από την Κλάρα Τσέτκιν για να τιμήσει τους αγώνες των γυναικών εργατριών στις ΗΠΑ που με τεράστιες διαδηλώσεις προσπάθησαν να διεκδικήσουν πολιτικά δικαιώματα. Γιορτάστηκε πρώτη φορά έναν χρόνο μετά στις 19 Μαρτίου, ημερομηνία καθόλου τυχαία, καθώς στις 19 Μαρτίου του 1848 ο πρώσσος βασιλιάς υπό την πίεση των ξεσηκωμένων αγροτών αναγνωρίζει τη δύναμη του ένοπλου λαού και υπόσχεται μεταρρυθμίσεις. Μια από τις μεταρρυθμίσεις που υποσχέθηκε (και μια από τις πολλές που δεν τήρησε) ήταν το δικαίωμα ψήφου για τις γυναίκες. Το 1913 (την πρώτη φορά που συμμετέχουν και οι ρωσίδες εργάτριες) η ημερομηνία μετατίθεται στις 8 Μαρτίου.
Όμως όλα αυτά είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου. Οι γυναίκες που πάλεψαν για όλα αυτά δεν είχαν να αντιμετωπίσουν μόνο τη δυσπιστία του κόσμου, αλλά πολλές φορές τη δυσπιστία και την ειρωνεία των ίδιων τους των συντρόφων. Χρειάστηκε σκληρή εσωκομματική πάλη για να κατακτηθούν όλα αυτά. Η ίδια η Κλάρα Τσέτκιν είχε χαρακτηριστεί «υστερική» και «κουτσομπόλα» όταν προσπαθούσε να ανοίξει το ζήτημα των γυναικών (αλήθεια πόσο διαχρονικές κατηγορίες για φεμινίστριες). Το ζήτημα της γυναικείας απελευθέρωσης ήταν απλώς μια δουλειά των γυναικών και μάλιστα μια πολύ υποτιμημένη δουλειά.
Αυτές οι απόψεις διαψεύστηκαν ξανά και ξανά στην πράξη. Οι γυναίκες βρέθηκαν στις πρώτες γραμμές του αγώνα διεκδικώντας ταυτόχρονα και την απελευθέρωση της τάξης τους και την απελευθέρωση τους από τις έμφυλες καταπιέσεις. Τις πρώτες χρονιές που γιορτάστηκε η ογδόη Μάρτη, έγιναν μαζικές διαδηλώσεις με ταξικό πρόσημο σε πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής. Κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου οι σοσιαλίστριες φεμινίστριες προσπάθησαν να δώσουν αντιπολεμικό περιεχόμενο στις 8 Μάρτη. Μέχρι το 1917 που η διαδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα της γυναίκας έδωσε το σύνθημα για την επανάσταση του Φλεβάρη ενώ οι γυναίκες βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή και στην Οκτωβριανή επανάσταση.
Ακόμα και η Οκτωβριανή Επανάσταση όμως δεν κατάφερε να δώσει  λύση στις αντιφάσεις της ρώσικης κοινωνίας παρόλο που ξεκίνησε από μια διαδήλωση γυναικών.  Εκείνη την περίοδο στην Ρωσία το επίπεδο αναλφαβητισμού ήταν γιγάντιο, το 80% του πληθυσμού ήταν αγροτικό και κυριαρχούσαν η φοβικότητα και η δεισιδαιμονία. Παρά το γεγονός ότι μόλις πήραν την εξουσία οι μπολσεβίκοι η θέση της γυναίκας βελτιώθηκε αισθητά στο θεσμικό κομμάτι (νομιμοποίηση των εκτρώσεων, συλλογικές κουζίνες, παιδικοί σταθμοί και πλυντήρια για να ελευθερωθούν οι γυναίκες από το βάρος της απλήρωτης οικιακής εργασίας, δικαίωμα ψήφου και πολιτικά δικαιώματα, διευκόλυνση των διαζυγίων κλπ) η απελευθέρωση δεν ήρθε μέσα από διατάγματα.  Χρειάστηκε σκληρή δουλειά από τις γυναίκες μέλη του μπολσεβίκικου κόμματος, σε κάθε χωριό και πόλη της Ρωσίας. Το 1920 δημιουργείται η Τσενοτντέλ, η επιτροπή γυναικών των μπολσεβίκων, στόχος της οποίας ήταν η κοινωνική απελευθέρωση των γυναικών από τα κάτω. Παρά τις δύσκολες συνθήκες τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά: στην πρώτη συνεδρίαση ενώ περίμεναν περίπου 300 γυναίκες, εμφανίστηκαν πάνω από χίλιες, και η συμμετοχή συνέχισε να αυξάνεται με τον καιρό. Η Ινέσα Αρμάντ (πρώτη υπεύθυνη της Τσενοτντέλ) και η Αλεξάνδρα Κολοντάι διέσχιζαν την αχανή περιφέρεια της Ρωσίας με τρένο για να συναντήσουν τις αγρότισσες και να διαδώσουν τη φεμινιστική απελευθέρωση. Αγρότισσες και εργάτριες ξεκίνησαν να δουλεύουν με ενθουσιασμό στον δρόμο της φεμινιστικής απελευθέρωσης με άμεσα αποτελέσματα. Δυστυχώς μετά από τόσες προόδους η σταλινική αντεπανάσταση κατήργησε όλες τις ευνοϊκές διατάξεις για να δημιουργήσει το μοντέλο της σοσιαλιστικής οικογένειας, το οποίο θα εξασφάλιζε την αναπαραγωγή της εργατικής τάξης.
Αυτή η ιστορική αναδρομή έχει πολύ μεγάλη σημασία γιατί μας διδάσκει πολλά. Καταρχάς πως  ποτέ δεν είναι λάθος στιγμή για φεμινιστικές διεκδικήσεις και πως ποτέ η γυναικεία απελευθέρωση δεν είναι κάτι δευτερεύον. Είναι πάντα ένα σημαντικό πεδίο μάχης το οποίο όπως έχει δείξει η ιστορία μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός κίνησης. Η γυναικεία απελευθέρωση χρειάζεται την ταξική και η ταξική τη γυναικεία. Ταυτόχρονα, πολλές φορές ακόμα και μέσα στον χώρο των επαναστατών χρειάζεται να επιμένουμε για τη σημασία και την αξία του φεμινιστικού κινήματος και τότε δεν είμαστε υπερβολικές αλλά το εντελώς αντίθετο: άξιες συνεχίστριες του έργου των παλιών μας συντροφισσών.