Λευτεριά στην Παλαιστίνη

Π αρά τη μεγάλη σφαγή των Παλαιστινίων διαδηλωτών στις 14 Μάη, η Πορεία της Επιστροφής συνεχίζεται στη Γάζα. Η συμμετοχή είναι μικρότερη, αλλά σημαντική. Μερικές χιλιάδες την Παρασκευή 18 Μάη (στον απόηχο του σοκ και της «κόπωσης» που είχε προηγηθεί λίγες μέρες πριν), ακόμα περισσότερες χιλιάδες την Παρασκευή 25 Μάη. Οι σκηνές που συμβολίζουν τη θέληση για επιστροφή στις εστίες τους, παραμένουν στις θέσεις τους. Προς το παρόν, οι κινητοποιήσεις μένουν μακριά από το φράχτη, αν και πιο μαχητικοί νεολαίοι επιμένουν να επιχειρούν να τον προσεγγίσουν. Από την πλευρά των διοργανωτών, η επόμενη μεγάλη μέρα και σε συμμετοχή και ως προς την προσπάθεια να περάσουν το φράχτη, είναι η 5η Ιούνη, η Μέρα της Νάκσα, η επέτειος της κατάληψης της Δυτικής Όχθης και της Γάζας από το στρατό του Ισραήλ το 1967. 
Παρά τη χαμηλή ένταση των κινητοποιήσεων, έχουν προστεθεί τουλάχιστον 160 τραυματίες διαδηλωτές –κάποιοι από αυτούς από πραγματικά πυρά και κάποιοι από αυτούς σε κρίσιμη κατάσταση. Άλλωστε, η λίστα των δολοφονημένων των τελευταίων εβδομάδων δεν έχει «κλείσει»: Ανάμεσα στους χιλιάδες τραυματίες, υπάρχουν κι εκείνοι που «καταλήγουν» σιωπηλά στις κλινικές της Γάζας.
Σε αυτό το φόντο, το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ απέρριψε ομόφωνα την έκκληση δύο ανθρωπιστικών οργανώσεων που κατήγγειλαν τη χρήση πραγματικών πυρών από τον ισραηλινό στρατό ως παράνομη κι εγκληματική και ζητούσαν να απαγορευθεί. Σε πείσμα της κατακραυγής ακόμα και από διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ, η δολοφονία άοπλων, ειρηνικών διαδηλωτών κρίθηκε πανηγυρικά και με τη βούλα «νόμιμη» από το κράτος του Ισραήλ –και αυτό προειδοποιεί για τη συνέχεια. Θα εξακολουθήσει να δολοφονεί, όσο δεν τιμωρείται. 
Μη-βίαιη πολιτική ανυπακοή
Στον απόηχο των εγκλημάτων του ισραηλινού στρατού, ξεκίνησε η μεγάλη μάχη «δημοσίων σχέσεων», με τόνους λάσπης να εκτοξεύονται ενάντια στους «βίαιους» Παλαιστίνιους διαδηλωτές (βλ. σελ. 6). Η πραγματικότητα είναι ότι η Πορεία της Επιστροφής εμπνέεται από την ιδέα της «μη-βίαιης μαζικής πολιτικής ανυπακοής», ακόμα και από τις αυταπάτες της. Σύμφωνα με ένα από τα ηγετικά στελέχη, τον Αχμέντ Αμπού Αρτέμα:
«Πριν λίγα χρόνια, ο κόσμος εδώ θα απέρριπτε την ιδέα ότι οι ειρηνικές διαδηλώσεις μπορούν να πετύχουν οτιδήποτε. Στο κάτω-κάτω, όλες οι μορφές αντίστασης δεν απέδωσαν τίποτα συγκεκριμένο. Αυτό που με εντυπωσιάζει είναι η αλλαγή που βλέπουμε στον τρόπο που αντιστεκόμαστε. Παλιότερα ο αγώνας μας ήταν ανάμεσα σε ένοπλους Παλαιστίνιους μαχητές και Ισραηλινούς ελεύθερους σκοπευτές, τανκς και F-16. Τώρα είναι ένας αγώνας ανάμεσα στην κατοχή και ειρηνικούς διαδηλωτές –άντρες και γυναίκες, νέους και γέρους».
Ο Αρτέμα είναι από τους ανθρώπους που είναι αντίθετοι ακόμα και στις παραμικρές «προκλήσεις», αλλά που μπορεί να δείξει κατανόηση και να τις εξηγήσει, σε αντίθεση με όσους χυδαίους έσπευσαν να ζητήσουν από ανθρώπους σαν κι αυτόν «να διασφαλίσουν τον ειρηνικό χαρακτήρα των διαδηλώσεων»:
«Προσπαθήσαμε να αποθαρρύνουμε τους διαδηλωτές από το να επιχειρήσουν να περάσουν μέσα στο Ισραήλ. Αλλά δεν μπορούμε να τους σταματήσουμε. Είναι η δράση ενός φυλακισμένου λαού που διψά για λευτεριά, είναι ένα από τα ισχυρότερα κίνητρα στην ανθρώπινη φύση…».
Ένας άλλος από τους βασικούς διοργανωτές της Πορείας, ο Χασάν Αλ-Κουρντ, δήλωσε:
«Πολλοί από μας είμαστε ακόμα σε κατάσταση σοκ. Δεν περιμέναμε τόσο μεγάλο αριθμό νεκρών και τραυματιών. Αλλά ξέρετε κάτι; Ακόμα κι αν οι τραυματίες μας είναι περισσότεροι κι από εκείνους της σφαγής του 2014, ακούω πολλούς από αυτούς να θέλουν να συνέλθουν γρήγορα για να επιστρέψουν στα σύνορα και να επιχειρήσουν ξανά να τα περάσουν». Γιατί; «Γιατί δεν έχουν τίποτε άλλο να κάνουν. Δεν αισθάνονται ότι έχουν κάποιον άλλο λόγο να ζουν. Ένα από τα θετικά αποτελέσματα των διαδηλώσεών μας, παρά τον πόνο που ακολούθησε και τις μεγάλες απώλειες, είναι ότι δίνουν στη νεολαία μας έναν στόχο στη ζωή. Γι’ αυτό αισθανόμαστε ότι ξεκινήσαμε κάτι καινούργιο, που δεν πρόκειται να σταματήσει».    
Τέτοιοι άνθρωποι είναι οι διοργανωτές των Παλαιστινιακών διαδηλώσεων. Αν μπορεί κανείς να τους προσάψει κάτι, είναι μάλλον αφέλεια απέναντι στην πολεμική μηχανή του Ισραήλ, παρά διάθεση να συγκρουστούν μαζί της βίαια. 
Ο Νετανιάχου τόλμησε να δηλώσει ότι οι διοργανωτές «προκαλούν θύματα για να πιέσουν το Ισραήλ» και ότι αυτό είναι «ντροπή». Πάει πολύ αυτός που δίνει την εντολή να πέσουν οι σφαίρες, να καταγγέλλει εκείνους που βαδίζουν άοπλοι κατά πάνω τους ότι «τον προκαλούν» να τους σκοτώσει κι ότι θα έπρεπε να ντρέπονται γι’ αυτό. 
Όταν οι Παλαιστίνιοι αμύνονται, «ασκούν βία», όταν βαδίζουν ειρηνικά «πάνε γυρεύοντας για αθώους νεκρούς». Όπως γράφει το ηγετικό στέλεχος της παλαιστινιακής αντίστασης Μουσταφά Μπαργούτι: «για χρόνια διεθνείς υπουργοί Εξωτερικών, πρωθυπουργοί, ξένοι δημοσιογράφοι μου έκαναν την ίδια ερώτηση: Γιατί δεν χρησιμοποιούν οι Παλαιστίνιοι το παράδειγμα του Γκάντι και του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και να διαδηλώσουν κατά χιλιάδες ενάντια στην ισραηλινή κατοχή; Ε αυτό κάναμε». Και σήμερα φαίνεται ότι όλοι εκείνοι που συμβούλευαν «φιλικά» τον Μπαργούτι να ακολουθήσουν το «μη-βίαιο» δρόμο, καλύπτουν τη δολοφονική βία του Ισραήλ ή σιωπούν. 
Διεθνές κίνημα
Απέναντι στην εγκληματική αδιαφορία/συνενοχή των ξένων κυβερνήσεων, η αλληλεγγύη στους Παλαιστίνιους γίνεται υπόθεση του διεθνούς κινήματος. Αν σε επίπεδο κυβερνήσεων οι Παλαιστίνιοι είναι πιο μόνοι από ποτέ, σε επίπεδο συνειδήσεων το Ισραήλ είναι πιο απομονωμένο από ποτέ. Το διεθνές κίνημα BDS (Μποϊκοτάζ-Άρση Επενδύσεων-Κυρώσεις), που έχει ανθίσει τα τελευταία χρόνια, πήρε νέα ώθηση μετά τα γεγονότα στη Γάζα. 
Όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες παίρνουν θέση στο πλευρό του Ρότζερ Γουότερς, που από καιρό καλεί σε μποϊκοτάζ (οι Portishead συνυπέγραψαν με άλλα συγκροτήματα ένα νέο κάλεσμα, ο Ζιλμπέρτο Ζιλ ματαίωσε την προγραμματισμένη συναυλία του). Στη Γαλλία επικρατεί ξεσηκωμός ενάντια στο «έτος Γαλλίας-Ισραήλ» που έχει μια σειρά εκφάνσεις «συνεργασίας» με το κράτος-τρομοκράτη. Οι πανηγυρισμοί του Νετανιάχου και το «του χρόνου στην Ιερουσαλήμ» από τη φετινή νικήτρια της Γιουροβίζιον έκαναν σε πολλούς σαφές ότι επρόκειτο για «ξέπλυμα» και σε μια σειρά χώρες ασκούνται πιέσεις είτε να μη συμμετέχουν, είτε να ζητήσουν να γίνει ο διαγωνισμός του χρόνου κάπου αλλού κι όχι στο Ισραήλ. Πίσω από τα «λαμπερά» πολιτισμικά, ένας «τυφλοπόντικας» πετυχαίνει νίκες σε πανεπιστήμια, εκκλησίες, συνδικάτα κ.ο.κ. Στις ίδιες τις ΗΠΑ, οι κινητοποιήσεις των Αμερικανών Εβραίων ενάντια στο κράτος του Ισραήλ ήταν οι μαζικότερες εδώ και χρόνια, επιβεβαιώνοντας την εκτίμηση ότι μια νέα γενιά Εβραίων διαρρηγνύει κάθε συναισθηματικό-πολιτικό δεσμό με το κράτος-τρομοκράτη, που ισχυρίζεται ότι μιλά και δρα στο όνομά τους. 
Το ζητούμενο αυτού του κινήματος είναι να αποκαλύψει την αναντιστοιχία μεταξύ κοινής γνώμης και κυβερνητικής πολιτικής, για να μπορέσει να επιβάλει αλλαγή και της δεύτερης. Όπως έγραψε πρόσφατα ο Εβραίος αντισιωνιστής Ίλαν Πάπε, είναι η αντίστοιχη πρόκληση που αντιμετώπισε το διεθνές κίνημα απομόνωσης του Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική. Να αποκτήσει τέτοια δυναμική το «μποϊκοτάζ από τα κάτω», ώστε να επιβάλει και αλλαγές «από τα πάνω».  
Αυτός ο αγώνας γίνεται κεντρικής σημασίας και στην Ελλάδα. Όπου η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έχει ανοίξει διάπλατους και πολυπλόκαμους δρόμους συνεργασίας με το κράτος του Ισραήλ. Κι όπου η κοινωνική πλειοψηφία που παραμένει αποφασιστικά υπέρ των Παλαιστινίων, πρέπει να χτίσει ένα αντίστοιχο κίνημα που να παίρνει έμπρακτα θέση «από τα κάτω», για να μπορέσει αύριο-μεθαύριο να διεκδικήσει πιο αποφασιστικά τη ρήξη αυτών των δεσμών.
Όποιος κόπτεται για τη «βία» πραγματικά κι όχι υποκριτικά, οφείλει να στηρίξει αυτή τη δράση. Συνήθως εκείνοι που επικρίνουν τη «βία» των Παλαιστινίων είναι οι ίδιοι που απορρίπτουν και το BDS (ή εφαρμόζουν τις ακριβώς αντίθετες πολιτικές, αυτές της εφ’ όλης της ύλης συνεργασίας με το Ισραήλ). 
Όποιος με τη συνενοχή του διατηρεί αυτόν τον «ειρηνικό» δρόμο κλειστό για τους Παλαιστίνιους, δεν δικαιούται μετά να τους κουνά το δάκτυλο. Σε ό,τι μας αφορά, θα μείνουμε στο πλευρό των Παλαιστινίων, όποιον τρόπο κι αν επιλέγουν κάθε φορά να συνεχίσουν τον αγώνα τους…