Δίδακτρα σε προπτυχιακό επίπεδο;

Σύμφωνα με αυτή την πρόταση, δεδομένου ότι το Τμήμα υποχρηματοδοτείται και θα βιώνει σοβαρά προβλήματα λειτουργίας από την επόμενη χρονιά, η «μόνη» διέξοδος κατά την άποψη του προέδρου είναι η δημιουργία ενός παραρτήματος, «ερευνητικού πυρήνα», του τμήματος στην Αθήνα, στο οποίο οι φοιτητές κάτοικοι Αθηνών θα έχουν τη δυνατότητα να φοιτούν εκεί έναντι διδάκτρων 1.800 ευρώ ανά χρόνο.
Όλα αυτά ήρθαν στο προσκήνιο μία βδομάδα μετά από την ενημέρωση του ίδιου του προέδρου Γιώργου Πανέτσου προς τους συμβασιούχους καθηγητές του τμήματος (το τμήμα λειτουργεί κατά βάση με συμβασιούχους) ότι από τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά δεν θα πληρώνονται και, εάν θέλουν, θα μπορούν να δουλεύουν εθελοντικά. Όλα τα παραπάνω αποτελούν συνέχεια των αντιδραστικών επιλογών που έκανε ο πρόεδρος του τμήματος όλα τα προηγούμενα χρόνια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι παρανόμως η πλειονότητα των καθηγητών του τμήματος διαμένουν στην Αθήνα και παρευρίσκονται στην έδρα του τμήματος μόνο τις μέρες που έχουν μαθήματα, με αποτέλεσμα πολλές φορές οι διπλωματικές εργασίες να γίνονται στην Αθήνα. Μία άλλη προσωπική πρόταση του προέδρου ήταν μάλιστα η κατάργηση μαθήματος κορμού του τμήματος (αειφόρος σχεδιασμός), κάνοντάς το επί της ουσίας σεμινάριο.
Προφανώς όλα τα παραπάνω εντάσσονται σε μία συνολικότερη υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών του πανεπιστημίου, όπως είναι τα υλικά που εδώ και αρκετά χρόνια στο τμήμα τα πληρώνουν οι ίδιοι οι φοιτητές, αλλά και συνολικότερα η σίτιση, η στέγαση, αλλά και η υπολειτουργία πολλών τμημάτων λόγω έλλειψης χρηματοδότησης. Να σημειώσουμε ότι η χρηματοδότηση στα πανεπιστήμια από το 2012 έχει μειωθεί κατά 80%, κάτι που οδηγεί στον πραγματικό κίνδυνο της υπολειτουργίας και τελικά στο κλείσιμο-συγχώνευση τμημάτων. Αυτή είναι άλλωστε και η κατάσταση πάνω στην οποία βλέπουμε πολλά τμήματα να επιβάλουν δίδακτρα σε μεταπτυχιακά προγράμματα (πρόσφατα μάλιστα στην Πάτρα επιβλήθηκαν δίδακτρα σε ακόμη 6 μεταπτυχιακά προγράμματα) ή η αφαίρεση μαθημάτων από το πρόγραμμα σπουδών λόγω έλλειψης διδακτικού προσωπικού όπως στους Μηχανολόγους Μηχανικούς.
Η γενική κατεύθυνση της αγοράς εργασίας δείχνει και τον δρόμο για τα πανεπιστήμια όπου οι ελαστικές σχέσεις εργασίας και στους καθηγητές θα είναι ο κανόνας. Οι συμβασιούχοι καθηγητές θα καλεστούν να καλύψουν τα τεράστια κενά που δημιουργούνται από συνταξιοδοτήσεις καθηγητών, όπως άλλωστε γίνεται εν γένει στον δημόσιο τομέα το τελευταίο διάστημα.
Καμία σκέψη για δίδακτρα
Ο φοιτητικός σύλλογος της Αρχιτεκτονικής, απ’ την επόμενη κιόλας μέρα της ενημέρωσης του προέδρου, δηλαδή την Πέμπτη 3/5, πραγματοποίησε γενική συνέλευση, όπου είχε ρητή τοποθέτηση να μην υλοποιηθεί αυτή η πρόταση. Ακόμη, όπως αναφέρει και στο δελτίο τύπου που δημοσιοποίησε ο σύλλογος, έχει τεράστιες ευθύνες η κυβέρνηση που μέσω του νόμου Γαβρόγλου προτείνει την αυτοχρηματοδότηση των ιδρυμάτων, οδηγώντας σε τέτοιες πρωτοβουλίες όπως αυτή του προέδρου της Αρχιτεκτονικής. Αναφέρει επίσης ότι «Ο φοιτητικός σύλλογος αντιλαμβάνεται ότι η πρόταση του προέδρου βασίζεται σε γενικές πολιτικές κατευθύνσεις, οι οποίες πλήττουν τον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της παιδείας, και ειδικότερα στις κατευθύνσεις του νόμου Γαβρόγλου, ο οποίος ψηφίστηκε φέτος». Τέλος, ο σύλλογος απαιτεί την απόσυρση της πρότασης για επιβολή διδάκτρων, την άμεση κρατική χρηματοδότηση για τη συνέχιση της κανονικής λειτουργίας του τμήματος και δημόσια, δωρεάν παιδεία για όλους. 
Μεταξύ άλλων αποφάσισε κινητοποίηση στη συνέλευση των καθηγητών, στην Πρυτανεία, στην Περιφέρεια, αλλά και στο Υπουργείο Παιδείας. Η Πρυτανεία απ’ την πλευρά της κατηγόρησε τον πρόεδρο του τμήματος ότι μια τέτοια πρόταση δεν μπορεί να εφαρμοστεί, καθώς απαγορεύεται διά νόμου. Αντίστοιχη ήταν η τοποθέτηση από τον περιφερειάρχη στις 18/5, ενώ το υπουργείο, μετά από την κινητοποίηση του συλλόγου στην Αθήνα τη Δευτέρα 21/5, έβγαλε μία «σκληρή» δήθεν ανακοίνωση-απάντηση στην πρόταση του προέδρου της Αρχιτεκτονικής, θριαμβεύοντας για την επιπρόσθετη χρηματοδότηση των ιδρυμάτων τη φετινή χρονιά. Άραγε πού είναι αυτά τα χρήματα; Να θυμίσουμε ότι στην αρχή της χρονιάς οι φοιτητές δεν γνώριζαν αν θα μπορούν να προμηθευτούν δωρεάν τα συγγράμματά τους, λόγω χρέους προς τους εκδοτικούς οίκους, ενώ επίσης αντιμετώπισαν το κλείσιμο πολλών εστιών σίτισης λόγω καθυστέρησης πληρωμών.
Χαρακτηριστικό στοιχείο και των τριών απαντήσεων αποτελεί η αποφυγή της απάντησης στο πραγματικό πρόβλημα της υποχρηματοδότησης. Αυτό είναι μάλιστα και το άλλοθι σε οποιαδήποτε αλλαγή εφαρμόζεται στις σχολές μας, αλλά και η απάντηση σε οποιαδήποτε διεκδίκηση έχουν οι φοιτητές. Αυτή η κυβέρνηση όμως πολύ συνειδητά έχει διαλέξει στρατόπεδο εφαρμόζοντας μνημόνια, συνεχίζει να αποπληρώνει το χρέος και αυξάνει τις στρατιωτικές δαπάνες, την ίδια στιγμή που μειώνει τους μισθούς, τις συντάξεις και τη χρηματοδότηση των ιδρυμάτων. Όποιος διακηρύσσει ότι θέλει δωρεάν, δημόσια παιδεία οφείλει να παλεύει για την ανατροπή αυτών των πολιτικών.
Από εδώ και πέρα
Την Πέμπτη 31/5 ο σύλλογος της Αρχιτεκτονικής έχει ορίσει γενική συνέλευση, όπου πέρα από το να τερματίσει τη συζήτηση για την επιβολή διδάκτρων, θα συζητήσει για το εκπαιδευτικό προσωπικό και το πρόβλημα με τους συμβασιούχους καθηγητές, αλλά και για μαθήματα που έχουν κοπεί και υπάρχει ο κίνδυνος υποβάθμισης των σπουδών τους.
Μπορεί η συγκεκριμένη πρόταση να βρίσκει εμπόδιο πέρα από τους φοιτητές, την Πρυτανεία, αλλά και το ίδιο το υπουργείο και την κυβέρνηση, όμως αυτό που θα πρέπει να μας προβληματίσει είναι ότι κάποιος μέσα στην κρίση μπορεί να φαντάζεται ένα πανεπιστήμιο όπου θα μπορούν να σπουδάζουν μόνο όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα. Το πλαίσιο λειτουργίας άλλωστε του πανεπιστημίου και της χρηματοδότησής του αποτελεί πεδίο δόξης λαμπρόν για όποιον αρέσκεται να αλλάξει τον δωρεάν χαρακτήρα του πανεπιστημίου, κάνοντας τις σπουδές μας περισσότερο «ευρωπαϊκές».
Για τη φοιτητική Αριστερά, το περιστατικό αυτό πρέπει να μας χτυπήσει το καμπανάκι για το μέλλον που θα καλεστούμε να αντιμετωπίσουμε. Οφείλουμε καθημερινά να απαντάμε στην οποιαδήποτε υπονόμευση των ζωών μας, δρώντας μετωπικά και χτίζοντας αντιστάσεις στους χώρους που βρισκόμαστε, είτε αυτό είναι το πανεπιστήμιο σήμερα και η σχολή μας, είτε η αγορά εργασίας που θα αντιμετωπίσουμε, όταν τελειώσουμε τις σπουδές μας.