Η καλοκαιρινή ανάπαυλα αποτελεί μια καλή ευκαιρία ανασκόπησης της χρονιάς που πέρασε σε επίπεδο φοιτητικού κινήματος, αλλά και σχεδιασμού για τη χρονιά που έρχεται.
Μεμονωμένοι αγώνες και κινητοποιήσεις φέτος απέδειξαν ότι η ύφεση των φοιτητικών αγώνων δεν είναι κάτι δεδομένο και ότι, αν υπάρχει η πολιτική βούληση, μπορεί να ανασυγκροτηθεί το φοιτητικό κίνημα σε διεκδικητική κατεύθυνση. Ενάντια στις συγχωνεύσεις τμημάτων, στη διάσπαση πτυχίων, στην απόσπαση επαγγελματικών δικαιωμάτων και στις περικοπές στο δημόσιο πανεπιστήμιο ευρύτερα, υπήρξε ένα δυναμικό ανθρώπων που αντιστάθηκε και πρέπει να συνεχίσει να το κάνει με μαζικότερους όρους από του χρόνου.
Η εξωστρέφεια στα ΤΕΙ
Ένας αγώνας αποκτά άλλη βαρύτητα και άλλα χαρακτηριστικά με βάση την περίοδο στην οποία εκτυλίσσεται. Οι φοιτητές/τριες στα ΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά, μέσα από τον πολύμηνο αγώνα τους ενάντια στη δημιουργία του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΔΑ), απέδειξαν ότι, παρά την υποχώρηση της πολιτικής και του κινήματος, υπάρχουν δυνατότητες αντιστάσεων. Έχουμε γράψει επανειλημμένως για τα αιτήματά τους ενάντια στις άκριτες συγχωνεύσεις τμημάτων, τις απολύσεις εργαζομένων και την υποβάθμιση του επιπέδου σπουδών τους. Εκεί που θέλουμε να εστιάσουμε είναι στον τρόπο που άνοιξαν και συνέχισαν τον αγώνα τους, ο οποίος έχει να δώσει πολλά και σε άλλους συλλόγους που θα βρεθούν στο μνημονιακό στόχαστρο το επόμενο διάστημα.
Βασικά στοιχεία του κινήματος που αναπτύχθηκε στα ΤΕΙ (τουλάχιστον αρχικά) ήταν η μαζική εξωστρεφής δράση, η μετωπική πολιτική και η σύνδεση με τα υπόλοιπα κοινωνικά κινήματα. Αρχικά συγκροτήθηκε μια πρωτοβουλία ενάντια στις συγχωνεύσεις των ΤΕΙ, στην οποία συμμετείχε μια μεγάλη μερίδα κόσμου που, παρά τις κορόνες του Υπουργείου για «ανωτατοποίηση» των σπουδών της, αντιλαμβανόταν ότι το αποτέλεσμα θα ήταν τελείως αντίστροφο. Γύρω από αυτή την πρωτοβουλία στην οποία συμμετείχε μια ευρεία γκάμα σχημάτων της ριζοσπαστικής Αριστεράς και ανένταχτων φοιτητών/τριών, ξεδιπλώθηκε μια σειρά από δραστηριότητες που τρόμαξαν πραγματικά το Υπουργείο. Εκδηλώσεις, συμμετοχή σε απεργίες, μικροφωνικές, παρεμβάσεις στην τοπική κοινωνία, συγκεντρώσεις έξω από το Υπουργείο, νικηφόρες γενικές συνελεύσεις και μίνιμουμ πλαίσια εστιασμένα στα σημαντικά ζητήματα, αποτέλεσαν έναν καλό χάρτη για να αποκτήσει αυτός ο αγώνας και ισχύ και διάρκεια.
Ο μετωπικός αγώνας
στη Φιλοσοφική
Σε μικρότερη κλίμακα, αλλά καθόλου λιγότερης σημασίας, ήταν και ο αγώνας που αναπτύχθηκε στη Φιλοσοφική της Αθήνας. Φοιτητές και φοιτήτριες αντέδρασαν έντονα στη διάσπαση του τμήματος του ΦΠΨ και στην απόσπαση των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων, αλλά και στην εξίσωση των πτυχίων του τμήματος Θεατρικών Σπουδών με ιδιωτικές σχολές. Όπως στα ΤΕΙ, έτσι και στη Φιλοσοφική, η ανάγκη μιας σημαντικής μερίδας κόσμου να αγωνιστεί ενάντια στα επιβαλλόμενα μέτρα, επέβαλε το συντονισμό και την κοινή δράση των δυνάμεων της φοιτητικής Αριστεράς. Αυτό αντικατοπτρίστηκε ακόμη καλύτερα μέσα από το κοινό εκλογικό κατέβασμα στις φετινές φοιτητικές εκλογές. Η ΑΡΕΝ και τα δύο σχήματα των ΕΑΑΚ κατάφεραν να συσπειρώσουν γύρω τους σημαντικές δυνάμεις φοιτητών, που ήταν ανενεργές τα προηγούμενα χρόνια. Οι μαζικές συνελεύσεις και οι καταλήψεις ήταν πρωτοφανή αποτελέσματα μετωπικής και συστηματικής δουλειάς σε μια σχολή που μέχρι πριν λίγους μήνες έδειχνε νεκρή.
Ανάγκη κεφαλαιοποίησης
Παρά τα δύο αυτά χαρακτηριστικότερα παραδείγματα αγώνων, αλλά και άλλα που ξεδιπλώθηκαν σποραδικά, δεν υπήρξε κεφαλαιοποίησή τους ούτε εκλογικά, ούτε πολιτικά από το σύνολο της φοιτητικής Αριστεράς. Αυτό συνέβη, γιατί τα τελευταία τρία χρόνια η Αριστερά στα πανεπιστήμια δεν δείχνει ικανή να κάνει αυτό που έγινε στα ΤΕΙ και στη Φιλοσοφική: Να αποσυνδεθεί από αγκυλώσεις και σχηματισμούς του παρελθόντος, να εστιάσει στα πραγματικά επίδικα της περιόδου και στις ανάγκες των φοιτητών και να απαντήσει μετωπικά στη μνημονιακή επίθεση τόσο εντός, όσο και εκτός πανεπιστημίου. Όσο υποτιμάται η σημασία διαμόρφωσης ενός αντιπαραθετικού πόλου της ριζοσπαστικής Αριστεράς κόντρα τόσο στη ΔΑΠ και την ΠΑΣΠ όσο και σε «ανεξάρτητα» σχήματα που αγωνίζονται για την εδραίωση της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης και τη μονιμοποίηση των πολιτικών λιτότητας στα πανεπιστήμια, τόσο συνολικά οι Φοιτητικοί Σύλλογοι θα αποπολιτικοποιούνται και θα γίνονται έρμαιο στα χέρια δυνάμεων που προωθούν τον ατομικό δρόμο, τον καριερισμό και την υποβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης.
Μαζικά, ενωτικά,
ριζοσπαστικά
Είναι δεδομένο ότι η φοιτητική Αριστερά πρέπει να ξεπεράσει το τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει. Σε αυτό το σημείο τίθεται ένα βασικό ερώτημα όπου το κάθε σχήμα και η κάθε πολιτική δύναμη ξεχωριστά θα πρέπει να αναλάβει την πολιτική ευθύνη να το απαντήσει: Επιδιώκουμε όλες οι σχολές να γίνουν ΤΕΙ και Φιλοσοφική; Ή επιδιώκουμε τα ΤΕΙ και η Φιλοσοφική να γίνουν όπως οι άλλες σχολές; Το ερώτημα μπαίνει πολύ σχηματικά και προβοκατόρικα, όμως είναι ουσιαστικό. Το σύνθημα «ένα σχήμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς ανά κοινωνικό χώρο» δεν πρέπει να μείνει μια διαρκής ανεκπλήρωτη προσδοκία, αλλά ένα βασικό εργαλείο στην κατεύθυνση της ανασυγκρότησης του φοιτητικού κινήματος. Η εθιμοτυπική πλέον εκλογική συνεργασία που αποφασίζεται δέκα μέρες πριν τις εκλογές και δεν έχει γείωση στο φοιτητόκοσμο, απλά διατηρεί ισορροπίες μέσα στην Αριστερά και δεν επιδιώκει να σπάσει τις ανισορροπίες του συστήματος.
Είναι πολύ σημαντικό τη νέα χρονιά να υπάρξουν κοινές διεργασίες μεταξύ της ΑΡΕΝ, των ΕΑΑΚ και του ΑΡΔΙΝ σε νέα βάση και με συγκεκριμένες στοχεύσεις, τόσο σε επίπεδο σχημάτων όσο και μέσα από κεντρικές διαδικασίες. Τα κοινά πλαίσια, οι κοινές διαδικασίες, τα κοινά υλικά παρέμβασης και οι μετωπικοί αγώνες στα αμφιθέατρα και στους δρόμους είναι στοιχήματα που τέθηκαν με ενθουσιασμό τρία χρόνια πριν, όμως παραμένουν ένα κενό γράμμα. Είναι χρέος της φοιτητικής Αριστεράς να πιαστεί από τους μικρούς αγώνες για να τους κάνει μεγαλύτερους. Αν δεν το κάνει, θα υπάρχει πρόβλημα όχι μόνο για την ίδια, αλλά και για τους φοιτητές που δεν θέλουν να ζήσουν όπως τους επιβάλλει το σύστημα.