Μνήμες αραβικής άνοιξης ξυπνάνε στην Αλγερία

Ωστόσο, όσοι μελετούν την Αλγερία, είχαν σημειώσει ότι μετά το 2013 είχε εμφανιστεί ένας «κύκλος» κινητοποιήσεων με τρεις πυλώνες: α) Τους δημόσιους υπάλληλους κυρίως σε υγεία και παιδεία, όπου υπάρχουν κάποια ανεξάρτητα σωματεία. β) Τους φτωχούς στις νότιες επαρχίες, όπου συγκεντρώνεται ο πετρελαϊκός πλούτους της χώρας, αλλά που είναι ταυτόχρονα οι πιο υποβαθμισμένες. γ) Τους εργάτες στη βιομηχανική ζώνη της Ρουίμπα, κοντά στην πρωτεύουσα. 
Αυτή η πρόσφατη προϊστορία έσπασε το «σιωπητήριο» που επικρατούσε στην αλγερινή κοινωνία (λόγω του «τραύματος» του εμφυλίου πολέμου τη δεκαετία του ’90) κι έβαλε τις βάσεις για το σημερινό ξέσπασμα. Επιπλέον, σ’ αυτή την προϊστορία βλέπει κανείς τις βαθύτερες αιτίες του ξεσηκωμού, που ξεπερνούν την αφορμή της «ανικανότητας» του Μπουτεφλίκα. 
Πράγματι, οι διαδηλωτές εκφράζουν όλες τις δυσφορίες τους για τη σκληρή καθημερινότητα, για το «σύστημα» συνολικά, για την κλίκα που χρησιμοποιεί τον Μπουτεφλίκα ως «βιτρίνα». 
Οι κινητοποιήσεις κλιμακώθηκαν ταχύτατα μετά τις 22 Φλεβάρη, κάνοντας Αλγερινούς αγωνιστές να μιλάνε για «σημείο καμπής» και «μετατόπιση του συσχετισμού δυνάμεων». Πράγματι, εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλώνουν στις μεγαλύτερες και πιο «πολύχρωμες» και πανεθνικές κινητοποιήσεις μετά την Ανεξαρτησία. Οι εικόνες θηριωδών διαδηλώσεων να παρελαύνουν, ενώ αποθεώνονται από πλημμυρισμένα μπαλκόνια και ταράτσες και η ιαχή «Ο λαός απαιτεί την ανατροπή του καθεστώτος», θυμίζουν τις μέρες του 2011 στον αραβικό κόσμο. 
Η «πανεθνικότητα» του κινήματος (με την έννοια της αντιπαραβολής με τη βερβερική αντίσταση ή τις ισλαμιστικές αντιπολιτεύσεις) έχει προκαλέσει ρωγμές στο καθεστώς. Στελέχη του κυβερνητικού FLN παίρνουν αποστάσεις από την ηγετική ομάδα, ο στρατός τηρεί «ευμενή ουδετερότητα», ιστορικές συλλογικότητες όπως η Ένωση των Μουτζαχεντίν (οι βετεράνοι του πολέμου της ανεξαρτησίας) στηρίζουν τις κινητοποιήσεις, κάποιοι εργοδότες διευκολύνουν τις «απεργίες» των εργαζομένων τους. 
Φυσικά οι κινήσεις κοινωνικών δυνάμεων όπως ο στρατός ή τμήμα της εργοδοσίας προειδοποιούν πάντοτε για ελιγμούς και προσπάθειες «προσεταιρισμού» κι «εκτόνωσης» του κινήματος. Και με αυτά τα πολύ πιο σύνθετα εμπόδια θα έχει να αναμετρηθεί ο αλγερινός λαός. Ωστόσο, οι ρωγμές στο «πάνω» κομμάτι της κοινωνίας είναι πάντοτε αξιόπιστο δείγμα σοβαρής πολιτικής-κοινωνικής κρίσης. 
Αυτή αποτυπώνεται και στους ελιγμούς του ίδιου(;) του Μπουτεφλίκα (ή της κλίκας γύρω του). Πρώτα ανακοίνωσε ότι σε περίπτωση επανεκλογής του θα δρομολογήσει πρόωρες εκλογές για διάδοχο. Δεν ικανοποίησε τους διαδηλωτές. Έπειτα ανακοίνωσε ότι δεν θα ξαναθέσει υποψηφιότητα, αλλά ματαίωσε τις προεδρικές εκλογές, διεκδικώντας στην ουσία «ρόλο» και «χρόνο» στη διοργάνωση μιας «μετάβασης». Αν και αυτή έχει επενδυθεί με ωραία λόγια για ένα «νέο σύστημα με βάση τη βούληση του λαού», επίσης δεν έπεισε τους διαδηλωτές. Στις 15 Μάρτη, που θεωρήθηκε «δοκιμή» μετά τις τελευταίες υποσχέσεις, πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη από κάθε άλλη διαδήλωση.  
Πολλά από αυτά θυμίζουν τις ένδοξες μέρες της «αραβικής άνοιξης», αλλά και τους κινδύνους τους οποίους δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει. Ο Ναντίρ Τζερμούν, αριστερός αγωνιστής, επισημαίνει όλους τους κινδύνους: την αδυναμία αντιπρότασης σε πιθανές καθεστωτικές λύσεις («εθνικής ενότητας», «συντακτικής συνέλευσης», «κυβέρνησης τεχνοκρατών» κ.ο.κ.), το έλλειμμα αυτο-οργάνωσης (αν και, όπως λέει, κερδίζει έδαφος η ιδέα «λαϊκών επιτροπών ανά επάγγελμα»), την αποσπασματικότητα των απεργιών όσο δεν ρίχνονται συλλογικά στη μάχη οι βαριές μεραρχίες της βιομηχανικής ζώνης, την «έλλειψη πρωτοπόρου κόμματος». 
Αλλά ο ίδιος συμπληρώνει επίσης: «Η ιστορία δεν βρίσκεται πάντα στο έλεος των πρωτοποριών. Έχει την αυθόρμητη πλευρά της. Εκεί βρίσκεται η διαλεκτική ανάμεσα στην αυθόρμητη συνείδηση και την κριτική συνείδηση» για να επισημάνει την ανάγκη να ριχτούν οι αγωνιστές στην πάλη σήμερα. Ενώ παρά τους κινδύνους που επισημαίνει, τονίζει: «είμαστε ακόμα στο πρώτο ημίχρονο του αγώνα, και το σκορ είναι υπέρ του λαϊκού κινήματος». 
Εκτός από τις απεργίες των εκπαιδευτικών, υπάρχει μια επ’ αόριστον απεργία σε υφαντουργίες, όπως και απεργίες στα λιμάνια. Στη γενική έκκληση για «γενική απεργία» έχει ανταποκριθεί πιο συγκροτημένα το συνδικάτο των εργατών στον ηλεκτρισμό και το φυσικό αέριο, δηλώνοντας: «Έχετε ραντεβού με την ιστορία. Είναι ώρα κάθε ελεύθερος εργάτης να συμμετέχει σε αυτό το κίνημα». Είναι η πρώτη «διείσδυση» στη βαριά βιομηχανία που μακάρι να προχωρήσει και σε άλλους κλάδους. 
Είναι θετικά τα πρώτα έστω βήματα που έχουν καταγραφεί, αν σκεφτεί κανείς το ρόλο που έπαιξε (ή δεν έπαιξε) το εργατικό κίνημα το 2011-2012 σε άλλες χώρες, κρίνοντας σε μεγάλο βαθμό και τις νίκες και τις ήττες των αραβικών εξεγέρσεων. 
Το μέλλον στην Αλγερία δεν θα είναι στρωμένο με ροδοπέταλα (το αντίθετο), αλλά μόνο ελπίδα γεννά η εικόνα εκατοντάδων χιλιάδων αποφασισμένων διαδηλωτών σε μια χώρα όπου οι διαδηλώσεις είναι… παράνομες.