«Οι βασίλισσες μέλισσες τσιμπάνε άσχημα»*

Φ έτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την εξέγερση του Στόουνγολ που αποτέλεσε σημείο γέννησης  του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος. Μέσα σε αυτά τα πενήντα χρόνια η θέση των ΛΟΑΤΚΙ+ έχει βελτιωθεί, ακριβώς λόγω αυτής της ιστορικής στιγμής διεκδίκησης. Η εξέγερση του Στόουνγολ ξεκίνησε στις 28 Ιούνη του 1969, κράτησε 6 μέρες και κατάφερε να αλλάξει το ρου της ιστορίας σχετικά με τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.
Δεκαετία '60
Στην Αμερική της δεκαετίας του ’60 το να είσαι ομοφυλόφιλος/η, τρανς ή αμφιφυλόφιλος/η ή ακόμα και η υποψία ότι μπορεί να είσαι, σήμαινε ανεργία, φτώχεια και ένδεια. Το ’53 ο Αζενχάουερ υπογράφει ένα εκτελεστικό διάταγμα που όριζε ως αιτιολογημένο λόγο απόλυσης από κυβερνητικές θέσεις τη «σεξουαλική διαστροφή». Το συναινετικό  ομόφυλο σεξ τιμωρούταν με ισόβια, εγκλεισμό σε ψυχιατρείο ή ακόμα και με ευνουχισμό. Στη Νέα Υόρκη υπήρχε ο κίνδυνος σύλληψης για όσους δεν φόραγαν πάνω από τρία είδη ρούχων κατάλληλα για το φύλο τους. Η θεραπεία για τις «σεξουαλικές παρεκκλίσεις» ήταν οι «θεραπευτικοί βιασμοί» γυναικών, ο ευνουχισμός των αντρών και πολλαπλά ηλεκτροσόκ και για τα δύο φύλα. Ταυτόχρονα όμως, η εξέγερση του Στόουνγολ πραγματοποιείται ένα χρόνο μετά τον Μάη του ’68. Ο Μάης του ’68 στην Αμερική και παγκόσμια, πέρα από το αντιπολεμικό κίνημα ανέδειξε και ζητήματα για τα οποία μέχρι τότε επικρατούσε ομερτά –ακόμα και μέσα στην Αριστερά και το κίνημα. Συνθήματα με αναφορά στο μαύρο ριζοσπαστισμό υιοθετήθηκαν από τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και έτσι το «Μαύρη Ομορφιά» έγινε «Γκέι Ομορφιά» και το «Μαύρη Δύναμη» έγινε «Γκέι/Τρανς Δύναμη». Με το Μάη του ’68 ήρθαν στην επιφάνεια ζητήματα φύλου και σεξουαλικότητας, δημιουργώντας το κινηματικό υπόβαθρο για το Στόουνγολ.  
Τα γεγονότα
Σε αυτό το πλαίσιο, τα μπαρ σαν το Στόουνγολ βρίσκονταν παντού. Ανήκαν κυρίως στη μαφία, καθώς η αστυνομία έκανε συχνές εφόδους στα ΛΟΑΤΚΙ+ στέκια και η μαφία ήταν η μόνη που μπορούσε να διαπραγματευτεί με την αστυνομία. Το Στοουνγόλ ήταν ένα «μπαρ για ανθρώπους που ήταν πολύ νέοι, πολύ φτωχοί ή too much», ένα μπαρ για «βασίλισσες (αναφορά στις ντραγκ κούινς που έκαναν σόου σε τέτοια μαγαζιά) στην καρδιά του γκέτο».
Το βράδυ της 28ης Ιούνη του ’69 έγινε μία έφοδος της αστυνομίας στο Στόουνγολ με την αφορμή ότι το μπαρ δούλευε χωρίς άδεια για ποτά. Οι αστυνομικοί, θεωρούσαν πως σε τέτοιες εφόδους δεν υπήρχε ο κίνδυνος αντίστασης από πλευράς των πελατών ή αν υπήρχε ήταν μάταιος. Όμως εκείνο το βράδυ ήταν διαφορετικά. Καθώς έκλειναν το μπαρ και μαζευόταν κόσμος απ’ έξω, η καρναβαλική διάθεση μετατρεπόταν σιγά σιγά σε οργή. Με τις πρώτες συλλήψεις το πλήθος ξεκινάει να πετάει κέρματα, μπουκάλια μπύρας και ό,τι άλλο έβρισκε στους αστυνομικούς οι οποίοι προσπαθούν να κλειδωθούν μέσα στο μπαρ για ασφάλεια. Μετά από σαράντα λεπτά συγκρούσεων εμφανίζεται η ομάδα καταστολής και ξεκινάει το κυνηγητό στους δρόμους. Εκείνα τα χρόνια, ήταν γεμάτα με αγώνες και συγκρούσεις  στο δρόμο. Το γεγονός ότι τα «τραβέλια», οι «αδερφές» και οι «νταλίκες» κατάφεραν να κερδίσουν τους αστυνομικούς στο δρόμο είχε μεγάλη σημασία. Το επόμενο πρωί, ο κόσμος αυξήθηκε μαζεύτηκαν κι άλλα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, σύμμαχοι, αγωνιστ(ρι)ές και οργανώσεις της αριστεράς. Κάθε βράδυ μέχρι τις 2 Ιούλη, οι μπάτσοι γύρναγαν ταπεινωμένοι στο τμήμα που είχαν νικηθεί από ένα τσούρμο «αδερφές». Όμως η εξέγερση μόνη της δε θα έμενε στην ιστορία, ούτε θα κατάφερνε εισχωρήσει την ΛΟΑΤΚΙ+ ατζέντα στην πολιτική ζωή. Αυτό που έκανε την εξέγερση του Στόουνγολ ξεχωριστή ήταν ότι από αυτήν ξεπήδησαν νέες οργανώσεις μέσα από τη συμμετοχή έμπειρων ακτιβιστών. Μετά από έκκληση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, κάθε βράδυ μαζεύονταν όλο και πιο πολύ σοσιαλιστές, ακτιβιστές από τους Μαύρους Πάνθηρες έως τους Γίππις. 
Ριζοσπαστικοποίηση
Όταν καταλάγιασε η εξέγερση, άρχισαν να δημιουργούνται κινηματικές δομές και οργανώσεις. Η πρώτη από αυτές ήταν το «Μέτωπο Γκέι Απελευθέρωσης» (GLF) - όνομα που επιλέχθηκε για να τιμήσουν το «Μέτωπο Εθνικής Απελευθέρωσης» στο Νότιο Βιετνάμ. Το «Μέτωπο Γκέι Απελευθέρωσης» όπως και άλλες ομάδες που δημιουργήθηκαν μετά το Στόουνγολ δεν περιορίζονταν μόνο στο ζήτημα των ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων. Οι αγωνιστ(ρι)ές που συμμετείχαν σε αυτό πάλευαν ενάντια σε ολόκληρο το καταπιεστικό και ιμπεριαλιστικό οικοδόμημα του αμερικάνικου κράτους. Όπως δήλωναν και οι ίδιοι: «Ταυτιζόμαστε με κάθε καταπιεσμένο: με τον αγώνα των Βιετναμέζων, με τον τρίτο κόσμο, με τους μαύρους, με τους εργάτες, με όσους καταπιέζονται…».
Το μεγαλύτερο κομμάτι της Αριστεράς κράτησε φοβική στάση απέναντι σε αυτό το κίνημα, επηρεασμένο από το σταλινισμό και το μαοϊσμό. Επίσης τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα είχαν να αντιμετωπίσουν την έντονη ομο/τρανσφοβία του υπόλοιπου κινήματος ενώ οι λευκοί προνομιούχοι ΛΟΑΤΚΙ+ πολύ συχνά κατηγορούνταν για ρατσισμό. Φεμινιστικές ομάδες επηρεασμένες από τον αστικό φεμινισμό έβλεπαν τις λεσβίες/άμφι γυναίκες ως απειλή ή τις κατηγορούσαν ότι αποτελούσαν «δυσφήμιση» για το γυναικείο κίνημα. Παρ’ όλα αυτά η έντονη ριζοσπαστικοποίηση της περιόδου οδήγησε πολλά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα της περιόδου σε επαναστατικά συμπεράσματα με αποτέλεσμα να συνδέσουν την απελευθέρωση τους με την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος. Σιγά σιγά ξεκίνησε η πολυδιάσπαση του κινήματος σε μικρές ομάδες σπάζοντας το δυναμισμό και την ενότητα που ίσχυαν μέχρι τότε. 
Υποχώρηση και ενσωμάτωση
Η φοβικότητα της Αριστεράς και ενός κομματιού του κινήματος ίσως να είναι ένας και από τους λόγους που οδήγησε πολλούς ΛΟΑΤΚΙ+ ακτιβιστές προς τους Δημοκρατικούς, οι οποίοι από τη δεκαετία του ’70 και μετά εκμεταλλεύονται το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα υποσχόμενοι αστικά δικαιώματα. Δεν ήταν, όμως, η τυχοδιωκτική στάση των Δημοκρατικών αυτή που έφερε τις νίκες στο ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα, αλλά ήταν αυτή που συνέβαλε στην διάλυση του. Το κόμμα των Δημοκρατικών λειτούργησε και σε αυτή την περίπτωση γι’ άλλη μια φορά ως νεκροταφείο κινημάτων, σκοτώνοντας τη δυναμική που είχε δημιουργήσει το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα τα προηγούμενα χρόνια, χρησιμοποιώντας την γκέι ατζέντα ψηφοθηρικά, ενώ στο τέλος δεν έδωσε ούτε τα ελάχιστα δικαιώματα από αυτά που είχε υποσχεθεί. Την ίδια στιγμή, και καθώς μπαίνουμε στην δεκαετία του ’80, η αγορά αρχίζει να αντιλαμβάνεται πως οι ΛΟΑΤΚΙ+ δεν είναι μια περιθωριακή ομάδα αλλά μια αγοραστική δύναμή.  Αυτή η κάποτε περιφρονημένη ομάδα μετατρέπεται σιγά σιγά σε καταναλωτική ομάδα  αποδεικνύοντας την ικανότητα του καπιταλισμού να μετατρέπει τα κοινωνικά κινήματα σε καταναλωτές. 
Στις μέρες μας που ειδικά στην Αμερική έχει δημιουργηθεί  αυτό που λέμε «πολύχρωμη αγορά» (rainbow market)  και τα Pride έχουν μετατραπεί από στιγμές κινηματικής μνήμης σε παρελάσεις με χορηγούς και πρεσβείες, το δίδαγμα του Στόουνγολ είναι πιο σημαντικό από ποτέ. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να θυμηθούμε ότι κανένα κίνημα δεν μπορεί να κερδίσει με την υποστήριξη των «από τα πάνω» ούτε με τις χορηγίες του «πολύχρωμου καπιταλισμού». Ο ριζοσπαστισμός κυλάει στις φλέβες του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος και αυτόν τον ριζοσπαστισμό πρέπει να εκμεταλλευτεί η Αριστερά. Για αυτό είναι τόσο σημαντική η παρέμβαση αριστερών δυνάμεων στο Pride. Για να δείχνουν ποιες είναι οι πραγματικές ρίζες του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος.