Στη δίνη του Brexit το πολιτικό σύστημα στη Βρετανία

Παρά τις δημόσιες διαβεβαιώσεις του για το αντίθετο, όταν πρωτοκυκλοφόρησαν οι σχετικές φήμες, ο Τζόνσον αξιοποίησε τη δυνατότητα να κλείσει τη Βουλή, ώστε να στερήσει χρόνο από την αντιπολίτευση και τους εσωκομματικούς του αντιπάλους. 
Αυτή η ενέργεια ωστόσο επιτάχυνε δραματικά τις πολιτικές εξελίξεις τη βδομάδα που είχαν στη διάθεσή τους οι βουλευτές. Μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία (αντιπολίτευση + «αντάρτες» Τόρηδες) πήρε τον έλεγχο του κοινοβουλίου, δηλαδή τη δυνατότητα να καθορίζει την ημερήσια διάταξη, κι έπειτα πρόλαβε να ψηφίσει νομοσχέδιο που αποτρέπει το άτακτο Brexit, το οποίο έγινε νόμος του κράτους πριν κλείσει η Βουλή.
Σύμφωνα με αυτόν το νόμο, ο Μπόρις Τζόνσον πρέπει είτε να καταφέρει να περάσει από το κοινοβούλιο τη συμφωνία που θα έχει κλείσει με την ΕΕ, είτε να κερδίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία στην πρόταση για «άτακτο Brexit». Αν δεν συμβεί κάτι από τα δύο ως τις 19 Οκτώβρη, είναι υποχρεωμένος να ζητήσει από την ΕΕ καθυστέρηση του Brexit ως τις 31 Γενάρη του 2020.
Ο Τζόνσον απάντησε διαγράφοντας τους «αντάρτες». Ήταν πρωτοφανής κίνηση για τα βρετανικά δεδομένα (καθώς υπάρχουν κοινοβουλευτικές διαφοροποιήσεις ακόμα και σε κρίσιμα ζητήματα) και ήταν αυτο-ακρωτηριασμός, καθώς η κυβέρνηση Τζόνσον έχασε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Η επόμενη κίνηση του Τζόνσον –να ζητήσει πρόωρες εκλογές– σκόνταψε στη βρετανική νομοθεσία, που απαιτεί πλειοψηφία 2/3 από τη Βουλή, την οποία δεν είχε η δεξιά κυβέρνηση.
Αδιέξοδο
Από τις 10 Σεπτέμβρη ως τις 14 Οκτώβρη το κοινοβούλιο θα παραμείνει κλειστό, αφήνοντας το Ηνωμένο Βασίλειο με μια κυβέρνηση της οποίας ο επικεφαλής δηλώνει «καλύτερα να πεθάνει παρά να ζητήσει παράταση» και έναν νόμο του κράτους που τον δεσμεύει να ζητήσει παράταση. Περνάει συχνά στα «ψιλά» και αξίζει να σημειωθεί ότι έχει απέναντι και μια ΕΕ της οποίας αρκετοί αξιωματούχοι δηλώνουν για το ενδεχόμενο παράτασης ότι «δεν θα το κάνουμε αυτό κάθε 3 μήνες»…
Το σχέδιο του Τζόνσον
Οι «αγαρμποσύνες» του Τζόνσον δείχνουν ότι είναι αποφασισμένος να λήξει οριστικά τη διαχρονική έριδα στο εσωτερικό της βρετανικής Δεξιάς όσον αφορά τη σχέση με την ΕΕ, μετατρέποντας τους Συντηρητικούς σε ομοιογενές ευρωσκεπτικιστικό κόμμα, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει τον εκτοπισμό/παραγκωνισμό πρώην πρωθυπουργών, βετεράνων βουλευτών κι υπουργών, εμβληματικών προσωπικότητων κ.ο.κ. 
Σε αυτό έχει ισχυρές πλάτες. Μέσα στον κοινοβουλευτικό χαμό είχε συνάντηση με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, ενώ πλέον δεν αποτελεί  «κοινό μυστικό», αλλά διακηρυγμένη πρόθεση το ότι οι δεξιοί Μπρέξιτερς υπολογίζουν στην «αμερικανική βοήθεια».
Αυτό που παραμένει θολό είναι αν όντως προσπαθεί -με τον εκβιασμό του άτακτου Μπρέξιτ- να επιβάλει (στην ΕΕ και στο βρετανικό κοινοβούλιο) μια «καλύτερη συμφωνία», όπως ισχυρίζεται. Εξίσου αμφίβολο είναι αν θα την πετύχει. 
Πάντως, σε πείσμα αρκετών «φιλελεύθερων συναγερμών», ο Τζόνσον δεν είναι ένας παντοδύναμος οδοστρωτήρας που οικοδομεί ένα «ηγεμονικό μπλοκ» γύρω από το δεξιό Brexit. Σίγουρα το επιχειρεί. Αλλά σε μεγάλο βαθμό κάνει αυτοσχεδιασμούς και διαχείριση κρίσης. Μιας βαθιάς κρίσης που σπαράσσει τους Τόρηδες ανεξέλεγκτα. 
Απέναντι σε αυτή την ιστορική κρίση του αντιπάλου του, το Εργατικό Κόμμα δεν δείχνει ικανό να δώσει απαντήσεις. Η κυριαρχία της πόλωσης μεταξύ οπαδών της εξόδου κι οπαδών της παραμονής έχει απονευρώσει το ορμητικό ρεύμα που είχε καταγραφεί την περίοδο που ο Κόρμπιν είχε καταφέρει να μετατοπίσει την αντιπαράθεση πάνω στο ζήτημα της λιτότητας. Οι διαρκείς αμφισημίες στη θέση του κόμματος (που εξακολουθεί να δηλώνει ότι σέβεται το δημοψήφισμα, αλλά διολισθαίνει από τη θεμιτή εναντίωση στο «άτακτο Brexit με Δεξιά» προς μια στάση που κλείνει το μάτι στην «παραμονή στην ΕΕ») του κοστίζουν και προς τις δύο κατευθύνσεις. 
Οι Εργατικοί
Η άρνηση να δεχτεί την πρόκληση Τζόνσον για εκλογές –τις οποίες ζητά επιτακτικά εδώ και μήνες– προκάλεσε μεγάλη συζήτηση. 
Η επίσημη ερμηνεία ισχυρίζεται ότι απέφυγε μια παγίδα. Καθώς πρώτα η Βουλή αποφασίζει εκλογές (κι άρα αυτοδιαλύεται) κι έπειτα είναι στην ευχέρεια του πρωθυπουργού να ανακοινώσει την ημερομηνία, υπήρξε ο φόβος ότι ο Τζόνσον δεν θα τηρούσε τη δέσμευση για 15 Οκτώβρη, αλλά θα οδηγούσε δια της διολίσθησης σε άτακτο Brexit…
Μια άλλη ερμηνεία αφορά εκλογικούς-κοινοβουλευτικούς τακτικισμούς και θεωρεί ότι οι Συντηρητικοί θα συνεχίσουν να σπαράσσονται από κρίσεις  και ο χρόνος θα λειτουργεί προς όφελος των Εργατικών. 
Αλλά στην καρδιά του ζητήματος βρίσκεται κάτι πιο «βαθύ». Η προσπάθεια του Κόρμπιν να κερδίσει την ανοχή της αστικής τάξης ως «υπεύθυνη δύναμη» που αποτελεί τη μόνη διαθέσιμη εγγύηση απέναντι στο άτακτο Brexit. 
Η εναντίωση στο Brexit του Τζόνσον ή στην προσπάθειά του να αξιοποιήσει ένα άτακτο Brexit ως «σοκ και δέος» για να εξαπολύσει αντιδραστικές επιθέσεις είναι θεμιτή. Τη συμμερίζονται και κάποιες αριστερές δυνάμεις που αναφέρονται στο «Lexit» (κάποιες άλλες σταδιακά φαίνεται να εγκαταλείπουν το «L» στην επιχειρηματολογία τους). 
Αλλά οι κοινοβουλευτικοί ελιγμοί, το «συμπαγές μέτωπο» με άλλες  αντιπολιτευόμενες δυνάμεις όπως οι Φιλελεύθεροι ή οι διαφωνούντες Συντηρητικοί κλπ λογοδοτούν περισσότερο στην «εθνική ευθύνη» και λιγότερο στην προστασία των θυμάτων της πολιτικής Τζόνσον. 
Η προσπάθεια να κερδηθεί η εμπιστοσύνη της αστικής τάξης, εκτός του ότι οδηγεί σε λάθος δρόμους, έχει και αμφίβολα αποτελέσματα. Ακόμα και στη συζήτηση για βραχύβια «μεταβατική κυβέρνηση» που θα οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές, οι Φιλελεύθεροι δηλώνουν ότι αυτή θα πρέπει να έχει επικεφαλής κάποιον «λιγότερο διχαστικό από τον Κόρμπιν». Στα οικονομικά φύλλα του σοβαρού αστικού Τύπου μαίνεται η συζήτηση για το ποιο είναι το «μικρότερο κακό» για τον βρετανικό καπιταλισμό –το άτακτο Brexit ή μια κυβέρνηση Κόρμπιν– χωρίς να μπορεί να καταλήξει με βεβαιότητα. Είναι ευχάριστο να βλέπεις τον πονοκέφαλό τους, αλλά δεν προμηνύει υποχρεωτικά κάτι καλό. 
Το «κέρδισμα χρόνου» και η «εξομάλυνση της κρίσης» που θα οδηγήσει σε «ήρεμες» κάλπες κάποια στιγμή στο μέλλον είναι το μόνο σχέδιο(;) της πλειοψηφίας της αστικής τάξης και γι’ αυτό και το εισηγούνται πιο ένθερμα τα μπλερικά στοιχεία στους Εργατικούς. Σε αυτή τη διαδρομή η διαιώνιση της «διακομματικής ενότητας» των «υπεύθυνων δυνάμεων» μόνο ζημιά θα κάνει σε όσα εξέφρασαν οι «κορμπινίστας», αν δεν ακυρώσει τελικά ακόμα και το στόχο μιας εκλογικής νίκης στο μέλλον. 
Κίνημα
Σε επίπεδο δρόμου, η εναντίωση στους χειρισμούς του Τζόνσον επιτρέπει την κινητοποίηση των αριστερών-εργατικών δυνάμεων «ό,τι κι αν ψήφισαν στο δημοψήφισμα». Αλλά για να γίνει αυτό εφικτό, πρέπει να μην ηγεμονεύσει η ακραιφνής πτέρυγα του Bremain που θέλει να ακυρώσει το αποτέλεσμα, αποκλείοντας κάθε άλλη φωνή. Δεν θα είναι εύκολο. Αρχίζει να κερδίζει έδαφος η μπλερική προπαγάνδα που πασχίζει να πείσει ότι απέναντι στην ακροδεξιά Έξοδο, μοναδική άμυνα είναι η Παραμονή. Ακόμα και ειλικρινείς αριστεροί αγωνιστές αρχίζουν να μετατοπίζονται προς αυτή την προσέγγιση. 
Κάποιες φωνές στη ριζοσπαστική Αριστερά επιμένουν ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος πρέπει να γίνει σεβαστό και ότι η λύση απέναντι στις αντιδραστικές εκδοχές Brexit είναι η ανατροπή της Δεξιάς από την κυβέρνηση. Είναι μια σωστή πολιτική πρόταση, που η υλοποίησή της όμως εξαρτάται από τις διαθέσεις πολύ μεγαλύτερων δυνάμεων…