Την Κυριακή 22 Σεπτέμβρη το ΜΕΤΑ πραγματοποίησε συνδικαλιστική σύσκεψη για να ενημερώσει τα μέλη και τους φίλους του, αλλά και συνδικαλιστές από άλλες παρατάξεις που είχαν προσκληθεί, για τις αλλαγές που φέρνει το δήθεν αναπτυξιακό πολυνομοσχέδιο. Κύριος εισηγητής ήταν ο Αποστόλης Καψάλης νομικός-εργατολόγος και επιστημονικός σύμβουλος του ΙΝΕ ΓΣΕΕ, που, με μια αρκετά επεξηγηματική εισήγηση, παρουσίασε πώς η κυβέρνηση, με τις απορρυθμίσεις που πάει να επιβάλει, διεξάγει έναν σκληρό ταξικό πόλεμο σε βάρος των εργαζομένων. Ακολουθούν αποσπάσματα της εισήγησης.
Η νομοθετική παρέμβαση έρχεται ως συνέχεια παρεμβάσεων που έγιναν και από την προηγούμενη κυβέρνηση.
...
Είναι η αρχή ενός τσουνάμι που έρχεται και όχι το τέλος. Αυτές οι αντεργατικές αλλαγές είναι σημαντικό ότι γίνονται σε ένα αναπτυξιακό πολυνομοσχέδιο.
Δεν είναι απλώς κάποιες εργατικές ρυθμίσεις που έπρεπε να γίνουν. Άλλωστε θα δούμε και από την αιτιολογική έκθεση ότι είναι η πρώτη φορά από το 2010 που δεν δικαιολογούνται αυτές οι απορρυθμίσεις της εργατικής νομοθεσίας από την επίτευξη κάποιου στόχου ή από κάποια δέσμευση μνημονιακή, αλλά αντιθέτως εντάσσονται, με κάθε ειλικρίνεια από τη νέα κυβέρνηση, σε ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα, όπου ο στόχος είναι στο τέλος της διακυβέρνησης αυτής, προφανώς και πολύ νωρίτερα για να προλάβει ενδεχομένως αντιδράσεις, να δημιουργηθεί μια χώρα μπανανία, όπου στην πραγματικότητα τα πάντα θα αξιολογούνται με βάση τις αναπτυξιακές προοπτικές μιας κυβέρνησης, η οποία θέλει να φτωχύνει τελείως την εργατική τάξη για να προσελκύσει επενδύσεις.
...
Η πρώτη διάταξη αναφέρεται σε εξαιρέσεις από την κλαδική σύμβαση. Λοιπόν εδώ έχουμε δύο κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία έχει να κάνει με την κοινωνική οικονομία και τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.
...
Εδώ λοιπόν έρχεται και επικυρώνει η κυβέρνηση το γνωστό σύνθημα ότι δεν είναι ακριβώς εργαζόμενοι, αλλά εθελοντές, αντιστρέφοντας και το διεκδικητικό των σωματείων στις επιχειρήσεις αυτές κι επειδή είμαστε μπροστά σε μια νέα ανεξέλεγκτη ενδεχομένως έξαρση των προσφυγικών ροών.
...
Είναι ένα δώρο στις νέες ΜΚΟ, που θα δημιουργηθούν στη χώρα για τη διαχείριση του μεταναστευτικού-προσφυγικού ζητήματος από δω και πέρα. Γιατί, αν ποτέ υπογραφεί κάποια κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, εξ ορισμού, μπορούν να εξαιρούνται όλοι οι εργαζόμενοι σε ΜΚΟ και εταιρείες Μη Κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Είναι μια τεράστια κατηγορία εργαζομένων. Και αυτοί που δουλεύουν σε ΚΟΙΝΣΕΠ και αυτοί που δουλεύουν σε ΜΚΟ κλπ. Με πολύ μπακαλίστικες εκτιμήσεις μπορεί να είναι και 50.000. Μόνο στο προσφυγικό είναι 10.000 περίπου αυτή τη στιγμή.
Η άλλη κατηγορία που μπορεί να εξαιρείται από τις κλαδικές ΣΣΕ είναι αυτή σε εταιρείες προβληματικές, εταιρείες δηλαδή με σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
...
Ηλεκτρονικό φακέλωμα
Πάμε τώρα στο ηλεκτρονικό μητρώο που θέλει να θεσπίσει η κυβέρνηση για τους εργαζόμενους με το πολυνομοσχέδιο. Καταρχήν, από την εμπειρία που είχαμε και από το υπουργείο το 2015, το σύστημα Εργάνη, με τα προβλήματα τα πολιτικά που έχει, έχει τη δυνατότητα να επεξεργάζεται ανωνυμοποιημένα στοιχεία. Εδώ έχουμε λοιπόν δύο βασικά προβλήματα. Πρώτο, δεν υπάρχει δημόσιος ή εργατικός θα έλεγα έλεγχος στην αξιοποίηση αυτών των στοιχείων, που είναι κρατική περιουσία. Και δεύτερο, εγώ δεν εμπιστεύομαι καθόλου τις ιδιωτικές επιχειρήσεις με ποιον τρόπο αυτά τα στοιχεία μπορούν αυτές ανεπίσημα ή ακόμη και στο πλαίσιο της συνεργασίας με τον υπουργό να τα αξιοποιούν για άλλους σκοπούς από αυτούς για τους οποίους έχουν προβλεφτεί.
...
Νομίζω ότι εδώ τα συνδικάτα και μάλιστα οι αριστερές δυνάμεις στο υπουργείο εργασίας μπορούν λίγο να αναδείξουν το θέμα του Εργάνη και της ιδιωτικής εταιρείας, η οποία με πολλά πολλά χρήματα επεξεργάζεται αυτά τα στοιχεία. Μιλάμε για μία ιδιωτική εταιρεία βέβαια, η οποία συνήθως δεν δίνει τα στοιχεία τα οποία ζητάμε.
...
Εδώ βέβαια σε σχέση με το μητρώο υπάρχουν προβληματικές διατάξεις όχι τόσο σε σχέση με κάποια δημόσια χαρακτηριστικά του συνδικαλιστικού κινήματος όπως είναι το καταστατικό, ο αριθμός και η σύνθεση των οργάνων, όσο κυρίως για να ελεγχθούν τα οικονομικά των συνδικάτων. Να τονίσω ότι μερικά πρωτοβάθμια συνδικάτα δεν ανήκουν σε αυτή τη ρύθμιση, γιατί δεν έχουν γραφτεί είτε από άποψη, είτε από αδυναμία, σε καμιά ομοσπονδία ή εργατικό κέντρο, οπότε δεν έχουν εισροή χρημάτων από το ΛΑΕΚ, όπως έχουν οι υπόλοιπες συνδικαλιστικές οργανώσεις. Οπότε δεν αποκλείεται να δούμε την τάση να δημιουργούνται συνδικάτα και σωματεία που, όταν εφαρμοστεί αυτός ο νόμος, θα αποφεύγουν να εντάσσονται σε ομοσπονδίες και Εργατικά Κέντρα για να μην ελέγχονται και να μην υπάγονται σε αυτή τη ρύθμιση.
Κατά τη γνώμη μου αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων και της αξιοπιστίας αυτών των στοιχείων. Δικαιολογημένα υπάρχει μία ανησυχία για φακέλωμα κ.ο.κ., αλλά νομίζω ότι περισσότερο πολιτικό είναι το ζήτημα αυτή τη στιγμή και όχι νομικό.
...
Σε σχέση με την ηλεκτρονική ψηφοφορία τώρα θα πω ότι η συγκεκριμένη διάταξη ξεπερνάει τα όρια της γελοιότητας. Πρώτο, γιατί η ηλεκτρονική ψηφοφορία, λέει η διατύπωση όπως την έχουν τώρα, μπορεί να γίνει σε όλα τα όργανα ενός σωματείου. Δηλαδή μπορεί να γίνει ηλεκτρονική ψηφοφορία και στο Δ.Σ. Ξεπερνώντας αυτό το αστείο, πάμε στο ουσιαστικό που είναι η γενική συνέλευση. Το αστείο στην υπόθεση της γενικής συνέλευσης και το νομικά έωλο είναι ότι θα ψηφίζουν άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν συμμετάσχει στη γενική συνέλευση, όπου γίνεται η ζύμωση για μία απεργία, και δυστυχώς θα μπορούν να ψηφίσουν για την απεργία και εργαζόμενοι οι οποίοι δεν είναι μέλη του συνδικάτου. Γεγονός το οποίο είναι πάρα πολύ παρακινδυνευμένο και νομίζω ότι νομικά είναι και έωλο.
...
Συλλογικές συμβάσεις
Εδώ πρόκειται για μία υλοποίηση του αναπτυξιακού σχεδιασμού της χώρας, που θα λέει ότι μία περιοχή έχει αυξημένα ποσοστά ανεργίας, έχει άλλα προβλήματα αναπτυξιακά από αυτά που έχει αφηγηθεί η κυβέρνηση, οπότε εκεί και γι’ αυτό το λόγο μπορεί μία τοπική συλλογική συμφωνία να υπερισχύει της εθνικής και της κλαδικής προφανώς προς το χειρότερο. Να έχει όρους δυσμενέστερους για τους εργαζόμενους από ό,τι η Εθνική ΣΣΕ. Αυτό είναι κάτι το οποίο η εργοδοτική πλευρά οραματίζεται από τη δεκαετία του 1990.
...
Σε ό,τι αφορά την επέκταση των ΣΣΕ, να θυμίσω ότι εν μέρει είχε αποκατασταθεί η επεκτασιμότητά τους πέρυσι τον Αύγουστο. Και λέω εν μέρει, γιατί δεν έχει επανέλθει η ρύθμιση, όπως είχε διατυπωθεί πριν από τις μνημονιακές αλλαγές. Είναι αρκετά δύσκολο να επεκταθούν ΣΣΕ και από τον Αύγουστο του 2018 μέχρι τώρα η επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας έγινε με φειδώ και μάλιστα με τρόπο παράτυπο. Διότι στις μισές περιπτώσεις από αυτές οι εργοδότες δεν έδωσαν το μητρώο για να προκύψει το 51% και, για να μην εκτεθεί τελείως, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ συνεκτίμησε ότι υπάρχει το 51% για να γίνει η επέκταση, παίρνοντας τα στοιχεία από άλλες βάσεις δεδομένων. Άρα είναι 10-14 το πολύ αυτές που έχουν επεκταθεί ανεβάζοντας το ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων το πολύ στο 11 με 12%.
Αλλά τώρα ούτως ή άλλως η επέκταση αυτή τελειώνει, θα υπάρξει η μετενέργεια και θα δούμε στη συνέχεια αν θα μπορέσουν να υπογραφούν άλλες ή να επεκταθούν, όμως σε κάθε περίπτωση δίνεται ένα σαφές μήνυμα στους επενδυτές. Είναι ένα μήνυμα που τους καλεί να επενδύσουν ελεύθερα, γιατί θα κάνουμε τη διαδικασία επέκτασης των Συλλογικών Συμβάσεων σχεδόν αδύνατη, σχεδόν ανέφικτη, καθώς αυτή τη στιγμή θα πρέπει το συνδικάτο να αποδείξει ότι η επέκταση δεν είναι σε καμία περίπτωση επωφελής για τους εργαζόμενους. Θα πρέπει να αποδείξει ότι είναι καλό για την ανταγωνιστικότητα του κλάδου, για την ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας και για την απασχόληση γενικότερα. Και μάλιστα εδώ παρέχεται και η δυνατότητα να εξαιρούνται πλήρως επιχειρήσεις από αυτή την επέκταση.
...
Και τώρα πηγαίνουμε στη διαδικασία στον ΟΜΕΔ. Υπενθυμίζω ότι η προηγούμενη κυβέρνηση δεν επανέφερε πλήρως τη διαδικασία της μονομερούς προσφυγής στον ΟΜΕΔ όπως ήταν πριν τους μνημονιακούς νόμους. Δεν εφήρμοσε δηλαδή την απόφαση του ΣτΕ κατά γράμμα, με αποτέλεσμα να έρχεται τώρα η νέα κυβέρνηση και, ενώ υπάρχουν όλες εκείνες οι απαιτήσεις για την εργατική πλευρά και οι δυσκολίες για να επεκταθεί μία ΣΣΕ, πλέον περιορίζει τη μονομερή προσφυγή, που κατά τα άλλα έχει επαναφέρει, σε δύο μόνο περιπτώσεις.
Πρώτο, σε συλλογικές διαφορές που αφορούν επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας, η λειτουργία των οποίων έχει ζωτική σημασία για την εξυπηρέτηση βασικών αναγκών του κοινωνικού συνόλου και στην περίπτωση της οριστικής αποτυχίας των διαπραγματεύσεων. Όταν η επίλυση της διαφοράς επιβάλλεται από υπαρκτό λόγο γενικότερου οικονομικού ή δημοσίου συμφέροντος που συνδέεται με τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας.
...
Καθυστέρηση δεδουλευμένων
Σε σχέση με την καθυστέρηση καταβολής των δεδουλευμένων. Ο νόμος έλεγε μέχρι τώρα ότι υπάρχει βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας, όταν ο εργοδότης έχει αξιόλογη καθυστέρηση καταβολής των αποδοχών. Αυτό το άφηνε σαν κριτήριο στην εργατική πλευρά. Να αξιολογήσει δηλαδή και τη διάρκεια της καθυστέρησης και τους λόγους για τους οποίους ο εργοδότης καθυστερεί τις αποδοχές. Αν είναι προσχηματικοί ή πραγματικοί. Και μπορούσε και γι’ αυτό είχε πραγματοποιηθεί επίσης νομολογία ο εργαζόμενος οποτεδήποτε, είτε από τον πρώτο μήνα και το δεύτερο, είτε από τον 12ο, να αξιοποιήσει αυτή τη διάταξη, να θεωρήσει, όπως έλεγε η νομολογία, ότι είναι τροποποιητική καταγγελία και να μπορεί να διεκδικήσει το αυτονόητο, την αποζημίωση του και ενδεχομένως και την αποζημίωση από καταχρηστική ή εκδικητική απόλυση.
...
Τώρα βάζει, υποτίθεται για να διευκολύνουν τον εργαζόμενο, ένα τεκμήριο διμήνου το οποίο δεν είναι προφανώς προς όφελος του εργαζόμενου, ο οποίος και πριν μπορούσε να το αξιοποιήσει αυτό και πριν το δίμηνο έτσι κι αλλιώς και το είχε κάνει πολλές φορές.
... ο φόβος υπάρχει επειδή μπορεί να παρερμηνευτεί αυτό από τους εργοδότες και να έχουμε γενίκευση της καθυστέρησης αποδοχών γύρω στο δίμηνο και πάνω, με προσχηματικούς λόγους.
...
Μερική απασχόληση
Πάμε στη μερική απασχόληση και την εκ περιτροπής εργασία. Είπα και πριν κάποια πράγματα. Εδώ επαναφέρει, ω του θαύματος, μία ρύθμιση που λειτούργησε το 2010 για λίγους μήνες. Δηλαδή σε περίπτωση που έχει σύμβαση μερικής απασχόλησης και ο εργοδότης χρειάζεται να σε απασχολήσει αντί για 4 ώρες 5, την πέμπτη ώρα θα την πάρεις με μία προσαύξηση 12%. Αυτό το θεωρεί αντικίνητρο, για να μη διευρυνθεί το μέγεθος της μερικής απασχόλησης.
...
Επειδή φοβάται την εκτίναξη της μερικής απασχόλησης στο 70%, θεωρεί ότι κάνει λιγότερο θελκτική για τον εργοδότη τη μερική απασχόληση. Τον καλεί δηλαδή τον εργοδότη αντί να πληρώσει τον εργαζόμενο 4ωρης απασχόλησης με 12% προσαύξηση για όσες ώρες παραπάνω τον απασχολήσει, να τον κάνει κατευθείαν πλήρους απασχόλησης. Το 12% όμως, αν ισχύσει τελικά και δεν πάει και 10% όπως ήταν το 2010 ή κάτι άλλο, είναι ψίχουλα.
...
Σε όσες χώρες έγιναν προσπάθειες να μην επεκταθεί και να περιοριστεί η μερική απασχόληση, δεν έγινε μόνο με 10% και 12%, έγινε με πολύ μεγαλύτερα ποσοστά προσαύξησης, αλλά κυρίως με πολύ αυστηρά πρόστιμα για τις παράνομες έξτρα ώρες απασχόλησης.
...
Θεωρώ ότι με κουτοπονηριά η κυβέρνηση προσπαθεί να περιορίσει λιγάκι στατιστικά αυτό που έρχεται, το ξεχείλωμα δηλαδή της μερικής και εκ περιτροπής εργασίας.
...
Πάμε τώρα στην αναβάθμιση του πληροφοριακού συστήματος Εργάνη, που είπα και στην αρχή. ...
Δηλαδή βάζοντας μέσα μερικές χιλιάδες εργαζόμενους ανεξαρτήτως υπηρεσιών και σχέσεις εργόσημου, θα φανεί ότι θα αυξηθεί η απασχόληση και θα μπορεί να λέει η κυβέρνηση ότι το Εργάνη, που είναι αξιόπιστο σύστημα, δείχνει ότι ήρθε η ανάπτυξη με τη Νέα Δημοκρατία. Έχουμε μεγαλύτερο αριθμό προσλήψεων από ό,τι είχαμε με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και βεβαίως θα δείχνει και μία κινητικότητα την οποία θα την αξιοποιήσει επικοινωνιακά η κυβέρνηση, λέγοντας, εγώ έχω εδώ πέρα επιπλέον εργαζόμενους και νέες προσλήψεις.
...
Για την αδήλωτη εργασία: Εδώ είναι αρκετά αστείο ότι το πρόστιμο των 10.550 ευρώ το είχε επιβάλει ο ίδιος υπουργός ο Βρούτσης και μάλιστα τότε πανηγύριζε που θεωρήθηκε πολύ υψηλό πρόστιμο σε σχέση με το προηγούμενο. Αυτός τώρα πατάει στην αντίληψη της προηγούμενης κυβέρνησης ότι είναι υψηλό το πρόστιμο και θέλουμε να το μειώσουμε. Σου λέει, αφού το πρόστιμο θεωρήθηκε υψηλό από μία αριστερή κυβέρνηση και μειώθηκε, θα το πάρω εγώ πίσω; Διατηρεί λοιπόν το πρόστιμο μειωμένο και καταργεί την κλιμάκωση, που είχε πριν, ανάλογα με τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας που θα έδινε στον εργαζόμενό του ο εργοδότης.
...
Το πρόστιμο πρέπει να είναι ψιλό απαγορευτικό και για τον πλήρως αδήλωτο εργαζόμενο, αλλά και για τον μερικώς ή ψευδώς δηλωμένο εργαζόμενο.
...
Ένας εργαζόμενος 35 χρόνων, αν υποθέσουμε ότι μπήκε στην αγορά εργασίας όπως μπήκε πριν από 10 χρόνια σε ηλικία 24-25 χρόνων, έχει περάσει όλο τον εργασιακό του βίο μέχρι στιγμής χωρίς καμία ατομική και συλλογική προστασία. Έχει μάθει να δουλεύει χωρίς Συλλογικές Συμβάσεις, χωρίς το συνδικάτο να μπορεί να του εγγυηθεί έστω αυτά που ορίζει ο μνημονιακός νόμος και έχει μάθει να λειτουργεί και χωρίς συνδικάτα.
...
Το λέω αυτό, γιατί πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι δεν επικοινωνούμε με τους ίδιους κώδικες με τους εργαζόμενους που έχουν μεγαλώσει σε αυτό το περιβάλλον.
...
Πρέπει να αλλάξουμε λίγο τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα, γιατί δυστυχώς ο φιλελευθερισμός και τα ιδεολογήματά του έχουν επικρατήσει και δηλητηριάσει μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων, με αποτέλεσμα να μπορούμε να πούμε ότι το δόγμα ΤΙΝΑ πέρασε και στους εργαζόμενους και πρέπει να το λάβουμε σοβαρά υπόψη.