Κύπρος: Δύο κόσμοι σε σύγκρουση λίγο πριν τις εκλογές

Νέο, σκληρό lock down από τις 26/4, ασφυκτική πίεση στα νοσοκομεία, νέα άτυπη πενταμερής συνάντηση για το Κυπριακό (27-29/4), και γενικευμένη εμφάνιση φαινομένων διαφθοράς των οποίων το σκάνδαλο των χρυσών διαβατηρίων αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου. Στην τελική ευθεία για τις εκλογές σημαντικό ρόλο αναμένεται να παίξει η διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση την ώρα που η κοινωνία βρίσκεται μπροστά στη χειρότερη φάση της (ακριβώς λόγω των κυβερνητικών χειρισμών). Επίσης μένει να δούμε την κατάληξη της άτυπης συνάντησης για το κυπριακό. Η αλήθεια είναι πως δεν αναμένονται ραγδαίες εξελίξεις: στην απολαυστική γλώσσα των τεχνοκρατών το επικρατέστερο σενάριο είναι «η συμφωνία για συνέχιση της προσπάθειας για επανέναρξη διαπραγματεύσεων». Από την άλλη η πιθανότητα του οριστικού ναυαγίου δεν μπορεί να αποκλειστεί, πιθανότητα που διαμορφώνει μια κατάσταση εξαιρετικά κρίσιμη.
Σε μια τέτοια περίοδο θα περίμενε κανείς πως ο δημόσιος διάλογος θα έχει πάρει φωτιά και πως στα ΜΜΕ θα περίσσευαν οι εκτενείς πολιτικές αναλύσεις. Όμως πέρα από μια επιδερμική παρουσίαση των δημοσκοπήσεων, η πολιτική αρθρογραφία κινείται μεταξύ του πολιτικού κουτσομπολιού και αναμασήματος της αδιέξοδης κυβερνητικής επιχειρηματολογίας για το κυπριακό την τελευταία τετραετία. Είναι προφανές πως ο Δημοκρατικός Συναγερμός (ΔηΣυ) αποφεύγει την ουσιαστική πολιτική αντιπαράθεση όπως ‘ο διάολος το λιβάνι’ αφού βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο με τη κυβέρνηση Αναστασιάδη να απολαμβάνει αποδοχή μικρότερη του… 30%. Δυστυχώς, είναι επίσης προφανές ότι το ΑΚΕΛ, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν επιλέγει να αρπάξει αυτή τη μοναδική ευκαιρία να αντεπιτεθεί σε όλα τα μέτωπα.
Παραδοσιακά κόμματα
Όπως έχουμε σημειώσει ξανά, το ΑΚΕΛ εδώ και χρόνια κινείται μουδιασμένα στα όρια της σοσιαλδημοκρατίας. Με δεδομένο ένα βαθμό ενσωμάτωσης του κόμματος όπως ανέδειξε η εμπλοκή του ακελικού μεγαλοεργολάβου-βουλευτή Τζιοβάνη στο σκάνδαλο των διαβατηρίων, το ΑΚΕΛ έχει επιλέξει τη στάση «υπεύθυνης αντιπολίτευσης» προσβλέποντας στο θαύμα του «ώριμου φρούτου». Μπροστά στις αναθαρρημένες κινηματικές διεργασίες στέκεται αμήχανα αποφεύγοντας να καλύψει πολιτικά ή έστω να διεκδικήσει ρόλο στο δραστήριο κίνημα «Ως Δαμέ», που δέχεται ομοβροντία επιθέσεων από το σύνολο της κυπριακής δεξιάς, ενώ δεν αναδεικνύει οποιοδήποτε πολιτικό ζήτημα σε πεδίο πραγματικής αντιπαράθεσης. Μοναδική -ήπια- εξαίρεση  είναι το κυπριακό. Με δεδομένο, όμως, ότι οι προσδοκίες του κόσμου για αισιόδοξη έκβαση του ζητήματος βρίσκονται στο ναδίρ, το ΑΚΕΛ δεν καταφέρνει να πάρει κεφάλι στην παράσταση νίκης σε καμία από τις δημοσκοπήσεις… δύσκολο κατόρθωμα του οποίου η αναλογία με την αντιπολιτευτική δεινότητα του ΣΥΡΙΖΑ είναι αναπόφευκτη. Είναι σαφές ότι το ΑΚΕΛ δεν έχει ούτε πρόγραμμα διεξόδου, ούτε διάθεση να αναλάβει την ευθύνη ανασυγκρότησης των προοδευτικών τμημάτων της κοινωνίας και γι’ αυτό δεν μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Για να επιστρέψουμε όμως στις δημοσκοπήσεις, ΔηΣυ και ΑΚΕΛ  φαίνεται να συγκεντρώνουν περίπου το 65% των ψήφων όταν ο διπολισμός σε παλαιότερες αναμετρήσεις ξεπερνούσε το 75%. Οι υπόλοιπες θέσεις δεν παρουσιάζουν μεγάλες εκπλήξεις. Το ΔΗΚΟ του ακροκεντρώου Νικόλα Παπαδόπουλου, γιου του Τάσσου, έρχεται τρίτο αντλώντας ψήφους από τον κομματικό στρατό που έχει διαμορφώσει εντός του κρατικού μηχανισμού λόγω της πάγιας τακτικής του να συμμετέχει ως τσόντα σε κυβερνήσεις συνεργασίας και κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες εδώ και δεκαετίες. Την είσοδο της στη βουλή φαίνεται να έχει εξασφαλίσει και η ΕΔΕΚ, κόμμα που εντάσσεται στη δεξιά σοσιαλδημοκρατία με εθνικιστικές θέσεις στο κυπριακό. Το φασιστικό ΕΛΑΜ φαίνεται να εδραιώνεται στην κυπριακή βουλή εκμεταλλευόμενο την προκλητική ανυπαρξία οποιασδήποτε διερεύνησης της σχέσης του με τη Χρυσή Αυγή. Πρόκειται για το μόρφωμα του οποίου ο αρχηγός διατέλεσε σωματοφύλακας του Μιχαλολιάκου και δήλωνε περήφανα «είμαστε η Χρυσή Αυγή Κύπρου». 
Οικολόγοι και Ανεξάρτητοι
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση του κόμματος των Οικολόγων που στις περισσότερες δημοσκοπήσεις ξεπερνά τόσο την ΕΔΕΚ όσο και το ΕΛΑΜ. Οι Οικολόγοι, με νέο ηγέτη το Χ. Θεοπέμπτου, θέλουν να παίξουν το ρόλο μιας ανανεωτικής δύναμης αντιλαμβανόμενοι το πολιτικό κενό που υπάρχει στην προοδευτική πλευρά του πολιτικού φάσματος. Το προσπαθούν συμμετέχοντας σε διάφορους ακτιβισμούς, σταχυολογώντας υποψήφιους από ετερόκλητους χώρους και αποφεύγοντας επιμελώς να πάρουν σαφή θέση στο κυπριακό. Επί της ουσίας όμως μέχρι και σήμερα προβάλλουν ένα σκληρό πατριωτικό προφίλ και λόγο, που τους αγκιστρώνει στο κατεστημένο. Ένας νέος σχηματισμός που φαίνεται να μπαίνει στη βουλή είναι οι «Ανεξάρτητοι», σχηματισμός που επιχειρεί να εκφράσει τα μικροαστικά στρώματα που έχουν πληγεί από την πανδημία και την κρίση. 
Κενό εκπροσώπησης
Ένα κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των σχηματισμών είναι ότι κινούνται σαφώς δεξιότερα του ΑΚΕΛ και αυτή είναι μια διαπίστωση που μας οδηγεί σε δυο αρκετά ασφαλή  συμπεράσματα: Το ότι η μεγάλη παράταξη της Δεξιάς αντιμετωπίζει προοπτική βαθιάς κρίσης, στοιχείο που μπορεί να διαμορφώσει ιδιαίτερα «τοξικό» σκηνικό και το ότι μια μεγάλη μερίδα του κόσμου δεν μπορεί να εκπροσωπηθεί σε αυτές τις εκλογές. 
Πρόκειται για εκείνο το κομμάτι του κόσμου που τους τελευταίους δέκα μήνες έχει δώσει το παρόν σε διαδοχικές, εντυπωσιακές διαδηλώσεις. Πιο πρόσφατη ήταν η πορεία για επανένωση του νησιού που διοργανώθηκε ταυτόχρονα και στις δύο πλευρές του συρματοπλέγματος στις 24/4. Οι διαδηλώσεις με κέντρο το κίνημα ‘Ως Δαμε’ έχουν αναδείξει σε μεγάλο βαθμό την αγανάκτηση και την διάθεση για αγώνα αυτού του -μεγάλου- κομματιού της κοινωνίας (η αποδοχή του κινήματος στα τέλη Μάρτη  κυμαινόταν δημοσκοπικά στο 45%).  Είναι ο κόσμος που κρατάει ζωντανό το όραμα της επανένωσης του νησιού, που στέκεται θυμωμένος απέναντι στο σκοταδισμό της εκκλησίας και τον αυταρχισμό της Δεξιάς και αρθρώνει αιχμηρό και θαρραλέο πολιτικό λόγο. Αυτός ο κόσμος δεν θα εκπροσωπηθεί στις εκλογές και εδώ φανερώνεται το κενό της κυπριακής αριστεράς αλλά και το καθήκον της. Να καταφέρει να ξεπεράσει τα αυτοαναφορικά της αγκάθια και να τρέξει μπροστά τώρα που είναι η μεγαλύτερη ανάγκη.