Μετά την ήττα στην Amazon

Η προσπάθεια είχε προκαλέσει τεράστιο ενδιαφέρον ως μια ιστορία «Δαυίδ εναντίον Γολιάθ». Προκάλεσε όμως κι ένα κύμα αισιοδοξίας (για διάφορους λόγους που δεν είναι αντικείμενο αυτού του άρθρου) που έδειχνε να ξεχνά ότι σε τέτοιες μάχες, τα προγνωστικά είναι υπέρ του Γολιάθ -η νίκη του Δαυίδ είναι η ανέλπιστη έκπληξη.
Υπάρχουν πάρα πολλοί παράγοντες που συνέβαλαν στο αρνητικό αποτέλεσμα. Ένα άρθρο που αναδημοσιεύσαμε στο προηγούμενο φύλλο αυτής της εφημερίδας, παρέθετε και τις δυσκολίες που δημιουργεί η πανδημία και κυρίως την απίστευτης έντασης αντισυνδικαλιστική καμπάνια της Amazon. Στο δημόσιο διάλογο στις ΗΠΑ έχουν εμφανιστεί πλέον και άλλες πτυχές. Κάποιες επιμέρους, όπως πχ η επιλογή του συνδικάτου να αποφύγει τις παραδοσιακές επισκέψεις στα σπίτια των εργαζομένων, λόγω Covid, που δεν του επέτρεψε να κάνει εκτεταμένες συζητήσεις μαζί τους. 
Κάποιες πιο συνολικές, όπως το «σώμα» που κλήθηκε να ψηφίσει. Το συνδικάτο είχε καταθέσει αίτηση να εκπροσωπήσει 1.500 εργαζομένους στις αποθήκες (με τους οποίους είχε κάνει προεργασία το φθινόπωρο), αλλά τελικά έγινε δεκτή από το NLRB (το Εθνικό Συμβούλιο Εργασιακών Σχέσεων) η πρόταση της Amazon να διευρυνθεί το σώμα σε 5.876 εργαζόμενους. Η πρόταση συνοδεύτηκε από ένα μπαράζ προσλήψεων (κυρίως εποχικών) αλλά και αρκετών οικειοθελών αποχωρήσεων. Μοιάζει με πολύ «τεχνική» συζήτηση, αλλά έχει ενδιαφέρον γιατί αυτό που συνέβη στο Μπέσεμερ αποτελεί την ακραία και συνειδητή εκδοχή ενός γενικευμένου ζητήματος, του φαινομένου της «κυλιόμενης πόρτας» σε εργασιακούς χώρους (με τη διαρκή αλλαγή σύνθεσης του προσωπικού) που δυσκολεύει την οικοδόμηση συλλογικότητας. 
Συνολικός συσχετισμός
Η πιο σημαντική πτυχή του απολογισμού (ως γενικής αξίας) αφορά το συνολικό συσχετισμό. Όπως σημειώνει ο Άνταμ Σιλς σε απολογισμό που αναδημοσιεύει το Rproject.gr, στις δημοσκοπικές έρευνες αποτυπώνεται  μια πλειοψηφία υπέρ των συνδικάτων, αλλά: «Είναι ένα πράγμα οι άνθρωποι να δηλώνουν ότι βλέπουν θετικά τα συνδικάτα στην ανωνυμία μιας έρευνας γνώμης και είναι τελείως διαφορετικό να συγκρουστείς με το αφεντικό σου στην δουλειά από την οποία εξαρτάσαι εσύ και η οικογένειά σου. Το δεύτερο απαιτεί πολύ μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην ικανότητα του εργατικού κινήματος να σε προστατεύσει και να νικήσει το αφεντικό». 
Ένας άλλος ακτιβιστής του εργατικού κινήματος, σε ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα, παρουσιάζει και την άλλη όψη αυτού του προβλήματος: το γεγονός ότι ο υπαρκτός συνδικαλισμός στις ΗΠΑ (γνωστός ως «business unionism», το μοντέλο που θεωρεί «οργανωτική αρετή» την υπερβολικά γραφειοκρατική λειτουργία) αποτυγχάνει εδώ και 30 χρόνια να εμπνεύσει τέτοια εμπιστοσύνη: 
«Δεν είναι μόνο το ότι οι εργοδότες κακολογούν τα συνδικάτα, αλλά το ότι οι κριτικές που κάνουν έχουν κόκκους αλήθειας. Νομίζω ότι πρέπει να υποθέτουμε ότι οι άνθρωποι κάνουν λογικές οικονομικές επιλογές, οπότε αν δεν θέλουν να συνδικαλιστούν δεν είναι γιατί είναι παράλογοι, αλλά γιατί δεν πιστεύουν ότι τα συνδικάτα μπορούν να βελτιώσουν τις ζωές τους. Αυτό το ζήτημα έχει σημασία γιατί οδηγεί σε διαφορετικές απαντήσεις: Αν πιστεύεις ότι οι εργάτες είναι ηλίθιοι ή παραπλανημένοι, εστιάζεις σε αλλαγές στους κανόνες για τις εκλογές. Αν συμφωνείς ότι εμείς είμαστε αδύναμοι, εστιάζεις στην προσπάθεια να ισχυροποιηθούμε».  
Στο Μπέσεμερ της Αλαμπάμα, όλα αυτά τα προβλήματα (συλλογικότητας, αυτοπεποίθησης, πειστικής συνδικαλιστικής πρότασης), έκαναν πειστικό το κεντρικό σύνθημα της Amazon, «Καν’ το χωρίς συνδρομές», που ισχυριζόταν ότι οι εργαζόμενοι απλώς θα χαραμίζουν τμήμα του εισοδήματός τους στις εισφορές στο συνδικάτο χωρίς να κερδίζουν τίποτα. 
Σε τμήματα της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας, όλα αυτά θεωρείται ότι θα ξεπεραστούν με την άσκηση πίεσης στον Μπάιντεν να προωθήσει ένα νόμο που θα περιορίζει τις δυνατότητες παρέμβασης της εργοδοσίας σε τέτοιες εκλογές και θα διευκολύνει τις διαδικασίες αναγνώρισης σωματείου. 
Η νομοθεσία είναι σημαντική, αλλά η επένδυση στις συζητήσεις στην Ουάσινγκτον λειτουργεί ως υποκατάστατο άλλων καθηκόντων, που αφορούν τη συγκρότηση της δύναμης της ίδιας της εργατικής τάξης μέσα στους χώρους δουλειάς της. 
Διεθνής συντονισμός
Ένα άλλο ζήτημα αφορά την «αποσπασματικότητα». Στο Μπέσεμερ, ο «Γολιάθ» είχε όντως απέναντί του έναν «Δαυίδ», το 0,6% της εργατικής δύναμης της Amazon στις ΗΠΑ. Απέναντι σε μια συντονισμένη δράση των εργαζομένων του, ο Τζεφ Μπέζος θα είχε έναν πολύ πιο ισχυρό αντίπαλο και θα μιλούσαμε για «σύγκρουση γιγάντων». 
Αυτά έχει κατανοήσει ένα τμήμα των εργαζομένων στην Amazon. Σε Νέα Υόρκη, Σικάγο και αλλού εμφανίζονται ως «Amazonians United» και σε διεθνές επίπεδο το ρεύμα αυτό συγκροτεί την «Amazon Workers International». Είναι ένα άτυπο δίκτυο που έχει καθοδηγήσει σημαντικές κινητοποιήσεις για να επιβάλει «ντε φάκτο» αλλαγές σε διάφορους χώρους δουλειάς. Οι Amazonians United δηλώνουν ότι «δεν περιμένουμε να μας αναγνωρίσει το NLRB ή οι διευθυντές ως σωματείο για να δράσουμε, είμαστε σωματείο γιατί είμαστε οργανωμένοι εργάτες». Η «Διεθνής» επιχειρεί να συντονίσει εργαζόμενους της Amazon σε 6 ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ, ως απάντηση στην ικανότητα της Amazon να ελίσσεται, πχ κλείνοντας προσωρινά τις αποθήκες της σε όλη τη Γαλλία και ανακατευθύνοντας τη ροή των παραγγελιών της μέσω Ιταλίας, ως απάντηση στην απεργία των Γάλλων εργαζομένων. Η ιδέα άλλωστε γεννήθηκε όταν Πολωνοί αποθηκάριοι διαπίστωσαν ότι μια απεργία των Γερμανών συναδέλφων τους σήμαινε περισσότερο φόρτο εργασίας για τους ίδιους και μετέβησαν στη Γερμανία για να αποκτήσουν επαφές. 
Ωστόσο το ρεύμα αυτό, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, σήμερα δείχνει να αδιαφορεί πλήρως για τη δυνατότητα να αναγνωριστούν σωματεία (με όποια μέθοδο -δια εκλογών ή δια απεργίας), ανάγοντας σε «μοντέλο» τις συνθήκες στις οποίες δρα, υποτιμώντας έτσι ζητήματα όπως η κατοχύρωση των κατακτήσεων σε μια συλλογική σύμβαση, που παραμένει η μέγιστη προστασία για τα εργατικά δικαιώματα. 
Ο διάλογος γύρω από την Amazon εγείρει εργασιακά ζητήματα διεθνούς σημασίας. Πρόκειται για ζητήματα που δεν έχουν εύκολες λύσεις. Αλλά η συζήτηση πάνω στις τακτικές για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων είναι μια καλή αρχή.