διεθνή

Μ ε την ορκωμοσία της νέας συγκυβέρνησης του Κινήματος Πέντε Αστέρων (Κ5Α) με το Δημοκρατικό Κόμμα (PD) οριστικοποιήθηκε η πτώση της Λέγκας από την κυβέρνηση και η επιστροφή της στα έδρανα της αντιπολίτευσης για το άμεσο μέλλον.

Εδώ και τρεις μήνες, από τον Ιούνιο, το Χονγκ Κονγκ συγκλονίζεται από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις της ιστορίας του. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν βγει στους δρόμους, απεργούν και συγκρούονται βίαια με την αστυνομία. Συμμετέχουν εργάτες, εκπαιδευτικοί, δικηγόροι, υπάλληλοι ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, φοιτητές, μαθητές, μέχρι και πιλότοι της τοπικής αεροπορικής εταιρίας.

Πορτογαλία:
Μια απεργία οδηγών βυτιοφόρων, που διεκδικούσαν αύξηση του βασικού μισθού από 630 ευρώ στα 900 (κι αυτό σταδιακά, ως το 2022), έδειξε τα όρια του κυβερνητικού «προοδευτισμού» στην Πορτογαλία. Η κυβέρνηση των Σοσιαλιστών (που στηρίζεται στην κοινοβουλευτική ανοχή του ΚΚ Πορτογαλίας και του Μπλόκο) μπορεί να αύξησε τον άθλιο κατώτατο μισθό, αλλά στύλωσε αμέσως τα πόδια μπροστά σε μια μαχητική διεκδίκηση, που επιδίωκε να «ξεχειλώσει» προς τα πάνω τις μισθολογικές αυξήσεις, σε επίπεδα αξιοπρέπειας. Δεν το συζητούσε καν, παρά μόνο κατασυκοφαντούσε τους «εγωιστές» (καθώς η απεργία ήταν πετυχημένη και τα πρατήρια άδειαζαν). Όταν δεν έπιασε η συκοφάντηση, η «προοδευτική» κυβέρνηση έδειξε τα δόντια της: Ο στρατός κινητοποιήθηκε ως απεργοσπαστικός μηχανισμός και κηρύχθηκε πολιτική επιστράτευση των απεργών, με ποινή απόλυσης και φυλάκισης ως 2 χρόνια για όποιον τολμούσε να συνεχίσει την απεργία…

Σουδάν:
Καταρχήν δεκτή έγινε η συμφωνία που πρότεινε η Αφρικανική Ένωση στο Σουδάν. Σύμφωνα με αυτή, το Στρατιωτικό Συμβούλιο και οι Δυνάμεις της Διακήρυξης για Ελευθερία κι Αλλαγή θα συγκροτήσουν ένα 11μελες όργανο (με εξουσίες προέδρου), με σύνθεση 5-5 και ένα πρόσωπο κοινής αποδοχής, το οποίο όμως θα διαμορφώνει «στρατιωτική» πλειοψηφία τους πρώτους 20 μήνες και θα αντικατασταθεί από «πολιτική πλειοψηφία» τους επόμενους 16, στην τελική ευθεία προς τις πρώτες ελεύθερες εκλογές. Προβλέπεται και μια ανεξάρτητη έρευνα για τις σφαγές διαδηλωτών. Είναι ένας «ανέντιμος συμβιβασμός» που, αν και τμήμα του κινήματος αποδέχεται ως «αποτροπή αιματοχυσίας», συγκεντρώνει την εναντίωση πολλών αγωνιστών, ιδιαίτερα όσων έστησαν τις «Επιτροπές Γειτονιάς» κι έδρασαν σ’ αυτές, ειδικά στις εργατογειτονιές γύρω από το κέντρο της πρωτεύουσας. Ενώ η φήμη που διέρρευσαν οι στρατηγοί για ματαιωμένο πραξικόπημα από οπαδούς του πρώην δικτάτορα Μπασίρ, ίσως είναι ένα επικοινωνιακό κόλπο για να εμφανιστούν ως «εγγυητές της ασφάλειας» και να αποσπάσουν ακόμα περισσότερα (κυρίως να αποφύγουν την έρευνα για τα εγκλήματά τους…).

Στη σκληρή πανευρωπαϊκή εικόνα των πρόσφατων ευρωεκλογών, το σκορ της Ανυπότακτης Γαλλίας (6,31%) είναι από αυτά που διασώθηκαν. Aθροιστικά με άλλα ψηφοδέλτια, όπως του ΚΚ Γαλλίας (2,5%), δείχνουν την ύπαρξη μιας ορατής ριζοσπαστικής Αριστεράς σε σύγκριση με την κατάσταση σε άλλες χώρες.

Το ερώτημα για το ποια θα είναι η επόμενη κυβέρνηση στην Ισπανία παραμένει ανοιχτό, αφού από την 28η Απρίλη, που πραγματοποιήθηκαν οι εκλογές, δεν έχει γίνει ακόμα κατορθωτό να σχηματιστεί κυβέρνηση.

Η θητεία Μπολσονάρο έχει ξεκινήσει με ταραχώδη τρόπο, «φωτίζοντας» τους κινδύνους που φέρνει η παρουσία ενός νεοφασίστα στην κυβέρνηση, αλλά (κυρίως) τις δυνατότητες που αποδεικνύεται ότι υπάρχουν για αντίσταση.

Ηνωμένο Βασίλειο:
Μετά την παραίτηση της Τερέζα Μέι, οι Τόρηδες έχουν μπει στη διαδικασία «προκριματικών» για την εκλογή νέου ηγέτη του κόμματος και πρωθυπουργού. Το τελικό ζευγάρι είναι ο Μπόρις Τζόνσον και ο Τζέρεμι Χαντ. Ο δεύτερος υπήρξε «ευρωπαϊστής» στο δημοψήφισμα, όμως άλλαξε γνώμη λόγω «της αλαζονείας της Κομισιόν» και πλέον ισχυρίζεται ότι το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να «ανθίσει» ακόμα και με άτακτο Brexit. Όσο για τον Μπόρις; Είναι φανατικός οπαδός του Brexit εξαρχής, αλλά κυρίως ένας ακροδεξιός καραγκιόζης. Το γεγονός ότι τα αρχικά του βγάζουν το παρατσούκλι «Bo-jo», συνώνυμο του κλόουν στις αγγλόφωνες χώρες, δεν έχει περάσει απαρατήρητο από την κοινή γνώμη και τα ΜΜΕ όλα αυτά τα χρόνια. Κι όμως, ο «Μπόζο» είναι σήμερα το μεγάλο φαβορί να κυβερνήσει το Ηνωμένο Βασίλειο…

Αλγερία:
Επί 17 βδομάδες, οι Αλγερινοί συνεχίζουν να διαδηλώνουν (εν μέσω και κάποιων απεργιών) κάθε Παρασκευή με σύνθημα «Φύγετε όλοι σας!» και «Όχι εκλογές με αυτήν τη συμμορία στην εξουσία!». Ήδη ο αρχικός σχεδιασμός του καθεστώτος για εκλογές στις 4 Ιούλη ματαιώθηκε. Οι εκλογές αναβλήθηκαν επ’ αόριστον, με κρατικό αξιωματούχο να δηλώνει στο Reuters ότι «θα ήταν αδύνατο να τις διοργανώσουμε επιτυχώς». Μια μικρή επιτυχία (που δείχνει ότι το καθεστώς δεν έχει χτίσει καμία «συναίνεση» μετά την πτώση του Μπουτεφλίκα), αλλά ο αγώνας συνεχίζεται καθώς η «κλίκα» παραμένει στην εξουσία επ’ αόριστον. Εν τω μεταξύ, στις διαδηλώσεις εμφανίζονται πλέον και σουδανικές σημαίες, με αρκετά συνθήματα των Αλγερινών να αποδίδουν τιμές στους «μάρτυρες στο Σουδάν»…

Όταν τα στενά από όπου διέρχεται το 30% του πετρελαίου διεθνώς μετατρέπονται σε επικίνδυνο μέρος (διαδοχικά κρούσματα σαμποτάζ κι επιθέσεις σε τάνκερ) και πεδίο αντιπαράθεσης (με συζητήσεις για στρατιωτικά μέτρα «προστασίας»), η κατάσταση μυρίζει μπαρούτι.

Οι ευρωεκλογές έχουν μια ιδιαιτερότητα. Είναι άθροισμα διαφορετικών εκλογικών αναμετρήσεων που συνήθως έχουν χαρακτήρα «δημοψηφίσματος» για την κυβέρνηση σε κάθε χώρα, και συχνά η εμφάνιση μιας τάσης σε κάποιες χώρες αναιρείται σε κάποιες άλλες. Με αυτό ως δεδομένο, προκύπτει ωστόσο μια «μεγάλη εικόνα», που φωτίζεται από κάποιες εξελίξεις σε σημαντικά μεγάλα κράτη-μέλη.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο το Κόμμα του Brexit πρώτευσε στις ευρωεκλογές με 30%, παρότι είχε διάρκεια ζωής μόλις μερικών εβδομάδων. Δεύτεροι ήρθαν οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες με 19,8%, τρίτοι και καταϊδρωμένοι οι Εργατικοί με 14%, τέταρτοι οι Πράσινοι με 11,8%, ενώ το κυβερνητικό δεξιό κόμμα των Τόρις γνώρισε τη μεγαλύτερη συντριβή της ιστορίας του καθώς έμεινε στο 8,9%.

Σαουδική Αραβία:
Τρεις διαδοχικές σύνοδοι (αραβικών κρατών, μουσουλμανικών κρατών κλπ) έγιναν μέσα σε λίγες μέρες στη Μέκκα της Σαουδικής Αραβίας. Μετά το σαμποτάζ σε πετρελαιαγωγά πλοία στον Κόλπο (το Ιράν αρνείται κάθε συμμετοχή) και την επίθεση με drones σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στη Σ. Αραβία (ανέλαβαν την ευθύνη οι Υεμένιοι αντάρτες Χούθι, που μάχονται ενάντια στη βάρβαρη σαουδαραβική επίθεση στη χώρα τους) ο βασιλιάς Σαλμάν επιχειρεί να χτίσει ένα «αραβικό μέτωπο απέναντι στην ιρανική απειλή» και κατόρθωσε να σύρει πίσω όλα τα καθεστώτα (εκτός του Ιράκ που καταψήφισε και του Κατάρ που διαφοροποιήθηκε κατόπιν εορτής δηλώνοντας τη διαφωνία του με τις αποφάσεις). Η προσπάθεια των Σαούντ συμπίπτει με την κλιμάκωση των αμερικανικών κυρώσεων εις βάρος πλέον και όσων συνεχίζουν να προμηθεύονται ιρανικό πετρέλαιο. Η εγκληματική κι επικίνδυνη προσπάθεια απομόνωσης-στραγγαλισμού του Ιράν προχωράει…

Οι μαζικές κινητοποιήσεις στο Σουδάν συνεχίζονται μετά την ανατροπή του δικτάτορα Μπασίρ, με στόχο τη μετάβαση της εξουσίας από το στρατιωτικό συμβούλιο σε μια πολιτική κυβέρνηση. Στις 15 Μάη οι στρατηγοί «πάγωσαν» τις διαπραγματεύσεις, καταγγέλοντας την εξάπλωση των οδοφραγμάτων των διαδηλωτών σε πολλούς δρόμους της πόλης, κι ενώ μια παραστρατιωτική επίθεση είχε σκοτώσει διαδηλωτές. Μια νέα επίθεση στα οδοφράγματα αποκρούστηκε από μια ανθρώπινη αλυσίδα και υπό την απειλή των εργαζομένων στα αεροδρόμια ότι θα αποκλείσουν τον εναέριο χώρο της χώρας αν δεν υποχωρήσει ο στρατός. Τελικά οι διαπραγματεύσεις ξανάρχισαν, αλλά αυτή τη διαφορά διακόπηκαν από την αντιπολίτευση, που καταγγέλει την αδιαλλαξία των στρατηγών (επιμένουν σε πλειοψηφία στρατιωτικών στο νέο μικτό Συμβούλιο και σε στρατηγό επικεφαλής του). Όμως έξω από την αίθουσα των διαπραγματεύσεων βρίσκονται τα πιο ελπιδοφόρα και σημαντικά νέα: Εκεί που το μαζικό κίνημα δεν κάμπτεται, αλλά και επιχειρεί να οργανωθεί. Αναδημοσιεύουμε από τη βρετανική εφημερίδα Socialist Worker, μια σχετική ανταπόκριση της Αν Αλεξάντερ, συγγραφέα του «Ψωμί, Ελευθερία, Κοινωνική Δικαιοσύνη: Οι εργάτες και η αιγυπτιακή επανάσταση».

Βραζιλία:
Η πρώτη μάχη του κινήματος με τον Μπολσονάρο ξεκίνησε στη Βραζιλία. Συνδυάζοντας τον νεοφιλελευθερισμό (30% περικοπή δαπανών για τα πανεπιστήμια) με την ακροδεξιά ιδεολογία (στόχευση κυρίως σε ανθρωπιστικές επιστήμες και τμήματα που… «βγάζουν μαρξιστές»), η κυβέρνηση επιτίθεται στη δημόσια παιδεία. Στις 15 Μάη, μια πανεκπαιδευτική απεργία κατέβασε εκατομμύρια διαδηλωτές στους δρόμους της Βραζιλίας. Σχολεία, τεχνικές σχολές, πανεπιστήμια οργανώνουν εκατοντάδες συνελεύσεις, ενώ εκπαιδευτικοί, φοιτητές και αλληλέγγυοι διαδήλωσαν μαζί. Η Παιδεία είναι ο «χώρος» που θεωρούνταν εξαρχής «κάστρο» του αντιφασισμού (γι’ αυτό και μπήκε στο στόχαστρο των ρητορικών επιθέσεων του Μπολσονάρο από τις εκλογές ακόμα). Αν και πρόκειται γι’ αυτόν τον «προνομιακό» χώρο, το μέγεθος της κινητοποίησης που πέτυχε, είναι μια πρώτη απάντηση στο μετεκλογικό ερώτημα για «το μέγεθος της ήττας στη Βραζιλία». Η συνέχεια (και από το κίνημα και από τον τρόπο αντίδρασης του Μπολσονάρο) θα δείξει περισσότερα. Αλλά οι εικόνες των πλημμυρισμένων δρόμων προκάλεσαν ξανά χαμόγελα…

Από ένα πικρό-σατυρικό άρθρο («Οι συμμετοχές στη Γιουροβίζιον που αξίζουν το τίμημα της σφαγής Παλαιστινίων») μάθαμε ότι το τραγούδι της Φιλανδίας λεγόταν «Look away» («κοίτα αλλού»). Ο τίτλος αυτού του τραγουδιού λέει –άθελά του– όλη την αλήθεια της σκοπιμότητας του φετινού μουσικού διαγωνισμού στο Ισραήλ.

Στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στην «ξεχασμένη» Ουκρανία στα τέλη Απριλίου, προέκυψε αποτέλεσμα «έκπληξη», καθώς ο μέχρι πρότινος πρόεδρος, εκλεκτός της Δύσης, νεοφιλελεύθερος, ολιγάρχης και φανατικός αντι-ρώσος Πέτρο Ποροσένκο υπέστη συντριπτική ήττα από τον μέχρι χθες διάσημο μεν, αλλά μόνο ως πρωταγωνιστή τηλεοπτικής σειράς, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Στον τελικό γύρο ο Ζελένσκι συγκέντρωσε το 73% των ψήφων έναντι μόλις 24% του απερχόμενου προέδρου.

Γαλλία: Τα Κίτρινα Γιλέκα διαψεύδουν κάθε προγνωστικό (που τα συνοδεύει από τις… αρχές Δεκέμβρη) και συνεχίζουν. Η διαδήλωση στις 27 Απρίλη πήρε χαρακτηριστικά πρωτόλειας ενότητας (με κάποιες συνδικαλιστικές οργανώσεις και αρκετά κόμματα της Αριστεράς να καλούν από κοινού με τα Κίτρινα Γιλέκα στην κινητοποίηση). Ακολούθησε η μαζική Πρωτομαγιά, όπου ο βασικός κορμός των συνδικάτων κατέβηκε στο δρόμο και πλαισιώθηκε και από τα «Γιλέκα». Αυτή η συμπόρευση ενόχλησε και προκάλεσε μια άγρια καταστολή, που δεν έχει ξανασυμβεί σε οργανωμένη από τα συνδικάτα κινητοποίηση. Είχαν προηγηθεί τα μέτρα του Μακρόν (κάποιες «θολές» φοροελαφρύνσεις, αναπροσαρμογή των χαμηλότερων συντάξεων με βάση τον πληθωρισμό κλπ) και η εικόνα «μεταμέλειας» και «ταπεινότητας» την οποία θέλησε να παρουσιάσει. Ήταν σημάδι αδυναμίας, δεν έπεισε τους Γάλλους να σταματήσουν να διαδηλώνουν, ενώ η καταστολή αποκάλυψε την υποκρισία του. Στις 9 Μάη γίνεται απεργιακή κινητοποίηση των συνδικάτων…