ιστορία και παράδοση

Τα χαράματα της 25ης Απρίλη του 1974, ακούστηκε από το ραδιόφωνο της Πορτογαλίας το απαγορευμένο τραγούδι του Ζοζέ Αλφόνσο, «Grandola, Vila Morena», «Γκράντολα, πόλη σκούρα, γη της αδελφοσύνης, ο λαός είναι αυτός που προστάζει...».

«Στην πίστη του ο καθένας, ελεύθερος να ζη, στην δόξαν του πολέμου, να τρέξουμε μαζύ, Βούλγαροι κι Αρβανήτες, Αρμένοι και Ρωμιοί, Αράπηδες και άσπροι, με μια κοινή ορμή. Για την ελευθερίαν, να ζώσουμε σπαθί. Να σφάξωμεν τους λύκους, που στον ζυγόν βαστούν, και Χριστιανούς, και Τούρκους, σκληρά τους τυραννούν».
(από τον «Θούριο» του Ρήγα, 1797 )

«Όποιος κηρύσσεται υπέρ της κοινωνικής μεταρρύθμισης σε αντικατάσταση και σε αντίθεση με την κατάληψη της πολιτικής εξουσίας και της κοινωνικής επανάστασης, δεν εκλέγει στην πραγματικότητα έναν πιο ήρεμο, πιο ασφαλή και πιο βραδύ δρόμο προς τον ίδιο σκοπό, αλλά έναν διαφορετικό σκοπό…»

Πάνω απο 90 ηγέτες ιμπεριαλιστικών χωρών τίμησαν τον Νέλσον Μαντέλα με την παρουσία τους στην κηδεία του.

Η άρχουσα τάξη δεν παίζει με την εξουσία της

Η εξέγερση του Νοέμβρη του 1973 ήταν μια μεγάλη «στιγμή» στην ιστορία μας, μια «τομή» από αυτές που άλλαξαν την κατεύθυνση των εξελίξεων, που άλλαξαν τον κοινωνικό συσχετισμό δυνάμεων, που άλλαξαν ριζικά τον πολιτικό χάρτη.

Γιατί κάθε χρονιά τόση επιμονή των φασιστών και των αστικών δυνάμεων, όλων των αποχρώσεων, για τον Ι.Μεταξά και την επέτειο του Όχι; Τι ήταν τελικά ο Μεταξάς; Ήταν ο μεγάλος πατριώτης ηγέτης που οδήγησε όλο το έθνος στις κρίσιμες στιγμές του 1940;

Το παρόν κείμενο αποτελεί τμήμα από την εισήγηση του Δ. Μπελαντή στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Iskra και το Rproject για τα 40 χρόνια από το πραξικόπημα του Πινοσέτ στη Χιλή.

Απόσπασμα από τον πρόλογο του Αντώνη Νταβανέλλου στο βιβλίο «Χιλή 1970-73: κυβέρνηση της Αριστεράς, κράτος και εξουσία» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις RedMarks για τη συμπλήρωση 40 χρόνων από
το πραξικόπημα του Πινοσέτ στη Χιλή.

Χιλή 1973: Η αυταπάτη του κοινοβουλευτικού δρόμου προς το Σοσιαλισμό

Η άρχουσα τάξη στην Ελλάδα προσπαθεί να ξορκίσει τη μνήμη αυτών που πραγματικά συνέβησαν στα λεγόμενα «Ιουλιανά». Ο λόγος είναι ότι τότε το «πεζοδρόμιο» (δηλαδή, οι από κάτω) καθόρισε τις εξελίξεις.

Η υγεία του 96χρονου Νέλσον Μαντέλα βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση. Η πορεία της υγείας του έχει προκαλέσει διεθνή προσοχή. Παράλληλα, ανοίγει και μια διεθνής συζήτηση για τη ζωή του, το έργο του, την κληρονομιά του.

Η Ρόζα θεωρούσε ότι η ιστορία διδάσκει. Και πραγματικά, παρακολουθώντας τις συζητήσεις, τους προβληματισμούς, τις προτάσεις, αντιμετωπίζοντας τα αδιέξοδα και τις ήττες αγώνων (όπως πρόσφατα των καθηγητών), αλλά και βλέποντας το ορμητικό ποτάμι των ανθρώπων που κατά χιλιάδες την τελευταία εβδομάδα «άφησαν τον καναπέ» για να συμπαρασταθούν στην ΕΡΤ, διαπιστώνουμε ότι τα ίδια «παλιά» προβλήματα αναζητούν λύση.

Στις 6 Ιουνίου του 1943, στο Νεζερό κοντά στη Λάρισα, μαζί με άλλους 105 αριστερούς αγωνιστές, εκτελέστηκε ο Παντελής Πουλιόπουλος.

Το 1968 ήταν μια σκληρή χρονιά για τους καπιταλιστές. Σε όλες τις ηπείρους, σε δεκάδες χώρες, ένα μεγάλο κύμα διαμαρτυρίας και απελευθέρωσης απλώθηκε ανεξέλεγκτα: Λονδίνο, Βερολίνο, Μεξικό, «Άνοιξη της Πράγας», Ιαπωνία, Αργεντινή, Μαδρίτη και Βραζιλία, Άμστερνταμ και Ουρουγουάη, πόλεις των ΗΠΑ και Κωνσταντινούπολη…

Ο ιστορικός Μάης του 1945

Η στρατιωτική δικτατορία (21/4/1967-23/7/1974) επιβλήθηκε με τον τρόμο των τανκς, των βασανιστηρίων και των εκτελέσεων. Δεν αποτέλεσε ιστορικό παράδοξο ούτε ιδιοτροπία παραφρόνων στρατιωτικών, αλλά επιλογή της άρχουσας τάξης και κλιμάκωση της μετεμφυλιακής κρατικής και παρακρατικής τρομοκρατίας, με την κάλυψη των ιμπεριαλιστικών κέντρων της τότε εποχής.

Η εκλογή της Θάτσερ, το Μάη του 1979, συνέβη σε μια κρίσιμη ιστορικά συγκυρία.

Πριν από 10 χρόνια, στις 20 Μάρτη του 2003, ξεκινούσε η αμερικανική εισβολή στο Ιράκ.

Που οδήγησε αυτή η στρατηγική; Στην πτώση της δυναμης του ΚΚ, την ανικανότητά του ακόμα και να στηρίξει τις τεράστιες απεργίες στη ΦΙΑΤ που ηττήθηκαν, και τελικά, το 1979, στην εγκατάλειψη του ιστορικού συμβιβασμού.

Ο Τρότσκι έγραψε ότι η άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία ήταν η μεγαλύτερη ήττα της εργατικής τάξης στην ιστορία. Ήταν μια δήλωση απλή και ουσιαστική. Πώς έγινε όμως δυνατό να πέσει αμαχητί το δυνατότερο εργατικό κίνημα του μεσοπολέμου;

Η επίθεση της ΝΔ στις καταλήψεις και στις διαδηλώσεις, το σύνθημα του Σαμαρά «θα ανακαταλάβουμε τις πόλεις», είναι μια πολιτική επιλογή που θα έχει μακρά συνέχεια.

Η κόκκινη Ρόζα χάθηκε κι αυτή, κανείς δεν ξέρει πού το κορμί της παραχώσαν. Έλεγε την αλήθεια στους φτωχούς. Γι’ αυτό κι οι πλούσιοι τη σκοτώσαν.
Μπέρτλοντ Μπρεχτ

Η ηγεσία του ΚΚΕ, επιλέγοντας να μην ολοκληρώσει την κατάληψη της εξουσίας, στην πραγματικότητα δεν επέλεξε την «ομαλότητα», αλλά τη συντριβή.

Σε μια πυκνή πολιτικά περίοδο, τη Δευτέρα 26 Νοέμβρη, από τις εκδόσεις Red marks πραγματοποιήθηκε συζήτηση για την Οκτωβριανή Επανάσταση με αφορμή την επανέκδοση του κλασικού βιβλίου του John Reed «Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο».

Η εξέγερση της νεολαίας το Δεκέμβρη του 2008 ήταν ένα σημαντικό γεγονός, οι συνέπειες του οποίου μετράνε ακόμα για τη διαμόρφωση της συγκυρίας.

Ο Νοέμβρης δείχνει ότι μόνον η εξεγερσιακή αντιμετώπιση του αδιέξοδου, του γόρδιου δεσμού της κρίσης, μπορεί να επιφέρει τουλάχιστον μια νέα εργατική μεταπολίτευση. Αλλάζοντας, και πάλι, ραγδαία το συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, επιβάλλοντας κατακτήσεις που ο «κοινοβουλευτικός δρόμος» δεν μπορεί πλέον ούτε να υποσχεθεί.

Η κατάσταση στον κόσμο σήμερα θυμίζει γόρδιο δεσμό. Οι κυρίαρχες τάξεις, βυθισμένες στην πιο απειλητική κρίση του καπιταλισμού από το 1929, κυβερνούν χωρίς να μπορούν να υποσχεθούν καμιά ελπίδα: οι πολιτικές τους βυθίζουν τεράστια τμήματα του πληθυσμού στην ανεργία, στη φτώχεια, στην εξαθλίωση. Η αναζήτηση εναλλακτικής λύσης στρέφεται, φυσιολογικά, σε «στιγμές» που η κοινωνική πλειοψηφία περνούσε ξανά τέτοιες δοκιμασίες.

Τα αποτελέσματα των εκλογών Μάη-Ιούνη και η πίεση του ΣΥΡΙΖΑ αναγκάζουν την ηγεσία του ΚΚΕ να προσπαθεί να οχυρώσει την πολιτική της με ιδεολογικά και ιστορικά επιχειρήματα, προκειμένου να τη διατηρήσει απαράλλαχτη.

Είναι ο Ελευθέριος Βενιζέλος κομμάτι της δημοκρατικής παράδοσης στη χώρα; Ποια ήταν η σχέση του με την Αριστερά; Είχε καμιά σχέση ο Ελ. Βενιζέλος με το προοδευτικό και εργατικό κίνημα ή με τις δημοκρατικές ιδέες;