Τις τελευταίες εβδομάδες οι εκπρόσωποι του ευρωπαϊκού καπιταλισμού, έχοντας φτάσει για άλλη μια φορά στο «παρά πέντε», έπιασαν τους «πυροσβεστήρες»: Ο Ντράγκι εξήγγειλε ότι η ΕΚΤ θα αγοράζει απεριόριστα χρέη χωρών που έχουν προβλήματα, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας είπε το «ναι» στον μόνιμο μηχανισμό «σταθερότητας», τον ESM, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Μπαρόζο ανήγγειλαν το σχέδιο για τραπεζική ένωση στην Ευρώπη. Μέσα στη γενική ευφορία ειπώθηκαν και «καλά λόγια» για την Ελλάδα και επαναβεβαιώθηκε ότι αυτή δεν θα εκδιωχθεί από την ευρωζώνη. Προς το παρόν φαίνεται να επανήλθε μπουνάτσα στα ευρωπαϊκά νερά. Το πιθανότερο είναι όμως ότι δεν θα κρατήσει για πολύ.
οικονομία
Ανεξάρτητα από το αν θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσει (ή να διαχειριστεί) ένα εθνικό νόμισμα ή αν θα παραμείνει στο ευρώ, η ελληνική Αριστερά θα πρέπει με κάθε τρόπο να αναπτύξει τη διεθνιστική αλληλεγγύη, τη συνεργασία, την κοινή δράση με την Αριστερά και την εργατική τάξη των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Στις ΗΠΑ οι εκπρόσωποι της άρχουσας τάξης έχουν ακολουθήσει διαφορετική πολιτική απ’ ό,τι οι αντίστοιχοι στην Ευρώπη, για την αντιμετώπιση της κρίσης. Ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED) Μπ. Μπερνάνκι έχει ξεκινήσει από καιρό αυτό που μόλις εξήγγειλε ο Ντράγκι της ΕΚΤ: Η FED αγοράζει διαρκώς από την αρχή της κρίσης κρατικά ομόλογα και άλλους τίτλους (π.χ. επισφαλών στεγαστικών δανείων) παρέχοντας εμμέσως αλλά διαρκώς νέο χρήμα στην οικονομία.
Οι αντιφάσεις του ενιαίου νομίσματος γίνονται εκρηκτικές γιατί η παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία είναι σε κρίση: η ύφεση είναι διαρκώς παρούσα, ενώ την ίδια στιγμή ΟΛΑ ανεξαιρέτως τα μεγάλα καπιταλιστικά κράτη (δηλ. εκτός από την ΕΕ, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, ο Καναδάς) έχουν τεράστια δημόσια χρέη.
Kαθώς οι προτάσεις τελειώνουν και οι διαφωνίες μεγαλώνουν, αρχίζουν με όλο και πιο έντονο τρόπο να κάνουν την εμφάνισή τους ιδέες που μόλις πριν από λίγους μήνες θα φάνταζαν ως σενάρια πολιτικής φαντασίας. Ένα από αυτά είναι και η πρόταση εξόδου της Γερμανίας από το ευρώ, δηλ. ουσιαστικά διάλυσης της ευρωζώνης όπως την ξέρουμε.
Με συνοπτικές διαδικασίες και με όργιο καραμπινάτων σκανδάλων μοιράζεται στους Έλληνες καπιταλιστές και στους ξένους συνεταίρους τους η τραπεζική «πίτα».
Ο Γιάννης Τόλιος υπερασπίζεται την επανακρατικοποίηση των ΔΕΚΟ και του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Αναδημοσιεύουμε από την iskra.gr
*Ο Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτωρ των οικονομικών επιστημών και υποψήφιος βουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ στη Β' Αθήνας
Στην Ελλάδα κατεξοχήν, και σε μικρότερο βαθμό στις άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης, οι κοινωνικοί και πολιτικοί αγώνες, προσεγγίζουν τώρα ένα κρίσιμο κατώφλι έντασης.
Θα πρέπει να τονίσουμε πως χαμένοι του PSI και της δανειακής σύμβασης δεν είναι μόνον οι Έλληνες και οι Ελληνίδες εργαζόμενοι, άνεργοι και συνταξιούχοι. Είναι και οι σύντροφοί τους στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Οι Έλληνες καπιταλιστές και τα κυβερνητικά φερέφωνά τους συναίνεσαν εύκολα στη δανειακή σύμβαση και στο PSI όχι γιατί είναι ανίκανοι για διαπραγμάτευση, αλλά γιατί μπορούν να καλυφθούν πίσω από τις συμφωνίες αυτές προκειμένου να επιβάλουν την πραγματική τους ατζέντα, δηλ. τη δραματική μείωση του μεριδίου της εργασίας στο ΑΕΠ, μέσω της αύξησης της εκμετάλλευσης.
Την Τρίτη 20 Μάρτη ψηφίστηκε από τη Βουλή η νέα δανειακή σύμβαση. Με πρόσχημα το κούρεμα του χρέους, η κυβέρνηση του διορισμένου Παπαδήμου δίνει ένα «δωράκι» 113 δισ. στις τράπεζες (τα 48 από τα οποία στις ελληνικές τράπεζες), αφήνοντας χωρίς αποζημίωση τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων, αλλά και τους εργαζόμενους σε Ελλάδα και Ευρώπη, που καλούνται με μειώσεις μισθών και υψηλή φορολογία να πληρώσουν για μια φορά ακόμα το λογαριασμό.
Η αμηχανία της μεγάλης πλειοψηφίας της αριστεράς απέναντι στο κούρεμα του κρατικού χρέους είναι εντελώς παράλογη. Μας λένε οι από πάνω ότι «διαγράψαμε 100 δις από το χρέος, τη μεγαλύτερη διαγραφή στην ιστορία». Και η αριστερά απαντάει με ήξεις αφήξεις και ναι μεν αλλά. Όμως η διαγραφή των 100 δις είναι γεγονός, δεν είναι;
Οι αποφάσεις του Eurogroup θα αποδειχθούν ανίκανες, όπως και οι προηγούμενες, να σταματήσουν την κρίση χρέους και αυτή η αναποτελεσματικότητα οξύνει τις διαφωνίες μέσα στην ΕΕ. Αυτές οι διαφωνίες καταγράφονται σε ένα περιβάλλον ύφεσης, η οποία αγκαλιάζει όλη την Ευρώπη. Καθώς πρόκειται για συνολική κρίση του συστήματος, οι εκπρόσωποι των καπιταλιστών αδυνατούν να βρουν μεσοπρόθεσμες λύσεις. Όμως το ταξικό τους κριτήριο, τους επιβάλει να προσπαθήσουν να εξάγουν περισσότερη υπεραξία από τους εργαζόμενους, αφού αυτή είναι η μόνη πηγή κερδών.
Το τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης στο σύνολό του θεωρείται εξαιρετικά ασταθές και ευάλωτο, και η κρίση δεν περιορίζεται εκεί. Ο καπιταλισμός παγκόσμια και ειδικά στην Ευρώπη είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση. Οι τρεις από τις πέντε μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση απ’ ό,τι ήταν στη Μεγάλη Ύφεση. Βέβαια τα κέρδη των επιχειρήσεων διατηρούνται (ή και αυξάνονται), και οι εργαζόμενοι καλούνται να πληρώσουν όλο το κόστος. Παρά τη συμφωνία τους στα χτυπήματα ενάντια στους εργαζόμενους, οι εκπρόσωποι των Ευρωπαίων καπιταλιστών συνεχίζουν να έχουν σοβαρές διαφωνίες μεταξύ τους για το ποια πρέπει να είναι η λύση.
Έχουν περάσει δέκα χρόνια μετά το ξέσπασμα της αργεντίνικης εξέγερσης, του αρχεντινάσο, και της κατάρρευσης σειράς κυβερνήσεων στη χώρα αυτή της Λατινικής Αμερικής, εξαιτίας ακριβώς της κρίσης χρέους και των ακραία αντιλαϊκών πολιτικών που επιβλήθηκαν. Πολλά είναι τα συμπεράσματα και τα μαθήματα από την περίοδο εκείνη, ωστόσο σε αυτό το άρθρο θα σταθούμε σε τρία ερωτήματα: Ποιος ωφελήθηκε από την πολιτική που ακολουθήθηκε τα δέκα αυτά χρόνια, αν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η πολιτική, καθώς κι αν μπορεί να έχει εφαρμογή στην Ελλάδα.
-Έχει μέλλον το ευρώ; -Οι νεοφιλελεύθερες ανοησίες -Οι κεϊνσιανές αυταπάτες -Φταίνε οι δομικές αδυναμίες της ευρωζώνης; -Ελληνικός καπιταλισμός και ευρωζώνη -Για μια μαρξιστική προσέγγιση της κρίσης -Ο μύθος της ευρωπαϊκής «ολοκλήρωσης» -Είναι λύση οι «Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης»; -Είναι η επιστροφή στα εθνικά νομίσματα απάντηση στην κρίση; -«Ευρώ ή δραχμή» ή «Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα»: το πραγματικό δίλημμα
«Στην παρούσα φάση μας οφείλετε: 11.200.000 ευρώ ή 3.816.400.000 δρχ. ή 9.414.324,57 λίρες Αγγλίας ή 14.505.893,02 δολάρια ΗΠΑ ή 1.121.886.010,36 ιαπωνικά γεν ή 28.152.331.606,22 κολομβιανά πέσος. Επιλέξτε εσείς, κ. Κουρή, το νόμισμα με το οποίο θα μας εξοφλήσετε!»
Μήνυμα των απεργών του Alter προς τον εργοδότη τους που τους έχει πάνω από 10 μήνες απλήρωτους.
Η πρόσφατη συνάντηση Μέρκελ-Σαρκοζί στο Βερολίνο ήταν άλλος ένας κρίκος στις συναντήσεις εκτάκτου ανάγκης και επαναβεβαίωσε τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζουν οι εκπρόσωποι των καπιταλιστών στην Ευρώπη. Οι σημαντικότερες συμφωνίες του παρελθόντος (όπως π.χ. αυτή της 21/7) δεν ισχύουν πια, καθώς οι δύο ηγέτες δήλωσαν εμφατικά πως η Γαλλία και η Γερμανία πιέζουν για αλλαγές των συνθηκών.
Την ολοκληρωτική εξαθλίωση του κόσμου της εργασίας επιχειρούν κυβέρνηση και τρόικα, όπως φανερώνει το προσχέδιο προϋπολογισμού για το 2012. Τα συνολικά μέτρα για τη διετία 2011-12 υπερβαίνουν τα 20 δισ. ευρώ και στηρίζονται στο κλασικό νεοφιλελεύθερο δίπολο: πρωτοφανής σε μέγεθος φοροεπιδρομή στα λαϊκά στρώματα (θα αγγίξει τα 14 δισ. ευρώ) και δραματικές περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες (6,2 δισ.) από τη μια, φοροαπαλλαγές και δώρα στο μεγάλο κεφάλαιο από την άλλη.
Η γαλλική εφημερίδα «Le Monde» έγραψε απαξιωτικά για τους πολιτικούς ηγέτες της Ε.Ε. και των ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντάς τους «τα παιδάκια που μας κυβερνούν». Γιατί η διεθνής οικονομία, με αιχμή την κρίση χρέους, δείχνει ολοένα και περισσότερο εκτός ελέγχου; Η όξυνση της κρίσης είναι θέμα ανικανότητας και κακής διαχείρισης ή υπάρχουν βαθύτεροι λόγοι που επιτείνουν το αδιέξοδο; Και τι συνέπειες έχει αυτό για μια αριστερή απάντηση στην κρίση, με βάση τα εργατικά συμφέροντα;
Το παρόν άρθρο αποτελεί προδημοσίευση-διασκευή ενός κεφαλαίου από μια έκδοση με θέμα την καπιταλιστική κρίση που θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις της ΔΕΑ. Ένα ακόμα κεφάλαιο, με τίτλο «Η Αριστερά απέναντι στην κρίση», είναι διαθέσιμο σε ηλεκτρονική μορφη.
Η Αριστερά έχει κρίσιμο ρόλο να παίξει, πρωτοστατώντας στους αγώνες και ταυτόχρονα προβάλλοντας ένα μεταβατικό πρόγραμμα πάλης, που δείχνει έμπρακτα ότι υπάρχει διέξοδος από την κρίση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ξεπεραστεί άμεσα η διάσπαση δυνάμεων και να υπάρξει η μεγαλύτερη δυνατή κοινή δράση απέναντι στη μάχη του μνημονίου. Γιατί, πριν από το ζήτημα της ανάλυσης και των προτάσεων διεξόδου από την κρίση, υπάρχει το ζήτημα της πράξης. Τα μέτρα που προβλέπει το μνημόνιο κυβέρνησης-ΔΝΤ-ΕΚΤ, οδηγούν σε μια δραματική ανατροπή τη ζωή των εργαζόμενων και γενικότερα των «από κάτω». Τα μέτρα αυτά πρέπει να ανατραπούν και μόνο ένας κοινωνικός ξεσηκωμός μπορεί να τα σαρώσει.
Παρουσιάζουμε αποσπάσματα από την ομιλία που έκανε ο Καναδός σοσιαλιστής Ντέιβιντ Μακνάλι, στο συνέδριο «Socialism 2010» το οποίο διοργάνωσε στο Σικάγο στις 17-20 Ιουνίου η ISO, αδελφή οργάνωση της ΔΕΑ στις ΗΠΑ.
Ο Μακνάλι είναι μέλος της Νέας Σοσιαλιστικής Ομάδας στον Καναδά, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Γιόρκ, καθώς και συγγραφέας πολλών βιβλίων, ανάμεσά τους και του υπό έκδοση «Global Slump: The Economics and Politics of Crisis and Resistance». Τη μετάφραση έκανε ο Π. Τσάγκαρης.
Εδώ και τρία χρόνια η περιβόητη οικονομική κρίση βρίσκεται στο επίκεντρο της δημοσιότητας και φέρεται ως υπεύθυνη για τα πρωτοφανούς αγριότητας αντεργατικά μέτρα που όλες οι δυτικές κυβερνήσεις σχεδιάζουν και παίρνουν. Από τις ΗΠΑ ως την Ελλάδα, ακόμη κι οι επιπόλαιες ερμηνείες από τους «κακούς» τραπεζίτες μέχρι τους νεφελώδεις διεθνείς κερδοσκόπους φαίνεται τελευταία να προσπερνιούνται, ώστε η κρίση να λάβει το χαρακτήρα του αναπόφευκτου φυσικού κακού και οι εργαζόμενοι να προσαρμοστούν «ώσπου να περάσει η μπόρα». Δεν πρόκειται όμως ούτε για μπόρα, ούτε για κάτι που θα περάσει από μόνο του…